خوددرمانی با قرصهای مسکن یک پدیده رایج در ایران شده و در چند سال آینده تبعات ناشی از این رفتار غلط بیشتر گریبان جامعه را خواهد گرفت.
به گزارش قانون، دبیر انجمن بررسی و مطالعه درد میگوید که میزان مصرف استامینوفن کدئین با جمعیت 80 میلیونی در کشور بالاست و فراتر از بسیاری از کشورهای دیگر است.
البته فقط مصرف استامینوفن کدئین سالانه بیش از 10 تن است. انواع مسکنهای دیگر هم به وفور در خانه ایرانیها یافت میشود و الگوی نادرست مصرف دارو باعث شده تا مردم با کوچکترین درد به سراغ مسکن بروند و عین نقل و نبات آنها را مصرف کنند.
طبق برخی بررسیهای صورت گرفته در میان 62 کشور دنیا، ایران با 78 درصد جمعیت مصرفکننده این قرصها، رتبه ششم و هفتم داروهای مسکن را دارند.
کدام یک را باور کنیم، OTCبودن مسکنها یا غیرقانونی بودن فروش
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن از جمله مسکنهای پرمصرف در کشور هستند.
این مسکنها، داروهای ضد دردی هستند که برای کنترل دردهای معمولی و روزمرهای که مردم دارند استفاده میشوند و از طریق مراجعه به داروخانه به راحتی قابل تهیه هستند.
البته این حق برای همه مردم محفوظ است که داروهای O.T.C را از داروخانهها تهیه و مورد استفاده قرار دهند، اما بر اساس قانون، هیچ داروخانهای حق ندارد بدون نسخه پزشک قرص استامینوفن به مردم بفروشند و وزارت بهداشت از تمام دانشگاههای علوم پزشکی درخواست کرده تا این ممنوعیت را به داروخانههای تحت پوشش خود ابلاغ کنند.
کلمه OTC مخفف over-the-counter است یعنی فروش دارو بدون نسخه که حتی بدون تجویز و نسخه پزشک هم مردم از داروخانهها تهیهمیکنند. این داروها عموماً برای تسکین درد و یا برطرف کردن علائم سرماخوردگی و حساسیت به کار میرود و شامل مسکنها، آنتی هیستامین (ضد حساسیتها)، دکونژستانها (ضد احتقانها) و داروهای ضد سرفه است.
مدتی قبل دکتر محمدرضا شانهساز معاون دارو سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت هم بر ممنوعیت فروش استامینوفن تاکید کرد و به قانون گفته بود که وزارت بهداشت فروش دارو بدون نسخه حتی دادن قرص مسکن به جای باقیمانده پول به مردم را غیرقانونی میداند و اگر داروخانهای این عمل را انجام دهد، مردم به دانشگاههایی که داروخانه تحت نظر آن است شکایت کنند تا پیگیری قانونی شود.»
مسکن ها چه بلایی سرمان میآورند؟
انواع مسکنهایی که بدون تجویز پزشک توسط مردم خودسرانه مصرف میشود، عوارض جبران ناپذیری به همراه دارد.
در ترکیب مسکنهایی مانند استامینوفن کدئین موادمخدر وجود دارد و مصرف خودسرانه و طولانیمدت به اعتیاد افراد منجر میشوند. این در حالی است که کارشناسان یکی از دلایل گرایش به این نوع اعتیاد را در دسترسبودن انواع مسکنها میدانند.
استفاده بیش از اندازه مجاز از استامینوفن کدئین بدون دستور پزشک برای تسکین دردهایی مانند سردرد، دردهای استخوان و مفاصل عوارضی چون کمخونی،آسیب کبدی و کلیوی برای مصرف کننده به دنبال دارد.
پزشکان میگویند که مسمومیت کبدی و مشکلات کلیوی از عوارض مصرف بیرویه و بدون نسخه داروی استامینوفن کدئین است که اگر بیش از 10 گرم در روز مصرف شود، سبب بیماری جدی دستگاه گوارشی، کلیه و کبد میشود.
پروفن و ژلوفن 400 میلیگرمی نیز بیشتر برای کاهش دردهای استخوان و مفاصل، دردهای پیش از قاعدگی، سردرد و دندان درد استفاده میشود که اگر با معده خالی مصرف شود، خطر بعضی مشکلات قلبی را در بیماران مسن (بالای 65 سال) افزایش میدهد.
قرص مفنامیک اسید هم یکی دیگر از داروهای مسکن پرمصرف است که بیشتر برای تسکین دردهایی چون دندان درد، دردهای استخوان و مفاصل و سردردهای میگرنی استفاده میشود که عوارضی چون ناراحتیهای گوارشی، گیجی و خشکی چشم به همراه دارد.
حالا شما حساب کنید با این همه قرصهای مسکن در دسترس و مردمی که ولع بلعیدن این قرصها را دارند، در چند سال آینده چه مقدار بیماری ناشی از این زیادهرویها و خود درمانیها! ایجاد خواهد شد؟