همه چیز درباره آسم

آسم وضعیتی است که در آن مسیرهای تنفسی تنگ و ملتهب شده و موکوس اضافی ترشح می کنند. این وضعیت می تواند باعث مشکل شدن تنفس، سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس شود.

در برخی افراد، آسم تنها یک مشکل کوچک محسوب می شود. اما برای برخی از افراد، آسم می تواند به یک مشکل بزرگ تبدیل شود که مانع انجام فعالیت های روزمره فرد شده و حتی می تواند به حملات کشنده آسم منجر شود.

درمانی برای آسم وجود ندارد اما علایم آن قابل کنترل هستند. به دلیل اینکه علایم بیماری آسم با گذشت زمان تغییر می کنند، لازم است با پزشک خود همکاری لازم را داشته باشید تا علایم و نشانه های بیماریتان را به دقت پیگیری نموده و بر حسب نیاز درمان های لازم برای شما بکار گرفته شود.
 
نشانه ها
 
علایم آسم می تواند خفیف یا شدید باشد و از فردی به فرد دیگر کاملاً متغیر می باشد. شما ممکن است تعداد اندکی از حملات آسم را تجربه کنید و تنها در زمان های خاصی علایم آسم را داشته باشید مانند زمان هایی که ورزش می کنید یا اینکه همیشه علایم بیماری را تجربه کنید. 

علایم و نشانه های آسم عبارتند از:

• تنگی نفس
• سفتی یا درد قفسه سینه
• مشکل در خواب که به دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه ایجاد می شود.
• صدای خس خس یا سوت در زمان بازدم( خس خس از علایم معمول آسم در کودکان می باشد).
• حملات سرفه یا خس خس سینه که با ویروس های تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا شدیدتر می شود.

علایمی که نشان دهنده تشدید بیماری آسم می باشند شامل موارد زیر می باشند:

• علایم و نشانه هایی از آسم که شدید بوده و بطور مکرر رخ دهند.
• شدیدتر شدن مشکل در تنفس( این مورد با استفاده از دستگاه پیک فلومتر قابل اندازه گیری است. این دستگاه برای بررسی عملکرد مناسب ریه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع بااین دستگاه میتوان حداکثر سرعت جریان هوا در هنگام خروج از ریه ها را اندازه گیری نمود).
• نیاز به استفاده مکرر از داروهای استنشاقی سریع اثر برای بهبود سریع علایم

در برخی افراد علایم آسم در برخی شرایط شدیدتر می شود. این شرایط عبارتند از:

• آسم ناشی از ورزش. این وضعیت زمانی که هوا سرد و خشک باشد می تواند بدتر شود.

• آسم مربوط به شغل. این آسم می تواند به دلیل محرک های موجود در محیط کار مانند بخار، گاز یا گردوخاک های شیمیایی ایجاد شود.

• آسم ناشی از آلرژی. این نوع آسم در اثر آلرژن های خاص مانند آلرژن های مربوط به حیوانات خانگی، سوسک یا گرده گل ها ایجاد می شود.
 
علت
 
دلیل این که برخی افراد مبتلا به آسم می شوند اما افراد دیگر به این بیماری مبتلا نمی شوند مشخص نیست اما احتمالاً ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی(ارثی) در ابتلا به این بیماری نقش دارند.

عوامل محرک ایجاد آسم

مواجهه با مواد مختلفی که باعث آلرژی می شوند(آلرژن ها) و محرک ها می توانند سبب بروز علایم و نشانه های آسم شوند. عوامل محرک ایجاد بیماری آسم از فردی به فرد دیگر متغییر هستند و می توانند شامل موارد زیر باشند:

• آلرژن های موجود در هوا مانند گرده گل ها، ذرات و شوره پوست حیوانات، قارچ ها و گردو خاک و ذرات معلق موجود در هوا
• عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی
• فعالیت فیزیکی(آسم ناشی از ورزش)
• هوای سرد
• آلاینده ها و محرک های هوا مانند سیگار
• داروهای خاص مانند بتابلوکرها، آسپرین، ایبوپروفن(آدویل و غیره) و ناپروکسن
• استرس و احساسات شدید
• سولفیت ها و افزودنی های نگهدارنده به برخی از غذاها و نوشیدنی ها مانند میگو، میوه های خشک شده، سیب زمینی فرآوری شده، آبجو و شراب
• بیماری ریفلاکس معدی مروی Gastroesophageal reflux disease (GERD) که در این بیماری اسید معده به داخل مری برمی گردد.
• سیکل قاعدگی در برخی خانم ها
  
