سنا با نام علمی Cannabis sativa یک گیاه بوتهای (درختچه) از تیره باقلاسانان است که ارتفاع آن به ۵۰ سانتیمتر تا سه متر میرسد. برگهای آن به رنگ سبز تیره و شانهای شکل است و گلهایی زردرنگ و کوچک دارد که به صورت خوشهای رشد میکنند.
به گزارش درمانکده، این گیاه در برخی نواحی گرم ایران مانند استانهای جنوبی بهخصوص استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان یافت میشود. در طب سنتی طبع گیاه سنا گرم و خشک است. در ادامه ۹ خاصیت مهم درمانی برگ سنا را میخوانید:
برگ سنا یکی از موثرترین گیاهان دارویی برای درمان یبوست است که از دیرباز به دلیل خواص ملینی قوی که دارد مورد استفاده قرار میگیرد. این گیاه با تحریک حرکات روده به تخلیه بهتر آن کمک میکند و باعث بهبود یبوست میشود. ترکیبات موثر برگ سنا عبارتاند از:
میتوانید برگ سنا را شب قبل از خواب مصرف کنید، زیرا تاثیر آن ۶ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف ظاهر میشود. به این ترتیب صبح تخلیه بهتری خواهید داشت و بدن از سموم پاک خواهد شد. برای جلوگیری از کمآبی بدن، همراه برگ سنا آب زیادی بنوشید. همچنین حداکثر سه روز این گیاه را برای درمان یبوست استفاده کنید. چنانچه این راهکار برای شما مفید نبود بهتر است برای درمان یبوست به پزشک مراجعه کنید.
عوارض برگ سنا برای درمان یبوست میتواند شامل موارد زیر باشد:
مصرف برگ سنا ممکن است باعث تحریک رحم شود و در دوران شیردهی نیز بر نوزاد تاثیر بگذارد. به همین دلیل مصرف آن در این دوران به زنان پیشنهاد نمیشود.
در کنار درمان یبوست، برگ سنا میتواند به شکلهای زیر برای روده مفید باشد:
برگ سنا به طور مستقیم یک درمان اولیه برای بیماریهای کبدی نیست، اما میتواند به بهبود علائم و عملکرد کبد در موارد زیر کمک کند:
اگر به بیماریهای شدید کبدی مانند سیروز یا هپاتیت مبتلا هستید باید با مشورت پزشک از این گیاه استفاده کنید. باید بدانید مصرف طولانیمدت برگ سنا میتواند منجر به مسمومیت کبد شود.
اگر میخواهید متابولیسم بدنتان را افزایش دهید و چربیهای اضافی بدن را آب کنید، برگ سنا نمیتواند در این زمینه به شما کمک کند. کاهش وزن ناشی از برگ سنا اغلب موقتی است و بیشتر به دلیل دفع آب و مواد زائد است، نه کاهش چربی بدن. این گیاه با تحریک روده و دفع سریعتر مواد زائد به پاکسازی دستگاه گوارش کمک میکند. این اثر ممکن است به کاهش وزن ناشی از تجمع سموم و مواد زائد در بدن منجر شود. همچنین برگ سنا در کاهش احتباس آب و نفخ بدن موثر است که این ویژگی بهطور موقت باعث کاهش وزن میشود.
برای این منظور میتوانید از دمنوش برگ سنا استفاده کنید. کافی است مقداری برگ سنا را در یک لیوان آب جوش بریزید و حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه به آن زمان بدهید تا دم بکشد. سپس دمنوش را صاف کنید و بنوشید. برای کاهش اثرات جانبی و طعم بهتر میتوانید برگ سنا را با گیاهانی مثل گل محمدی، زیره یا رازیانه ترکیب کنید.
توجه داشته باشید مصرف بیش از حد میتواند باعث اسهال شدید، کمآبی، کاهش پتاسیم بدن و اختلالات الکترولیتی شود.
اگر با مشکلات گوارشی مانند کولیت اولسراتیو، بیماریهای قلبی، کلیوی یا بیماریهای شدید کبدی درگیر هستید، نباید از برگ سنا استفاده کنید.
برگ سنا علاوهبر خاصیت ملینی، خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی نیز دارد. به همین دلیل در برخی موارد برای کمک به رفع عفونتها مفید است، هر چند کاربرد اصلی آن درمان یبوست است.
