ادویهها نهتنها طعم غذا را تغییر میدهند، بلکه نقش مهمی در شکلدهی تاریخ بشر داشتهاند. از نمک بهعنوان نگهدارنده غذا گرفته تا فلفل بهعنوان دارویی ارزشمند، هرکدام از این ادویهها داستانهایی دارند که قرنهاست با ما همراهند.
به گزارش کجارو، در این مقاله، به بررسی ریشه و خاستگاه ۶ ادویه معروف میپردازیم که هرکدام نقشی مهم در تاریخ بازی کردهاند.
مصرف زیاد فلفل باعث تعریق میشود؛ به همین دلیل مردم باستان معتقد بودند که این ادویه یک درمان پزشکی عالی است. پزشکان چینی از آن برای درمان مالاریا، وبا و اسهال استفاده میکردند، در حالی که راهبان هندی مقدار کمی از آن را بهعنوان منبع انرژی برای سفرهای طولانی خود مصرف میکردند.
بعدها فلفل چنان باارزش شد که بهعنوان نوعی ارز برای پرداخت اجاره و مالیات در اروپا استفاده میشد. حتی در یکی از موارد استثنایی، «آتیلا»، فرمانروای هانها، در سال ۴۰۸ میلادی حدود ۳۰۰۰ پوند فلفل بهعنوان غرامت دریافت کرد تا از غارت شهر رم دست بردارد.
نمک احتمالا ارزشمندترین افزودنی غذایی در طول تاریخ بوده است، زیرا قبل از اختراع یخچال، بهترین وسیله برای نگهداری غذاها بود. معادن نمک چهرآباد و موزه مردان نمکی در ایران نیز نشان از توانایی نمک در حفظ بدنها دارند.
چهار مرد نمکی در این معادن کشف شدهاند که بهطرز عجیب و غریبی مومیایی شدهاند و دو نفر از آنها ممکن است به حدود ۶۵۰ سال پیش از میلاد برگردند؛ اما استفاده از نمک بسیار قدیمیتر از این است. در چین، نوشتههای ۴۷۰۰ ساله به ارزش آن اشاره میکنند. در کتاب «پنگتزاو-کان-مو»، یکی از اولین متون داروشناسی، بیش از ۴۰ نوع نمک ذکر شده است.
دارچین، که اصالتا از سریلانکا میآید، هزاران سال است که محبوبیت جهانی دارد. اولین شواهد مکتوب آن در چین به سال ۲,۸۰۰ قبل از میلاد بازمیگردد و دارچین را با نام «کوای» معرفی میکنند. دارچین همچنین توسط مصریان باستان در مومیاییسازی استفاده میشد؛ احتمالا بهخاطر خواص ضدباکتریایی آن. رومیها نیز بهدلایل پزشکی و احساسی به دارچین علاقه داشتند. «پلینی بزرگ» ارزش دارچین را حدود ۱۵ برابر وزن آن به نقره ثبت کرده است.
جوز هندی از دوران پلینی بزرگ محبوبیت داشته است. او از گیاهی عجیب یاد میکند که دو ادویه تولید میکند؛ جوز هندی (دانه آن) و مِیس (پوشش قرمز اطراف دانه). عطر منحصربهفرد آن از زمانهای قدیم مورد توجه قرار گرفته است. بیشتر جوز هندی جهان امروزه از جزیره گرانادا در دریای کارائیب بهدست میآید و این ادویه بخش مهمی از اقتصاد این کشور است.
مارکوپولو از چین پاستا نیاورد، اما زنجبیل را دوباره به اروپا معرفی کرد. زنجبیل در دوران امپراتوری روم بسیار محبوب بود؛ اما با فروپاشی امپراتوری، این ادویه نیز کمکم فراموش شد. ملکه الیزابت اول علاقه زیادی به زنجبیل داشت و ممکن است او کسی باشد که کیکهای زنجبیلی را رایج کرده است.
طعم تند ترب کوهی باعث شده که در طول ۳۵۰۰ سال، بهعنوان درمانی برای انواع بیماریها از روماتیسم گرفته تا کمبود میل جنسی استفاده شود. هیپوکرات نیز از ترب کوهی یاد کرده و گفته که برای درمان بیماریها مفید است. در قرونوسطا، ترب کوهی بهعنوان خوراکی مد روز در سراسر اروپا و اسکاندیناوی گسترش یافت و تا اواخر قرن هفدهم به یکی از مهمترین مواد غذایی در بریتانیا تبدیل شد.