احکام دادگاه فساد مالی 3 هزار میلیارد تومانی صادر شد؛ از اعدام تا حبس ابد و زندان های چند ساله. اما تکلیف همه اسامی که متهمان در دادگاه به زبان آوردند چه می شود؟ به شبهاتی که درباره دخالت آنها وجود دارد، رسیدگی نمی شود؟

قوه قضاییه اعلام کرده است پرونده دیگری درباره همین فساد مالی بزرگ تشکیل شده است. اما تاکنون گفته نشده که در پرونده جدید افرادی که متهمان اصلی از آنها نام بردند وجود دارد.

حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، رییس سازمان بازرسی کل کشور، در روزهای پایانی سال 91 میهمان خبرآنلاین بود. از او در کافه خبر درباره دادگاه فساد 3هزار میلیاردی و تلاشی که متهمان برای پیدا کردن شریک جرم داشتند پرسیدیم و اینکه آیا به اتهاماتی که به همه آن اسم هایی که بردند، زده شد و بعضا خط قرمز رییس جمهور بودند، رسیدگی می شود؟ پاسخ چنین بود: "قرار نیست عده ای مصون بمانند. پیچیدگی هایی دارد پرونده. در شرایطی نمی شود همه تحقیقات کامل شود. عقب جلو می شود رسیدگی برای برخی افراد. اما به هر حال رسیدگی می شود."

بخش قضایی گفت و گو با حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی را بخوانید. بخش سیاسی و انتخاباتی این گفت و گو در روزهای آینده منتشر می شود.

- سال گذشته همین موقع که در خدمت شما بودیم فقط سه جلسه از دادگاه فساد بزرگ اقتصادی گذشته بود. چیزی مشخص نبود؛ حرفهای کلی زده شده بود. اما پس از آن در جلسات دیگر دادگاه آقای خسروی و متهمان دیگر از ارتباطاتی که داشتند حرف زدند. نام برخی از نزدیکان رییس جمهور از جمله آقای مشایی را بردند. اما اکنون فقط حکم برای مه آفرید خسروی صادر شده است. مطابق انتظار هم حکم اعدام بود. گمان می کنید پرونده در همین مرحله به پایان می رسد یا به اتهامات افرادی که نام انها برده شد، رسیدگی می شود؟

- همین مقدار خیلی کار بزرگی بود. چهره های بزرگ و مطرحی آمدند. اسمشان برده شده. محاکمه شده اند. محکوم شدند. صاحب منصب بودند. تعداد زیاد دیگری هم برایشان کیفرخواست صادر شده و باز می آیند در دادگاه. منتها سطحشان پایین تر است. اینهایی که تا حالا بودند سطحشان بالا بود. تک و توک هم هستند که سطحشان بالاست و باید اطلاعات پرونده نسبت به آنها نهایی شود و به دادگاه بیایند.

- کشف این اختلاس و فساد مالی از سوی سازمان بازرسی کل کشور بود. به نظر شما نتیجه دادگاه تاکنون خوب بوده است؟

در مقیاس موجود خیلی در این پرونده خوب عمل شده است. پرونده ای با این عظمت؛ 27-8 هزار صفحه مستندات اولیه پرونده است. 1600-1700 صفحه کیفرخواست پرونده است. با متهمان بسیار. خیلی در این پرونده و در این زمان خوب کار شده است. حجم عملیات پرونده خیلی زیاد است؛ دسته بندی کردن، کیفرخواست صادر کردن. حکم صادر کردن. اینها کار بزرگی است.

- متهم ردیف اول پرونده آقای خسروی بود یا بالاتر از ایشان هم هست؟ مثلا همان نام هایی که در دادگاه برده شد.

اصلا امکان ندارد کس دیگری باشد. چون کسی که این مقدار پول را توانسته کارسازی برای خودش بکند، بزرگتر از او وجود ندارد. همه عوامل او هستند.

- اما در دادگاه اسم آقای مشایی هم برده شد. او نقشی در این پرونده نداشته؟

اگر صحت هم داشته باشد، جایی کمک کرده.

- اما جوری که در دادگاه عنوان شد بسیاری از این کارهای با راهنمایی و یا حداقل اطلاع آقای مشایی بوده است. امکان ندارد.

یعنی پولها را ایشان می گرفته؟ مگر فعالیت اقتصادی را او می کرده است؟ اگر حرفهایی که در دادگاه زده شد راست باشد نهایتا می توانسته جایی کمکشان کرده باشد. ولی بازیگر اصلی این صحنه خود خسروی است. کسی که شده قطب برتر در فولاد کشور. بعد هم که می خواست بانکدار شود، حتما می شد یک بانکدار فوق العاده. می شد یک چهره تاثیرگذار در فضای اقتصادی کشور و اگر عرضه داشت در فضای سیاسی و غیره. چه چیز دیگری از یک عنصر اصلی در پرونده انتظار است؟

- همان موقع گفته شد و البته هنوز هم شنیده می شود؛ این گروه اهداف غیر اقتصادی دارند. هدفشان سیاسی است. حداقل هدف اقتصادی و سیاسی در امتداد هم هستند. شما در این پرونده چنین چیزی را کشف کردید؟

اصلا اینجوری نیست. این گروه کاملا اهداف اقتصادی داشت. شاید در حاشیه اش کار سیاسی هم می کردند و منافع سیاسی هم برای یک عده ای تولید بکنند. ولی گروه به طور مشخص دنبال فعالیت اقتصادی و تاثیر در صنعت و تولید و اقتصاد بود.