ترکیبات موجود در برگ سنا مانند آنتراکینونها میتوانند در مقابله با رشد برخی از باکتریهای مضر نقش داشته باشند. این ویژگی به پاکسازی بدن از باکتریهای عامل عفونت کمک میکند. برخی افراد از خمیر یا دمنوش برگ سنا به صورت موضعی برای تسکین عفونتهای قارچی یا باکتریایی پوست مانند اگزما یا جوشهای چرکی استفاده میکنند.
با این حال برگ سنا درمان اصلی عفونت نیست و باید از آن به عنوان یک درمان کمکی برای عفونت استفاده کنید. همچنین مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
خواص برگ سنا برای پریودی عبارتاند از:
اگر هدف شما تحریک قاعدگی است، میتوانید ۲ تا ۳ روز قبل از تاریخ مورد نظر این گیاه را مصرف کنید. برای رفع یبوست در دوران قاعدگی نیز بهتر است شبها قبل از خواب آن را مصرف کنید. توجه داشته باشید برگ سنا میتواند باعث تشدید انقباضات رحم و افزایش خونریزی شود. به همین دلیل اگر سابقه قاعدگی سنگین و دردناک دارید در مصرف آن باید محتاط باشید. جهت پیشگیری از عوارض احتمالی حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت داشته باشید.
طب سنتی این گیاه را یک روش طبیعی برای تقویت و بهبود وضعیت موها میداند. مهمترین خواص برگ سنا برای مو عبارتاند از:
برای تهیه ماسک موی برگ سنا میتوانید ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری از پودر برگ سنا را با مقداری آب گرم و چند قطره روغن زیتون یا روغن نارگیل ترکیب کنید و به موها بمالید. حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به آن استراحت دهید و سپس با شامپوی ملایم بشویید. برگ سنا را میتوانید با حنا، آلوئهورا یا گل ختمی ترکیب کنید تا خاصیت نرمکنندگی و ترمیمی آن افزایش یابد.
قبل از استفاده حتما مقدار کمی از آن را امتحان کنید تا مطمئن شوید حساسیتی به آن ندارید. همچنین از مصرف مداوم یا بیش از حد برگ سنا خودداری کنید، زیرا احتمال بروز خشکی یا تحریک پوست سر وجود دارد. علاوهبر این از برگ سنا روی موهای رنگشده با احتیاط استفاده کنید، زیرا ممکن است رنگ مو را تغییر دهد.
برگ سنا منافذ پوست را تمیز و تولید چربی اضافی را کنترل میکند. همچنین ترکیبات مرطوبکننده موجود در برگ سنا به آبرسانی و نرمی پوست منجر میشود. از مهمترین خواص برگ سنا برای پوست میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
برای بهرهمندی از فواید برگ سنا برای پوست میتوانید آن را به صورت ماسک یا تونر روی پوست صورت استفاده کنید. قبل از مصرف حتما مقدار کمی از آن را روی پوست داخل بازو امتحان کنید تا مطمئن شوید نسبت به آن حساسیت ندارید.
در طب سنتی این ترکیب بیشتر به عنوان ملین و پاککننده بدن استفاده میشود. مهمترین خواص برگ سنا با گل محمدی عبارتاند از:
از مهمترین عوارض برگ سنا و گل محمدی نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خواص برگ سنا در درمان یبوست، پاکسازی روده، سمزدایی بدن و همچنین تقویت مو و شادابی پوست مورد توجه است. با این حال، مصرف بیش از حد آن میتواند باعث اسهال، کمآبی بدن و مشکلات رودهای شود. برای بهرهمندی از فواید درمانی برگ سنا بهتر است آن را بهطور متعادل مصرف کنید. اگر با مشکلات گوارشی روبهرو هستید یا داروی خاص مصرف میکنید، حتما قبل از استفاده با پزشک مشورت داشته باشید.
ترکیب برگ سنا با گل محمدی در طب سنتی به عنوان یک ترکیب مفید برای تقویت سیستم گوارش و پاکسازی بدن شناخته میشود.
این گیاه با تحریک انقباضات رحم میتواند به راهاندازی جریان خون قاعدگی کمک کند.
برگ سنا با کمک به درمان یبوست میتواند به درمان هموروئید (بواسیر) کمک کند.
منبع: rxlist | healthline| verywellhealth