عوامل خطر
 
به نظر می رسد برخی عوامل می توانند باعث افزایش خطر ابتلاء به آسم می شوند. این عوامل عبارتند از:

• داشتن نسبت خونی( مانند والدین یا برادر و خواهر) با فرد مبتلا به آسم
• ابتلا به سایر آلرژی ها مانند درماتیت آتوپیک یا رینیت( زکام در اثر حساسیت)
• داشتن اضافه وزن
• استعمال دخانیات
• مواجهه با دود سیگار
• داشتن مادری که در دوران بارداری استعمال سیگار داشته است
• مواجهه با بخارها و سایر آلاینده ها
• مواجهه با محرک های شغلی مانند مواد شیمیایی که در کشاورزی، آرایشگری و کارخانجات مورد استفاده قرار می گیرد.

مواجهه با آلرژن ها، مواجهه با برخی میکروب ها یا انگل ها و ابتلاء به انواع عفونت های ویروسی و باکتریایی نیز می توانند در افزایش خطر ابتلاء به آسم مؤثر باشند. در هر صورت به منظور تعیین نقش این عوامل در ابتلاء به آسم نیاز به انجام تحقیقات بیشتر وجود دارد.
  
عوارض
 
عوارض آسم عبارتند از:

• علایمی که خوابیدن، کار کردن یا فعالیت های شغلی بیمار را مختل می کنند.
• مشکل در رفتن به مدرسه یا سرکار در زمان های عود بیماری
• تنگ شدن دائمی مجاری تنفسی که می تواند نحوه نفس کشیدن بیمار را تحت تأثیر قرار دهند.
• مراجعه به اورژانس و بستری شدن در زمان های حملات شدید آسم
• عوارض جانبی برخی داروهایی که برای کنترل آسم شدید مصرف می شود.

درمان مناسب آسم تا حد زیادی می تواند از عوارض بلندمدت و کوتاه مدت آسم جلوگیری کند.
  
آمادگی برای ویزیت پزشک
 
شما می توانید در ابتدا به پزشک خانواده خود یا یک پزشک عمومی مراجعه کنید. اما بعد از این ویزیت ممکن است به یک پزشک متخصص آلرژی(آلرژیست) یا پزشک متخصص بیماری های تنفسی (پولمونولوژیست) ارجاع داده شوید.

به دلیل محدود بودن زمان ملاقات با پزشک و نیز به دلیل اینکه اغلب در این جلسه بحث های مختلفی مطرح می شود، بهتر است برای این جلسه از قبل آمادگی داشته باشید. در اینجا اطلاعاتی در اختیارتان قرار می گیرد که به شما کمک می کند برای ملاقات با پزشک آماده شوید و نیز انتظاراتی که شما باید از پزشک خود داشته باشید ارائه می شود.

شما چه اقداماتی می توانید انجام دهید

اقدامات زیر می توانند به شما کمک کنند که بهترین ملاقات را با پزشک خود داشته باشید:

• تمام علایمی را که داشته اید یادداشت نمایید. این علایم حتی ممکن است شامل علایمی باشد که به دلیل مراجعه شما به پزشک ارتباطی نداشته باشد.

• زمان هایی را که علایمتان شما را بیشتر رنج می دهد یادداشت نمایید. به عنوان مثال اگر علایم شما در زمان های خاصی از روز یا در فصل های خاص یا در زمان مواجهه با هوای سرد، گرده های گل یا سایر محرک ها شدیدتر می شود.

• اطلاعات شخصی مهم خود را ثبت کنید. مانند هرگونه استرس مهم یا تغییرات اساسی اخیر در زندگیتان.

• لیستی از تمام داروها، ویتامین ها و املاحی که مصرف می کنید تهیه کنید.

