از علی پروین تا دل‌بوسکه

عصر ایران - ویسنته دل بوسکه، سرمربی تیم ملی اسپانیا، اعلام کرده است که در رای‌گیری برای انتخاب مرد سال فوتبال جهان، به ژاوی و اینیستا رای داده است. دل‌بوسکه، قانوناً حق داشت به سه بازیکن رای دهد. او به دو اسپانیایی رای داد و رای سومش را هم مخفی نگه داشت.

دل‌بوسکه سرمربی تیم ملی اسپانیاست: قوی‌ترین تیم فوتبال دنیا در چند سال اخیر. او همچنین بر لیگ فوتبال اسپانیا نظارت دقیق دارد که قوی‌ترین لیگ فوتبال دنیا در ده سال اخیر بوده است.

با این حال، هر فوتبالدوستی به خوبی درک می‌کند که بازیکنانی چون کریس رونالدو، فرانک ریبری و زلاتان ابراهیموویچ در یک سال اخیر، بهتر از ژاوی و اینیستا بوده‌اند. پس چرا دل‌بوسکه که خودش استاد کل است، به آن دو اسپانیایی رای داده است؟


آیا دل‌بوسکه درنمی‌یابد که زلاتان و ریبری و رونالدو بهتر از ژاوی و اینیستا بوده‌اند. بسیار بعید است. دل‌بوسکه در قلب فوتبال جهان است و به خوبی از عملکرد دیگر بازیکنان برجسته آگاه است. با این حال، او در انتخاب مرد سال فوتبال جهان رای ناسیونالیستی می‌دهد! وقتی دل‌بوسکه بزرگ و فوتبال‌شناس این طور رای می‌دهد، از دیگر مربیان درجه دو درجه سه جهان فوتبال انتظار چندانی نیست. رای آنها هم نباید چندان کارشناسانه باشد!

حتی اگر بپذیریم که دل‌بوسکه توجه چندانی به کیفیت بالای ریبری و رونالدو زلاتان نداشته است، بعید است که دیگر بتوان گفت مربی فلان تیم ملی دورافتاده در جهان فوتبال، با اشراف کامل به وقایع جهان فوتبال، به شایسته‌ترین بازیکن برای کسب توپ طلا رای می‌دهد.

پیشترها که مرد سال فوتبال اروپا توسط مجله فرانس فوتبال انتخاب می‌شد، تعدادی از خبرنگاران برجسته اروپایی برنده توپ طلا را برمی‌گزیدند. از آغاز دهه 1990 که مرد سال فوتبال جهان توسط فیفا انتخاب شد، رای سرمربی و کاپیتان تیم‌های ملی مبنای انتخاب واقع شد.


موازی‌کاری بین جایزه فرانس فوتبال و جایزه فیفا، موجب کمرنگ شدن توپ طلای فرانس فوتبال شد؛ ولی مجله فرانس فوتبال که اعطای توپ طلا را از سال 1956 آغاز کرده بود، نمی‌توانست سنت انتخاب بهترین بازیکن فوتبال اروپا را صرفاً به دلیل از راه ظهور عنوان "مرد سال فوتبال جهان" کنار بگذارد.

سرانجام فیفا و فرانس فوتبال به توافق رسیدند که این دو جایزه ادغام شود و مرد سال فوتبال جهان توپ طلا دریافت کند.

مبنای انتخاب برنده توپ طلا نیز ادغام شد. یعنی رای مربیان و کاپیتان‌های تیم‌های ملی با رای خبرنگاران برجسته ورزشی، یکی شدند تا برنده توپ طلا انتخاب شود.

مشکل این ادغام این است که کاپیتان‌ها و حتی سرمربی‌های تیم‌های ملی، به اندازه خبرنگاران ورزشی صاحبِ حق رای، به زیر و بم دنیای فوتبال اشراف ندارند و آرای برخی از آنها، حقیقتاً آرایی پرت و بی‌ربط به متن فوتبال جهان در یکسال مورد رای‌گیری است. در این انتخاب، مثلاً رای سردبیر مجلات معتبر فرانس فوتبال، ورلد ساکر، مارکا و ... در کنار رای کاپیتان تیم ملی بولیوی و سرمربی گینه استوایی قرار می‌گیرد.

 بدیهی است که چنین انتخابی، انتخاب مطمئن و کارشناسانه‌ای نمی‌تواند باشد. بنابراین عجیب نیست که امسال باز هم لیونل مسی مرد سال فوتبال جهان شود؛چرا که مربیان و کاپیتان‌هایی که هر هفته بازی‌های مهم فوتبال جهان را تماشا نمی‌کنند، بر اساس تصویر مسی در یکی دو سال قبل، امسال هم به او رای می‌دهند. در حالی که امسال رونالدو و ریبری آشکارا بهتر از مسی بوده‌اند.  


مثلاً در سال 1991 که علی پروین سرمربی تیم ملی ایران بود، برای انتخاب مرد سال فوتبال جهان، به لوتار ماتیوس، آندریاس برمه و کریس وادل رای داد. در حالی که برمه و کریس وادل در آن سال قطعاً جزو سه بازیکن اول جهان فوتبال نبودند. مبنای رای پروین، بازی‌های خوب برمه و وادل در جام جهانی 1990 بود ولی فیفا در حال انتخاب بهترین بازیکن جهان در سال 1991 بود! علی پروین هم که بازی‌های سال 1991 را درست ندیده بود، بر اساس آخرین بازی‌هایی که از بازیکنان بزرگ دنیا دیده بود، به وادل  و برمه رای داد. آری اینچنین است برادر!