اخیراً یک مستند ساز علاقمند به حوزه محیط زیست به نام "کریس جردن" فیلم مستندی از یک جزیره دوره افتاده در میان آب های اقیانوس آرام به نام جزیره "میدوی" تهیه کرده است که تصاویر آن به راستی درد آور و ناراحت کننده است.

عصرایران ؛ صدرا محقق - بطری نوشابه یا پوست پفک و چیپسی که ما با بی تفاوتی در طبیعت رها می کنیم فقط محیط زیست را آلوده نمی کنند. این زباله ها حیات هزاران گونه جانوری موجود بر روی کره زمین را تهدید یا دستخوش تغییر می کنند.

این یک آموزه اخلاقی یا هشدار صرف نیست. سالانه میلیونها تن زباله تجزیه ناپذیر توسط افراد زیادی در گوشه و کنار کره زمین و همچنین کشور ایران در جنگل ها، کوهستان ها، دشت ها ، رودخانه ها و دریاها رها می شود. اگر چه ما این زباله ها را به اصطلاح دور می اندازیم و از جلوی چشم خود پنهان می کنیم اما در عمق طبیعت این تازه شروع یک داستان مخرب و کشنده برای گونه های مختلف جانوری است.

به عنوان مثال انباشت زباله های پلاستیکی در سواحل و آب های ساحلی حیات انواع مختلف آبزیانی را که از مواد غذایی همراه این زباله ها تغذیه می کنند،به خطرانداخته است. پیش از این اعلام شده بود زباله های از جنس مواد پلاستیکی و مشابه آن در بهترین حالت بیشتر از 500 سال طول خواهد کشید تا تجزیه شوند. البته برخی بررسی های جدیدتر انجام شده از سوی محققان حوزه محیط زیست ثابت کرده است حتی پس از 500 سال این مواد تجزیه نمی شوند و تنها به تکه های ریز و مولکولی بدل می شوند و در چنین حالتی حتی برای طبیعت و انواع گیاهان و جانوران خطرناک تر نیز هستند. به همین دلیل نیز جریان های دریایی سالانه حجم بسیار عظیمی از زباله های پلاستیکی را از این سو و آن سوی کره زمین گرد آوری کرده و در جاهایی دیگر از سواحل آب های آزاد انبار می کنند.

طبق نظر کارشناسان علوم دریایی زباله های پلاستیکی در دریاها و اقیانوس ها ، حیات دستکم 267 گونه جانوری از جمله مرغ های دریایی، لاک پشت ها، فُک ها وانواع ماهی ها را که در پی خوردن مواد غذایی همراه با زباله های پلاستیکی هستند به خطر می اندازد. از سویی نتایج یک تحقیق نشان می دهد تنها 20 درصد زباله هایی که از جنس پلاستیک هستند از خشکی به دریا راه می یابند و مابقی به طور مستقیم در آب دریاها فرو رفته و ته نشین می شوند.

زباله های پلاستیکی در ابعاد ریز و درشت مشکل تمامی دریاهای عالم است . به طوری که برخی از جانداران دریایی مانند انواعی از صدف ها می توانند به این زباله ها بچسبند و همراه جریان آب هزاران کیلو متر جابجا شوند که ورود این جانداران به محیط زیست جدید می تواند جانداران بومی را با مشکل روبرو کند.

همچنین برخی گونه های آبزی نیز این زباله های پلاستیک را با طعمه اشتباه می گیرند و ازآنها تغذیه می کنندکه این امر می تواند بیش از گذشته به آبزیان آسیب برساند. علاوه بر این برخی از مرغ های در یایی بزرگ از زباله های پلاستیکی تغذیه می کنند و با وجود آنکه معده آنها پر می شود اما باز به علت نرسیدن مواد غذایی به بدنشان از گرسنگی می میرند.

به گفته این کارگردان جزیره میدوی پیش از این یکی از مهمترین و بهترین زیستگاه تعداد بی شماری پرنده از گونه های مختلف بود که برای تخم گذاری زادآوری و زندگی در آن سکونت داشتند. با این حال به دلیل آنکه سالانه هزاران تن زباله پلاستیکی توسط آب های اقیانوس به سواحل آن رسید حالا به یک زباله دان بزرگ در اقیانوس آرام و یک قبرستان پرندگان بدل شده است.

مستند تهیه شده توسط کریس جردن چندی پیش در جشنواره فیلم تورنتوی کانادا پخش شد. این فیلم شرح دقیق و مستندی است از کشتار جمعی بزرگی و ضربه هولناکی به طبیعت است که همه انسان ها به دلیل تولید زباله در آن به یک اندازه سهم دارند. در بخشی از این فیلم تصاویری از زباله های پلاستیکی شناور بر سطح آب های آزاد مانند اقیانوس ها نشان می دهد که سطح آن گاه به چندین هکتار می رسد. این زباله ها توسط آب دریاها آنقدر جا به جا می شود تا در نهایت در سواحلی مانند جزیره میدوی به ساحل برسد و حیات زیستمندان آنجا را از بین ببرد.

به گفته کارشناسانی که در این فیلم با آنها مصاحبه شده است این میزان زباله تنها نوک کوه یخی از حجم فوق العاده ترسناکی از زباله است که ما در طبیعت رها کرده ایم و تنها این مقدارش را می بینیم. در این مستند تصاویر نشان می دهد که پرندگان بزرگ برای جوجه های خود به اشتباه این زباله های پلاستیکی رنگ وارنگ را به عنوان غذا می آورند و درون منقار آنها می گذارند. همین هم در ادامه باعث مرگ آنها می شود.

البته این زباله ها تنها موجب مرگ جوجه این پرندگان نمی شود، بسیاری از پرنده های بالغ هم این زباله های پلاستیکی را با غذا اشتباه گرفته و آنها را می بلعند ، با این کار حجم معده آنها پر می شود و نمی توانند غذای مورد نیاز بدنشان را بخورند. این داستان تراژیک و دردناک با مرگ و میر گسترده این پرندگان در جزیره ای که برای صدها سال زیستگاه اصلی آنها بود پایان می یابد. تصاویر این مستند نشان می دهد به زودی گونه های زیادی از پرنده ها به دلیل خوردن زباله ها به انقراض نزدیک می شوند.

زباله های تولید شده توسط انسان ها تنها موجب مرگ پرندگان نمی شود. تا کنون عکسهای بسیاری از جانوران مختلف منتشر شده است که به دلیل گرفتار شدن در انواع زباله ها یا خوردن آنها دچار تغییر شکل فیزیکی و ایراد در ساختار فیزیولوژیک بدنشان شده است.

اگر چه جزیره میدوی در عمق 3 هزار کیلومتری از خشکی و با چندین هزار کیلومتر فاصله از ایران در دل آب های اقیانوس آرام واقع شده است، اما بدون هیچ تردیدی همه ما انسان‌های ساکن بر روی کره زمین به یک اندازه در جنایتی که در حق ساکنان این جزیره در حال وقوع است شریک هستیم. علاوه بر این مستند جزیره میدوی تنها نشان دهنده بخشی از تاثیرات هولناک و مخرب زباله ها بر گونه های مختلف جانوری است. بدون تردید در دل طبیعت ایران و در عمق جنگل ها و دشت و کوه های کشور زباله هایی که توسط افراد مختلف ریخته می شود زندگی گونه‌های بسیاری از جانوران و گیاهان را با خطرهای جدی و همچنین نابودی مواجه می کند.

تماشاخانه