• با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعاتی که پزشک در زمان ملاقات در اختیار شما قرار می دهد مشکل است. فردی که همراه شما بوده است ممکن است مواردی را که شما فراموش کرده اید به یاد داشته باشد.

• پرسش هایی را که قصد دارید از پزشک خود سؤال کنید یادداشت کنید.

زمان شما در ملاقات با پزشک محدود می باشد، بنابراین تهیه یک لیست از قبل می تواند به شما کمک کند تا بهترین استفاده را از زمان ببرید. پرسش های خود را از مهم ترین سؤال تا کم اهمیت ترین آنها با توجه به زمان مرتب کنید.

در مورد آسم برخی سؤالات اصلی که لازم است از پزشک خود بپرسید شامل موارد زیر است:

• در بیماری آسم مهم ترین دلیل مشکلات تنفسی من چیست؟
• علاوه بر علل مهم، سایر علل احتمالی برای علایم من چیست؟
• من نیاز به انجام کدام آزمایشات دارم؟
• به نظر شما احتمالاً بیماری من موقتی است یا بطور مزمن ادامه خواهد داشت؟
• بهترین درمان برای این بیماری چیست؟
• شما چه روش درمانی جایگزینی را برای روش های درمانی اولیه پیشنهاد می کنید؟
• من علاوه بر آسم مبتلا به بیماری های دیگری نیز هستم. چگونه می توانم تمام این موارد را به بهترین شکل مدیریت کنم؟
• آیا نیازی هست من محدودیت خاصی در شیوه زندگی خود داشته باشم؟
• آیا نیازی هست من به متخصص مراجعه کنم؟
• شما چه درمان جایگزینی را برای درمان پزشکی این بیماری توصیه می کنید؟
• آیا بروشور یا مطلب دیگری در این مورد دارید که به من بدهید؟ چه وب سایتی را در این مورد به من پیشنهاد می کنید؟

علاوه بر پرسش هایی که آماده کرده اید تا از پزشک خود سؤال کنید؛ می توانید در زمان ملاقات با پزشک سؤالات دیگری نیز از او بپرسید.

چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید

پزشک شما ممکن است سؤالاتی را از شما بپرسد. آماده باشید که به آنها پاسخ دهید تا زمان بیشتری برای پرسیدن سؤالات  اضافی خود داشته باشید. پزشک شما ممکن است پرسش های زیر را از شما سؤال کند :

• شما دقیقاً چه علایمی دارید؟
• چه زمانی علایمتان برای اولین بار بروز کرد؟
• در چه شرایطی علایم شما تشدید می یابد؟
• آیا شما در اغلب زمان ها مشکلات تنفسی دارید یا این مشکلات در زمان های خاص یا موقعیت های خاصی بروز می کند؟
• آیا شما مبتلا به آلرژی مانند درماتیت آتوپیک یا زکام ناشی از حساسیت هستید؟
• چه مواردی موجب بهتر شدن علایم شما می شود؟
• آیا در خانواده شما کسی مبتلا به آلرژی یا آسم است؟
• آیا شما مبتلا به بیماری مزمنی هستید؟
  
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
 
آسم شدید می تواند کشنده باشد. سریعاً با پزشک خود مشورت کنید و اقدامات لازم را در زمان شدیدتر شدن علایم و نشانه های بیماریتان و در زمان نیاز به اقدامات اورژانسی فرا بگیرید.

علایم آسم خطرناک عبارتند از:

• تشدید سریع تنگی نفس یا خس خس سینه
• عدم بهبودی وضعیت بیمار حتی پس از استفاده از داروهای استنشاقی سریع اثر مانند آلبوترول
• تنگی نفس زمانی که شما فعالیت بدنی سبک انجام می دهید.

مراجعه به پزشک

در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• اگر فکر می کنید مبتلا به آسم هستید. اگر بطور مکرر دچار سرفه یا خس خس سینه می شوید که بیش از چند روز طول می کشد یا سایر علایم و نشانه های آسم را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. درمان سریع آسم می تواند از آسیب های طولانی مدت به ریه جلوگیری کند و مانع پیشرفت بیماری فرد با گذشت زمان می شود.

