اثرات ضد لیشمانیایی بالقوه نانو ذرات روی سنتز شده با استفاده از عصاره گیاه اسطوخدوس

به گزارش ایسنا، حسین محمودوند در بیان کرد: لیشمانیوز جلدی از بیماری‌های مهم انگلی است که در مناطق مختلف گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان ازجمله ایران انتشار دارد.

وی ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت تعداد افراد در معرض خطر را ۳۵۰ میلیون نفر و تعداد افراد آلوده به بیماری را ۱۲ میلیون نفر برآورد کرده است که هرساله بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار مورد جدید به آن اضافه می‌شود.

محمودوند گفت: در حال حاضر جهت درمان لیشمانیوز جلدی از ترکیبات ۵ ظرفیتی آنتی موان نظیر، پنتوستام (سدیم استیبوگلوکونات)، گلوکانتیم (مگلومین آنتی مونات)، پنتامیدین و آمفوتریسین B استفاده می‌شود که ترکیبات آنتی موان از سال ۱۹۱۱ اساس درمان لیشمانیوز را تشکیل و از داروهای ردیف اول درمان این بیماری محسوب می‌شوند.

وی افزود: استفاده از این ترکیبات دارای محدودیت‌هایی از قبیل طولانی بودن دوره درمان, گران بودن داروها، عدم پاسخ درمانی در حدود ۱۵ – ۱۰ درصد موارد و داشتن سمیت شدید بر روی قلب، کبد و کلیه‌ها است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی لرستان اظهار کرد: از این رو در حال حاضر تحقیقات وسیعی بر روی روش‌های درمانی لیشمانیوز در حال انجام است.

او بیان کرد: نانوتکنولوژی کاربرد علم برای کنترل مواد در سطح مولکولی بوده و نقش بسیار مهمی در تحقیقات مدرن دارد و تواناترین تکنولوژی است که می‌تواند در همه‌ی حوزه‌ها مانند داروشناسی، الکترونیک، سلامت، غذا و تغذیه، علم زیست پزشکی، دارو و انتقال ژن، صنعت شیمیایی، علم انرژی، لوازم آرایش، سلامت محیطی، مکانیک و صنایع فضایی به‌کاربرده شود.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: نانوتکنولوژی همچنین برای درمان بیماری‌ها، سرطان، آلرژی، دیابت و التهاب به کار می‌رود.

وی با بیان اینکه سنتز نانو ذرات فلزی با استفاده از عصاره گیاهان ازلحاظ اقتصادی روش مقرون‌به‌صرفه‌ای است، اضافه کرد: بنابراین این روش را می‌توان به‌عنوان یک روش اقتصادی ارزشمند جهت تولید نانو ذرات فلزی در مقیاس بزرگ به کار گرفت.

محمودوند گفت: عصاره استخراج‌شده از گیاهان برای سنتز نانو ذرات می‌تواند دو نقش کاهنده و حفاظتی را هم‌زمان داشته باشد. روی (Zn) دومین عنصر شایع در بدن انسان است که در فعال شدن بیش از ۳۰۰ آنزیم نقش دارد و تنظیم‌کننده بیوسنتز ماکرو مولکول در DNA، RNA، پروتئین و همچنین رشد و تکثیر سلولی و سایر انواع متابولیسم است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان گفت: نانوذره روی نیز یکی از نانو ذرات پرکاربرد بوده که دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مناسب است که می‌توان به پایداری شیمیایی بالا، ثابت دی‌الکتریک پایین، فعالیت کاتالیزوری بالا، جذب نور فروسرخ و فرابنفش و از همه مهم‌تر خاصیت ضد میکروبی اشاره کرد.

وی ادامه داد: با توجه به مطالعات قبلی که نشان‌دهنده فعالیت و اثرات ضد میکروبی این نانو ذرات است و با در نظر گرفتن این موضوع که تاکنون مطالعه مستندی در مورد فعالیت ضد لیشمانیایی نانو ذرات روی سنتز شده با گیاه اسطوخدوس بر روی گونه‌های لیشمانیایی انجام‌نشده، بر آن شدیم که برای اولین بار اثرات ضد لیشمانیایی نانوذره روی سنتز شده به روش سبز را به‌عنوان یک طرح تحقیقاتی مورد بررسی قرار دهیم.

او گفت: نتایج مطالعه ما در شرایط برون تنی (Invitro) و همچنین مدل‌های حیوانی (In vivo) نشان داد که این نانو ذرات سنتز شده با استفاده از میکروویو، به خصوص در ترکیب با گلوکانتیم، دارای پتانسیل بالایی برای ارائه به‌عنوان یک داروی جدید برای درمان لیشمانیوز پوستی است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی لرستان افزود: درحالی‌که تحریک تولید نیتریک اکسید (NO) و مهار آلودگی در ماکروفاژها به‌عنوان مکانیسم‌های عمل اصلی این نانو ذرات گزارش شدند. با این‌ حال، بررسی‌های تکمیلی برای مشخص شدن مکانیسم‌های دقیق‌تر و همچنین ایمنی این عوامل ضروری به نظر می‌رسد.