- دولت آقای احمدی نژاد به پایان برسد فکر می کنید افرادی که نامشان در دادگاه برده شد و البته خط قرمز آقای احمدی نژاد هم بودند به دادگاه احضار می شوند؟ اصلا می آیند؟

به هر حال اگر کسانی تاحالا پرونده شان کامل نشده باشد اینطور نیست که هیج وقت نیایند به دادگاه. باید بیایند. در همین پرونده و هر پرونده دیگری. قرار نیست عده ای مصون بمانند. پیچیدگی هایی دارد پرونده. در شرایطی نمی شود همه تحقیقات کامل شود. عقب جلو می شود رسیدگی برای برخی افراد. اما به هر حال رسیدگی می شود.

- فکر می کنید در رسیدگی به پرونده این افراد دادگاه جنجالی تر شود؟

بعید است. چون فضای پیرامونی پرونده فعلی هم خیلی گسترده بود.

- شایعه دیگری هم بود که تخلفات فرد دیگری هم پیدا شده و پرونده اش در حال رسیدگی است.

پرونده های مختلفی اما نه در این حجم ولی در همین مدل ها وجود داشته است. با این تفاوت که برخی از انها زود شناسایی شد و هشدار داده شد که تبدیل به یک بدهی و مطالبه انبوه نشود. سعی شد آن وجوه سرجای خودش برگردد و در نهایت یک تخلف باقی بماند که وقتی دادگاه می رود با یک حجم انبوه مطالبات و بدهی ها و وام های بزرگ بانکی روبرو نباشد.

- در پرونده 3 هزار میلیاردی تمام مطالبات دولت وصول شده؟

مطالبات دولت نیست؛ مطالبات بانکهاست که طلب داشتند. اما به اندازه آنها اموال وجود دارد.

- یکی از شائبه هایی که وجود دارد و اتفاقا مخاطبان خبرآنلاین هم درباره آن نوشته اند اجرای حکم اعدام این افراد است. یعنی برخی به اجرای این حکم اعتماد ندارند. فکر می کنید احکام اعدام و حبس ابد و بقیه احکام تا چه مدتی اجرا خواهد شد؟ با توجه به اینکه آنها درخواست اعمال ماده 18 هم کرده اند.
حرف هایی زده می شود. به هرحال نظام قضایی باید حکمش را اجرا کند. معمولا مجرمین هم وقتی به لبه دوزخ می رسد می گویند مهلت بدهید. این حرف ها باید قبل از زمانی که دست قانون و دادگاه برسد مطرح شود.

- البته آقای خسروی هم گفته 6 ماه برای پرداخت مطالبات مهلت می خواهد. تقریبا همزمان می شود با پایان دولت فعلی. این درخواست مهلت برای این نیست که به پرونده افرادی که نامشان در دادگاه برده شد هم رسیدگی شود و تغییری در احکام اتفاق بیفتد؟

نیاز به پرداخت بدهی ندارد. اموالشان ضبط شده. از اموال او برداشت می کنند. بقیه اش هم جریمه می شود.

- آقای خسروی قربانی بی مبالاتی های دولتی نشد؟

انسان ها می توانند در فضایی که برایشان بوجود می آید بلند پروازی بکنند، بی مهابا عمل کنند، بی مبالاتی بکنند. اما چرا دیگران بی مبالاتی نکردند؟ چرا دیگران بلندپروازی نداشتند؟

- بخشی از منتقدان حکم دادگاه این بخش را مطرح می کنند.

دیگران هم زندگی کردند در این شرایط. درست است که آنهایی که این بستر را فراهم کردند شریک جرم هست. ولی اینهایی که مجرم هستند و تخلف کردند که نباید تبرئه شود. هزاران انسان در این شرایط به سلامت و پاکی زندگی کردند. اما یک عده ای آلوده شدند.

- اجرای این احکام در افزایش اعتماد عمومی به جمهوری اسلامی به طور اعم و قوه قضاییه به طور اخص چقدر تاثیر دارد؟

در نظرسنجی های ما خیلی بالا بود.

- آقای احمدی نژاد از لیست 300 نفره متخلفان چندبار حرف زده اند. واقعا چنین لیستی از متخلفان وجود دارد؟

نه. بعضی موارد خیلی تخلفات کوچک است. بدهکاران بانکی هستند. اما پرونده فساد که گفته می شود پرونده ای است که کسی با توطئه، رشوه، اقدامات خلاف و در حجم بزرگ و سازماندهی شده کاری کرده است. وگرنه کسی که با استفاده از فرصت سرمایه گذاری یک قطعه زمینی را با یک مبلغی گرفته است، نمی شود ما این را به عنوان مفسد اقتصادی معرفی کنیم. نهایتا متخلف است. یک کسی وام گرفته حالا ندارد پس بدهد. وام بزرگ هم هست. باز هم نمی شود به او گفت مفسد اقتصادی. از این جهت ما در بازار کلی بدهکار داریم که بدهی های بزرگ هم دارند. متخلف هم هستند. بعضا قبلا داشتند بدهند اما الان شاید ندارند. نمی توانیم به انها مفسد اقتصادی بگوییم.