خبرآنلاین: فرسایش شدید ناشی از بارشهای سهمگین میتواند گسلها را آماده جابجایی و ایجاد زلزله کند. زلزلههای ناشی از توفانهای گرمسیری منجر به بارشهای طولانی از بزرگترین زلزلههای 50 سال اخیر به شمار میروند.
تحقیقات تازه نشان میدهند توفانهای دریایی و گرمسیری میتوانند زمینه را برای وقوع بلایای طبیعی دیگر آماده کنند. پژوهشی که توسط شیمون دووینسکی، استادیار دانشکده علوم جوی و دریایی دانشگاه میامی و دانشگاه بینالمللی فلوریدا انجام شده ارتباط معنیداری را میان توفانهای گرمسیری و زلزلههای ویرانگری که سال گذشته در هاییتی و تایوان رخ دادهاند، نشان میدهد.
دووینسکی میگوید: «هر پدیدهای که به بارشهای شدید منجر شود، میتواند وقوع زلزله را تسهیل کند. باران شدید لایههای سطحی خاک را از بین میبرد و باعث فرسایش شدید میشود. در نتیجه فشار کمتری روی گسلها و مناطق شکست وارد خواهد شد و این مناطق برای تخلیه انرژی که درون زمین ذخیره شده آمادگی بیشتری خواهند داشت».
به گزارش گیزمگ، دووینسکی و همکارانش در دانشگاه فلوریدا با تحلیل دادههای زلزلههای بزرگ هاییتی و تایوان و مقایسه آنها با تعدادی از زلزلههای مخربی که طی چهار سال گذشته و پس از توفانهای گرمسیری پربارش رخ دادهاند، موفق شدهاند شباهتهایی را میان این زمینلرزهها کشف کنند.
جالب است بدانید این دادهها در مورد زلزلههای ویرانگری که طی 50 سال گذشته رخ دادهاند نیز صدق میکند. به عنوان مثال زلزلههای 6.2 ریشتری تایوان در سال 2009 / 1388 و 6.4 ریشتری آن در سال 2010 / 1389 پس از توفان موراکوت رخ دادهاند و پس از توفان هرب در 1996 / 1375، زلزلهای 6.2 ریشتری در سال 1998 / 1377 و زلزلهای به بزرگی 7.6 ریشتر در سال 1999 / 1378 رخ داده است. توفان فلاسی در سال 1969 / 134 با زلزلهای 6.2 ریشتری در سال 1972 / 1351 همراه بوده و زلزله ویرانگر هاییتی با قدرت 7 ریشتر در حالی به وقوع پیوسته که تنها یک سال و نیم از گذر دو تندباد و دو توفان گرمسیری با بارش فراوان در فاصله کمتر از یک ماه از این منطقه میگذشته است.
به گفته این محققان تنها توفانهای همراه با باران شدید و توفانهای گرمسیری میتوانند شانس وقوع زلزله را آن هم بر روی گسلهای متمایل - گسلهایی که همسطح نیستند و یکی از سطوح آنها از دیگری بالاتر واقع شده - افزایش دهند.
تحقیق مشابهی که در سال 2009 / 1388 در نشریه علمی نیچر منتشر شده، ارتباط معنیداری میان توفانهای دریایی در تایوان و رخ دادن لرزشهای آهسته – زمینلرزههایی که به تخلیه انرژی زمین طی ساعتها یا روزها منجر شدهاند و در آنها از تخریب خبری نیست - اثبات کرده است.
هر دو تحقیق مذکور به تئوری در زمینشناسی مرتبط میشوند که برای اولینبار در سال 1987 / 1366 مطرح شده و از ارتباط مستقیم میان میزان بارشهای منطقهای با فعالیتهای ارتعاشی زمین صحبت میکند. محققان دانشگاه میامی و دانشگاه بینالمللی فلوریدا به زودی ارتباط میان توفانهای دریایی با زلزله را در مناطقی مانند فیلیپین و ژاپن بررسی خواهند کرد. شاید در نتیجه این تلاشها روشهایی مطمئن برای نظارت بر زمینلرزهها و پیشبینی زلزلههای آتی ایجاد شود.