يکي از شايعترين مشکلات در اشخاصي كه مجبورند بنا به مقتضيات شغلي خود به مدت طولاني ايستاده کار کنند، با آن مواجه شده يا ميشوند، نوعي اختلال در سياهرگ است که به آن «واريس» گفته ميشود.
به گزارش ايسنا، «واريس» از ريشه يوناني " واريکس " به معني پيچدار گرفته شده است. سياهرگهاي واريسي، سياهرگهاي پيچدار و متسعي هستند که در نزديک سطح پوست تشکيل ميشوند. احتمال واريسي شدن در همه سياهرگها وجود دارد اما بيشترين مکان ابتلا اندامهاي پاييني و پاها هستند.
سياهرگهاي واريسي، در نتيجه اختلال عملکرد دريچه هاي موجود در سياهرگها ايجاد ميشوند. در حالت طبيعي، اين دريچه ها از بازگشت خون در مسير عکس ( به سمت پايين ) جلوگيري ميکنند. ممکن است اين دريچهها بر اثر عواملي مانند: بارداري، ترومبوفلبيت ، ضعف مادرزادي ، چاقي و يا ايستادن طولاني مدت، تحت کشش قرار گيرند.
وقتي دريچه ها ضعيف شده و ديگر قادر به بسته شدن طبيعي نباشند ، حوضچه هايي از خون در سياهرگها ايجاد ميشوند. در نتيجه سياهرگها متسع و واريسي ميشوند.
سياهرگهاي عنکبوتي، نوع خفيفي از سياهرگهاي واريسي هستند. آنها کوچکتر و به سطح پوست نزديکترند و شبيه شبکه عنکبوت به نظر ميرسند. اينها چندان خطري ندارند، اما ممکن است از نظر باليني نگران کننده باشند.
تشخيص واريس:عروق واريسي سطحي، به شکل متسع و پيچدار و به رنگ آبي تيره هستند. ممکن است هيچ دردي نداشته باشد يا درد خفيفي در اندامهاي پاييني خود حس کنيد. گاهي سياهرگهاي عمقي واقع در اندامهاي پاييني درگير ميشوند و تورم قابل توجه و حتي زخمهاي پوستي را به وجود ميآورند. اين حالت تحت عنوان نارسايي سياهرگي شناخته ميشود.
پزشک، پاهاي شما را در حالي که ايستاده ايد. معاينه ميکند و به دنبال تورم که نشانه ديگري از اختلال عملکرد دريچه هاي سياهرگي است ميگردد.
زخمها توسط سياهرگهاي واريسي يا اختلال عمل دريچه هاي سياهرگي که معمولا نزديک مچ پا قرار گرفته اند ، ايجاد ميشوند.
علت آن خيس خوردن طولاني مدت بافت مچ پا است، زيرا خروج جريان خون سياهرگي کاهش مييابد. ايجاد رنگ دانه هاي قهوه اي، معمولا پيش درآمد ايجاد يک زخم هستند. سياهرگهاي واريسي تهديد کننده حيات نيستند، اما با گذشت زمان تمايل به افزايش دارند.
اگر شما نگران ظاهر سياهرگها هستيد يا شما را آزار ميدهند، با پزشک خود صحبت کنيد. در موارد شديد، ممکن است پوست مجاور سياهرگ واريسي، دچار خارش يا زخم يا تغيير رنگ شود. در صورت بروز زخمهاي پوستي نيز به پزشک مراجعه کنيد. زخمها نياز به مراقبت طبي دارند.احتمال ابتلا به اين اختلال در زنان، دو برابر مردان است.
واريس پا و درمان آنروشهاي درماني قادرند پيشرفت و احساس ناراحتي ناشي از سياهرگهاي واريسي را کاهش دهند. در بعضي موارد براي اصلاح سياهرگهاي واريسي شديد عمل جراحي ضرورت مييابد. برخي از درمانهاي شايع ( به منظور آشنائي شما )، عبارتند از:
* اسکلروتراپي : ماده محلولي که سياهرگها را زخمي ميکند به داخل سياهرگهاي واريسي کوچک يا متوسط تزريق ميشود. فرآيند تشکيل بافت در محل زخم، سياهرگهاي گشاد را مي بندد و خون آنها به سياهرگهاي سالم جريان مي يابد.
* برداشت سرپايي سياهرگها : در اين روش سياهرگهاي واريسي کوچک با ايجاد تعدادي سوراخ کوچک در پوست برداشته ميشوند. معمولا بيحسي موضعي کفايت ميکند و اثر باقيمانده از جراحي ناچيز است.
* جراحي اندوسکوپي سياهرگ: يک لوله انعطافپذير ( آندوسکوپ ) که دوربين ظريفي دارد وارد اندام پاييني بدن ميشود تا به جراح در مشاهده و بستن سياهرگها کمک کند. اين روش تنها به برشهاي کوچک نياز دارد. در صورت ابتلا به سياهرگهاي واريسي شديد و همراه با زخمهاي واريسي ، احتمالا از اين شيوه سود خواهيد برد.
* جراحي ليزري : سياهرگهاي واريسي کوچکتر و سياهرگهاي عنکبوتي با استفاده از ليزر بسته ميشوند. به هر حال انتخاب روش مناسب درمان به عهده پزشك است.
توصيه هايي براي پيشگيري :اگر شما مبتلا به سياهرگهاي واريسي يا اختلال عملکرد دريچه هاي واقع در سياهرگهاي عمقي هستيد، يک بخش از درمان عبارت است از: پوشيدن لباس مناسب و استفاده از جورابهاي واريسي کشي مناسب که باعث تسکين سريع و طولاني مدت ميشود.
استفاده از اين جورابها حين بارداري نيز مطلوب است. آنها به طور يکنواخت اندامهاي پاييني را فشرده و به سياهرگها و عضلات پا در به حرکت درآوردن موثر خون کمک کرده و از آنها حمايت ميکنند. جورابهاي ورايس را صبح پس از بيدار شدن بپوشيد، حتي قبل از خارج شدن از بستر. آنها را در تمام طول روز نيز به پا داشته باشيد. دقت کنيد جورابهايي که ميپوشيد در ناحيه بالايي ران يا ساق پا خيلي تنگ نباشند.
مراقبت از اندامها :از نشستن يا ايستادن طولاني مدت بپرهيزيد. اگر نحوه کار شما به گونهايست که مجبور هستيد در محلي بيحرکت بمانيد، اندامهاي پاييني و مچها را مرتب خم کنيد. از جا برخيزيد و در اطراف قدم بزنيد.
براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقاي سلامت وزارت بهداشت، شايد متوجه شده باشيد که بالا گذاشتن پاها حداقل 20 سانتيمتر بالاتر از سطح قلب در انتهاي روز، به برطرف شدن تورم کمک مي کند.
وضعيت تورم اندامهاي پاييني ناشي از بيکفايتي سياهرگي، اغلب با استفاده از جورابهاي واريسي درمان ميشود. اين جورابها از خارج، روي ساق پا فشار آورده و از تورم شديد که ميتواند به ضخامت پوست و ايجاد زخم بستر منجر شود، پيشگيري ميکنند.
ورزش منظم نيز اهميت دارد فعاليتهايي مانند: راه رفتن ، دوچرخه سواري يا شنا به کاهش فشار در سياهرگها و تخفيف ناراحتي کمک ميکنند .