گرچه میدانستیم که حیوانات از یکدیگر مراقبت میکنند اما تصور میشد که جراحی منحصر به انسانها باشد. با این حال، اکولوژیستهای رفتاری از دانشگاه وورزبورگ کشف کردهاند که مورچهها روی هم آشیانههای آسیبدیده خود عمل جراحی انجام میدهند.
به گزارش ایسنا، تحقیقات قبلی روی مورچههای یورشگر(Megaponera analis) نشان داد که آنها از ترکیبات ضد میکروبی از یک غده خاص برای درمان جراحات و جلوگیری از عفونت استفاده میکنند.
در مقابل، مورچههای نجار فلوریدا که فاقد چنین غدهای هستند، برای مراقبت از هم آشیانههای آسیب دیده خود به اقدامات مکانیکی متکی هستند. این مورچهها یا زخمها را تمیز میکنند یا دستها را قطع میکنند و توانایی خود را در ارزیابی آسیبها و تعیین درمان مناسب نشان میدهند.
اریک فرانک(Erik Frank)، نویسنده اول و بوم شناس رفتاری، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: این به معنای واقعی کلمه تنها موردی است که در آن یک قطع عضو پیچیده و سیستماتیک توسط یکی از اعضای گونه در قلمرو حیوانات رخ میدهد.
این مطالعه دو نوع آسیب ساق پا را بررسی کرد که یکی بریدگی روی استخوان ران و زخمهای مشابه روی استخوان ساق پا بود. بریدگیهای استخوان ران تمیز و سپس توسط مورچهها قطع شد، در حالی که زخمهای ساق فقط تمیز میشدند.
پس از آن، دانشمندان میکروسیتی اسکن محلهای زخم را برای بررسی اینکه چرا مورچهها رفتار متفاوتی نسبت به زخم دارند، انجام دادند. اسکنها نشان داد که استخوان ران حاوی بافت ماهیچهای قابل توجهی است که در پمپاژ خون از پا به بدن نقش دارد.
صدمات وارده به استخوان ران این عضلات را به خطر میاندازد و به طور بالقوه مانع از گردش خون مملو از باکتری میشود. در مقابل، درشت نی دارای بافت عضلانی کمتر و کمترین دخالت در گردش خون است.
در صدمات درشت نی، جریان همولنف کمتر با مانع مواجه میشود، به این معنی که باکتریها میتوانند سریعتر وارد بدن شوند. فرانک گفت: در جراحات استخوان ران، سرعت گردش خون در ساق پا کاهش یافت.
اگرچه یک استخوان درشت نی آسیب دیده ممکن است خطر بیشتری برای عفونت داشته باشد، مورچهها نمیتوانند به اندازه کافی سریع عمل جراحی را انجام دهند زیرا حداقل ۴۰ دقیقه طول میکشد تا قطع عضو انجام شود. بنابراین، محققان دریافتند که اگر اقدام فوری در مورد استخوان درشت نی انجام ندهند، مورچه زنده نخواهد ماند. سپس مورچهها برای جلوگیری از گسترش عفونت، این زمان را صرف تمیز کردن زخم میکنند.
لوران کلر(Laurent Keller)، نویسنده ارشد و زیست شناس تکاملی میگوید: از آنجایی که مورچهها قادر به قطع سریع پا برای جلوگیری از گسترش باکتریهای مضر نیستند، سعی میکنند با صرف زمان بیشتر برای تمیز کردن زخم درشت نی، احتمال عفونت کشنده را محدود کنند.
صرف نظر از این، میزان بقا در مواردی که این نوع درمانها را دریافت کرده بودند به طور قابل توجهی بهبود یافت.
در صدمات استخوان ران، جایی که همیشه پا را قطع میکردند، میزان موفقیت در بقا حدود ۹۰ یا ۹۵ درصد نشان داده شد. برای استخوان ساق، جایی که آنها قطع نکردند، همچنان میزان بقا ۷۵ بود.
او ادامه داد: این واقعیت که مورچهها میتوانند زخم را تشخیص دهند، عفونی یا استریل بودن آن را ببینند و آن را در مدت طولانی توسط افراد دیگر درمان کنند تنها سیستم پزشکی است که میتواند با انسانها رقابت کند.
به گفته کلر، این رفتار به نظر ذاتی است. آنها روشهای خود را بر اساس سن مطابقت میدهند اما به نظر نمیرسد آنها را یاد بگیرند.
تیم اکنون میخواهد بررسی کند که این مورچهها چگونه این رفتارهای دقیق را انجام میدهند. آنها به آزمایشهای خود بر روی گونههای دیگر نیز ادامه میدهند تا ارزیابی کنند که چه تعداد از گونهها، این نوع مراقبت را نشان میدهند.
علاوه بر این، از آنجایی که جراحی در زمانی که بیمار بیدار است انجام میشود، محققان میخواهند بررسی کنند که آیا این مورچهها درد دارند یا خیر.
به نظر میرسد که مورچهها و انسانها در یک رفتار منحصر به فرد در قلمرو حیوانات مشترک هستند و آن انجام عمل جراحی است.