علت بروز استرس و اضطراب برخی کودکان چیست؟

به طور عمومی کودکان و نوجوانان به دلیل انتظارات بالای والدین، روابط اجتماعی با دوستان، تغییرات زیاد در محیط زندگی مثل تغییر مدرسه، جابجایی منزل، جدایی والدین و تنش‌های رابطه بین والدین، کمبود خواب، مسئولیت‌های زیاد و فرصت ناکافی دچار تنش و اضطراب می‌شوند.

مسئول واحد صدای یارای انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به اینکه کودکان و نوجوانان گاهی مواقع به دلایل مختلفی دچار تنش و اضطراب می‌شوند، جهت رفع استرس و اضطراب و همچنین پیشگیری از برخی آسیب‌های روانی آنها راهکارهایی به والدین ارائه کرد.

سمیه امیدی در گفت‌وگو با ایسنا،‌ ضمن توصیه به خانواده‌های دارای کودک و نوجوان،‌ بیان کرد: کودکان و به ویژه نوجوانان تحت فشارهای ناشی از کمال‌گرایی والدین، موضوعاتی مانند فشار بیش از حد در کسب نمرات و رتبه‌های برتر درسی آموزشی، ورزشی و... و همچنین گروه‌های دوستی، انتظاراتِ خانواده ‌و جامعه و تحت تاثیر قرار گرفتن سطح بالای هورمون‌ها که به دنبال آن تغییرات در خلق و خو، حاصل می‌شود، هستند. هر یک از این موارد می‌تواند فشار سنگینی بر نوجوانان وارد کرده و منجر به تحریک‌پذیری، عصبانیت و آشفتگی خلقی آنها شود و این درحالیست که بزرگسالان به راحتی این فشارها را نادیده می‌گیرند.

وی ادامه داد:‌ باتوجه به موارد ذکر شده، به طور عمومی کودکان و نوجوانان به دلیل‌ انتظارات بالای والدین، روابط اجتماعی با دوستان،‌ تغییرات زیاد در محیط زندگی مثل تغییر مدرسه، جابجایی منزل، جدایی والدین و تنش‌های رابطه بین والدین، کمبود خواب، مسئولیت‌های زیاد و فرصت ناکافی دچار تنش و اضطراب می‌شوند.

این روانشناس در ادامه به ارائه راهکارهایی برای کمک به نوجوانان جهت رفع استرس و اضطراب و پیشگیری از برخی آسیب‌های روانی پرداخت و یادآور شد: والدین برای رفع استرس و اضطراب کودکانشان در ابتدا باید اضطراب و استرس خود را کنترل کنند تا بتوانند الگوی مناسبی برای فرزندشان باشند.

امیدی یکی دیگر از راه‌های کمک به نوجوانان را بررسی و اصلاح سبک فرزندپروری والدین عنوان و تصریح کرد: انتخاب سبک مقتدرانه یعنی محبت و نظارات در برخورد با فرزند یکی از بهترین روش‌های فرزندپروری عنوان کرد.

وی در ادامه نقش و تاثیر روابط والدین بر کاهش و افزایش استرس و اضطراب و همچنین آشفتگی خلقی کودکان و نوجوان بسیار مهم و تاثیرگذار دانست و به والدین توصیه کرد که روابطشان به‌گونه‌ای باشد که فرزندان احساس امنیت و آرامش کنند.

امیدی عنوان کرد: یکی از خطرات جدی در زمینه پیش آگاهی‌ آسیب‌های روانی کودکان و نوجوانان وجود اختلالات روانی و شخصیتی والدین است. بنابراین خانواده‌ها توجه کنند که در کل در روند زندگی کودکان و نوجوانان استرس و اضطراب و همچنین بهم ریختگی خلقی به صورت مشکلات رفتاری، مشکلات تحصیلی، روابط با والدین و همسالان و تحریف شناختی (من زشتم، کسی منو دوست نداره ) بروز داده می‌شود.

این روانشناس همچنین به والدین توصیه کرد که برای پیشگیری از اضطراب و استرس، به هم‌ریختگی خلقی کودکان و نوجوان به آنها تعلیم عاطفی دهند؛ به این صورت که با ارتباط مناسب و محیط غنی به آموزش شناخت احساسات و خودآگاهی، کمک به بیان آنها داشته باشند. در واقع راجع به احساسات مختلف با او صحبت و احساسات کودکان و نوجوان را درک کنند. به صورت واقع‌بینانه و عادلانه از فرزند خود انتظار داشته باشند، یک فعالیت ورزشی برای نوجوان ترتیب دهند. فعالانه به حرف‌های فرزندشان گوش کنند. کمتر به او امر و نهی کنند. تفریحات مشترک ترتیب دهند. مهارت‌های حل مسئله را آموزش و در نوجوانان با تشویق این موضوع را تقویت کنند. به تصمیم نوجوان‌شان احترام بگذارند تا به مرور این مهارت را خود به دست بیاورند و همچنین برای برخی مشکلات خانوادگی از نوجوان‌شان کمک بگیرند.

این روانشناس تاکید کرد که والدین و افراد در ارتباط با کودکان تلاش کنند تا آگاهی از برخی تفاوت‌های اضطراب و افسردگی در کودکان و بزرگسالان به دست بیاورند تا در برخورد با این موضوع مداخلات لازم را انجام دهند. به طور مثال یکی از موارد مهم موضوع احساسات کودکان است؛ کودکان گاهی اوقات احساسات خود را نمی‌شناسند یا کلمه‌ای برای بیان آن ندارند.