عصر ایران ؛ حسن ظهوری _ حامد وحدتی نسب، باستانشناس و انسانشناس پیش از تاریخ، از شروع کاوشهای جدید در غار شانیدر در کردستان عراق خبر میدهد. این غار که تنها دو ساعت با مرز ایران فاصله دارد، به عنوان مهمترین محوطه مربوط به انسانهای نئاندرتال در جهان شناخته میشود.
گزارش را اینجا ببینید
یکی از مهمترین یافتهها، بازسازی چهره "شانیدر زد" است. این زن نئاندرتال که حدود ۴۰ سال سن داشته و ۷۵ هزار سال پیش میزیسته، با دقت فراوان از روی صدها قطعه استخوان بازسازی شده است. ویژگیهای فیزیکی و همچنین شواهدی از رژیم غذایی ضعیف او در اواخر عمر، اطلاعات ارزشمندی از زندگی نئاندرتالها ارائه میدهد.
یافتههای غار شانیدر، نگاه ما را به نئاندرتالها تغییر میدهد. در این غار، بقایای نئاندرتالهای دیگری مانند "شانیدر یک" (نانیدی) که با ضربات متعدد به صورت مواجه بوده و "شانیدر دو" که از آرتروز رنج میبرده و بر اثر ریزش سقف غار جان باخته، نیز یافت شده است. بررسی دقیق این بقایا، اطلاعاتی درباره بیماریها، سبک زندگی و شیوههای مراقبت از یکدیگر در میان نئاندرتالها ارائه میدهد.
حفاریهای غار شانیدر در دهه ۵۰ میلادی آغاز شده و پس از وقفهای چند دههای، از سال ۲۰۱۳ مجدداً با همکاری تیمی از اقلیم کردستان و دانشگاه کمبریج ادامه یافته است. علاوه بر بقایای نئاندرتالها، باستانشناسان گورهایی از دوره نوسنگی را نیز کشف کردهاند که حاوی بقایای ۳۵ اسکلت انسان (اغلب نوزاد و کودک) است. یافتههای این گورها نشان میدهد که انسانها در طول تاریخ به دنبال معنا، ارتباط و مراقبت از یکدیگر بودهاند.
فاصله نزدیک غار شانیدر به مرزهای ایران، اهمیت این کشفیات را برای مطالعات پارینه سنگی در این کشور نیز افزایش میدهد. این کشفیات، تصویری روشن از زندگی انسانهای اولیه در منطقه و ارتباط بین فرهنگهای مختلف را ارائه میدهد.