برخی خانواده‌ها منزل مسکونی خود را فروختند تا با سود سپرده‌گذاری، پاسخگوی هزینه‌های سنگین زندگی‌ باشند. برخی نیز منزل خود را اجاره دادند و به اجاره‌نشینی در خانه‌های کوچکتر و محله‌های پایین‌تر شهرشان روی آوردند.

محمدعلی دیانتی‌زاده - «رکود در بازار مسکن ادامه دارد.» این سخنی است که در سال‌های پایانی دولت قبل و در شش ماه آغازین دولت جدید، بارها و بارها از زبان مسئولان وزارت راه و شهر‌سازی، اعضای هیأت‌مدیره کانون انبوه‌سازان و اتحادیه‌های کشوری و شهری املاک شنیده‌ایم و شاخص‌های اعلام‌شده از سوی بانک مرکزی و مرکز آمار نیز مدام بر آن مهر تأیید زده‌اند.

سال‌ها است که فرمول خانه‌دار شدن گم شده است. شاید به‌طور دقیق‌تر بتوان گفت از خرداد 1385 که به‌یکباره قیمت مسکن در شهرهای بزرگ با افزایش 200 تا 300 درصدی مواجه شد و دیگر وام‌ بانک مسکن کسر قابل توجهی از وجه خرید خانه به حساب نیامد.

در کنار این وضعیت، شرایط اقتصادی هم به گونه‌ای رقم خورد که زوج‌های جوان بسیار کمی از میان طبقه متوسط جامعه توانستند زندگی خود را در جایی غیر از منزل استیجاری شروع کنند و بنا به گفته مشاوران املاک حتی برخی خانواده‌ها که از قبل صاحب خانه بودند، منزل مسکونی خود را فروختند و پول آن را سپرده‌گذاری کردند تا سود دریافتی آن کمک خرجی برای پاسخگویی به هزینه‌های سنگین زندگی‌شان باشد.

در این میان، بخشی از مردم هم از ترس این‌که با این روش دیگر هیچ‌وقت نتوانند دوباره صاحب خانه شوند، منزل خود را اجاره دادند و به اجاره‌نشینی در خانه‌های کوچکتر و محله‌های پایین‌تر شهرشان روی آوردند تا با مابه‌التفاوت این دو اجاره کسری درآمد خود را پر کنند و دخل و خرجشان را متناسب کنند.

قیمت اجاره‌بها همچنان صعودی است

در این مدت اگرچه نرخ مسکن ثابت و حتی کاهشی بوده است، شاخص‌های بانک مرکزی نشان از سیر صعودی قیمت اجاره‌بها دارد. شاخص بهای اجاره مسکن در مناطق شهری در سه ماهه سوم سال ۹۲ به عدد ۱۴۰.۳ رسید که نسبت به سه ماهه قبل معادل۴.۵ درصد و نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل ۲۱.۳ درصد رشد داشته است.

بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی متوسط شاخص بهای مسکن اجاره ای در نه ماه اول سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲۰.۴ درصد افزایش نشان می دهد. همچنین در ۱۲ماهه منتهی به آذر ۹۲ نسبت به ۱۲ ماه منتهی به اذر ۹۱ معادل ۱۹.۰ درصد افزایش داشته است. طبق این گزارش شاخص بهای مسکن اجاره ای در سه ماهه دوم سال ۹۲ نسبت به سه ماهه قبل در کلیه استان های کشور افزایش یافت.

بیشترین میزان افزایش متعلق به استان کرمانشاه معادل ۱۰.۲و استان های همدان با ۷.۰ درصد و کهگیولیه و بویراحمد با ۶.۷ درصد افزایش در رده های بعدی قرار گرفتند. کمترین میزان افزایش مربوط به استان سمنان معادل۱.۵ درصد و استان های سیستان و بلوچستان با ۱.۹ درصد و بوشهر با ۲.۲ درصد در رده های بعدی قرار گرفتند.افزایش شاخص فوق طی سه ماه مورد بررسی در استان تهران برابر با ۴.۵ درصد بوده است.

افزایش ۲۳.۵ درصدی نرخ اجاره‌بها نسبت به سال قبل

مرکز آمار ایران نیز در گزارشی مجزا به بررسی روند افزایش نرخ اجاره بها در تهران پرداخته است. در این گزارش اجاره ماهانه مسکن شهر تهران در تابستان ۹۲ نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۳.۵ درصد عنوان شده است.

مرکز آمار متوسط مبلغ اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه پرداختی بابت اجاره یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه های معاملات ملکی در شهر تهران را ۱۸۵ هزار و ۴۷۹ریال اعلام کرده که نسبت به فصل قبل ۴.۷ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۳.۵ درصد افزایش داشته است.

در مدت مورد اشاره علاوه بر مبلغ اجاره، تعداد معاملات اجاره مسکن هم افزایش یافته است. طبق این آمار تعداد معاملات مزبور نسبت به فصل قبل ۴۵.۶ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳۲.۲ درصدافزایش یافته است.

در شهر تهران، گران ترین محله، منطقه ۱ و ارزان ترین آن منطقه ۱۹ عنوان شده است. مبلغ اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه پرداختی بابت اجاره یک مترمربع زیربنای معامله شده در منطقه یک، ۲۷۴ هزار و۵۲۳ ریال و کمترین آن در منطقه ۱۹، ۸۹ هزارو۲۱۴ ریال بوده است.

نخستین سالی است که در این فصل متقاضی اجاره مسکن داریم

رییس اتحادیه کشوری املاک در این‌باره می‌گوید: اجاره‌بهای مسکن تابعی از قیمت ملک است. اما در سال جاری با وجود رکودی که در بخش خرید و فروش حاکم بوده و قیمت ملک حتی با کاهش هم همراه بوده، ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش قیمت در اجاره‌بهای مسکن داشتیم.

مصطفی قلی‌خسروی می‌افزاید: از حدود 2800 قرارداد نوشته‌شده در یکی از مقاطع زمانی نیمه اول امسال، 2700 قرارداد مربوط به اجاره مسکن بوده است. به این ترتیب امسال را می توانیم سال اجاره بنامیم. وی اذعان کرد: با وجود آنکه در هیچ سالی این فصل متقاضی برای اجاره مسکن نداشتیم اما امسال همچنان متقاضی وجود دارد.