• برای کنترل بیماری آسم خود پس از تشخیص بیماری. اگر مبتلا به آسم هستید با پزشک خود همکاری کنید تا بیماریتان تحت کنترل باشد. کنترل طولانی مدت مناسب این بیماری کمک می کند که شما احساس بهتری داشته باشید و می تواند ار حملات کشنده آسم جلوگیری کند.

• اگر علایم آسم شما تشدید پیدا کرد. اگر داروهای مصرفیتان علایم بیماری شما را تسکین نمی دهد یا اگر نیاز به استفاده بیشتر از داروهای استنشاقی سریع اثر دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. بدون مشورت با پزشک خود مقدار داروهایتان را تغییر ندهید. مصرف بیش از حد داروهای آسم می تواند باعث بروز عوارض جانبی شده و علایم آسم شما را تشدید کند.

• برای بررسی مجدد روش درمان بیماریتان. بیماری آسم معمولاً با گذشت زمان تغییر می کند. مطابق یک برنامه زمانی مشخص به پزشک خود مراجعه کنید تا در مورد علایمتان با پزشکتان صحبت کنید و در صورت نیاز تغییرات لازم در درمان بیماری شما اعمال شود.
  
آزمایش های تشخیصی
 
معاینه جسمی

برای تشخیص دادن بیماری آسم از سایر بیماری های احتمالی مانند عفونت تنفسی یا بیماری ریوی انسدادی مزمن(COPD) پزشک شما یک معاینه جسمی بر روی شما انجام خواهد داد و در مورد علایم و نشانه هایتان و نیز در مورد ابتلای شما به سایر بیماری ها از شما سؤال خواهد کرد.

آزمایشات برای بررسی عملکرد ریوی

شما ممکن است آزمایش های عملکرد ریوی را نیز برای تعیین میزان جریان هوا در زمان دم و بازدم تنفس شما انجام دهید. این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشند:

• اسپیرومتری. این تست میزان تنگ شدن مسیرهای تنفسی را با بررسی میزان هوای خارج شده از ریه ها پس از یک نفس عمیق و سرعت خارج کردن هوا در زمان بازدم تخمین می زند.

• پیک فلو ( جریان حداکثر). پیک فلومتر یک وسیله ساده است که سختی نفس کشیدن شما را اندازه گیری می کند. اگر عددی که پیک فلومتر نشان می دهد پایین تر از حد طبیعی باشد نشان دهنده این است که عملکرد ریه های شما مناسب نیست و بیماری آسم شما شدیدتر شده است. پزشک شما نحوه کار کردن با دستگاه پیک فیلومتر و نیز اقدامات لازم در زمان کاهش جریان حداکثر را به شما آموزش خواهد داد.

آزمایش های عملکرد ریوی اغلب قبل و بعد از مصرف برونکودیلاتور(گشادکننده برونش) مانند آلبوترول برای باز شدن مسیرهای هوایی انجام می شوند. اگر عملکرد ریوی شما بعد از مصرف برونکودیلاتور بهتر شود احتمال ابتلای شما به آسم وجود دارد.

سایر آزمایشات

سایر آزمایشات برای تشخیص آسم عبارتند از:

• چالش متاکولین. متاکولین به عنوان یک محرک آسم شناخته می شود که مصرف آن به صورت استنشاقی باعث تنگ شدن خفیف مسیرهای تنفسی می شود. اگر بدن شما به متاکولین واکنش نشان دهد احتمال اینکه مبتلا به آسم باشید وجود دارد. این آزمایش حتی زمانی که نتیجه تست عملکرد ریوی شما طبیعی باشد می تواند انجام گیرد.

• تست نیتریک اکساید. این آزمایش مقدار گاز نیتریک اکساید را در تنفس شما اندازه گیری می کند. البته این تست خیلی معمول و در دسترس نیست. زمانی که مسیرهای تنفسی شما ملتهب شده باشد( یکی از علایم آسم) ممکن است مقدار گاز نیتریک اکساید در تنفس شما بالاتر از حد طبیعی باشد.

• تست های تصویربرداری. تصویر اشعه ایکس و سی تی اسکن از ریه ها و حفره های بینی شما (سینوس ها) می تواند نشان دهنده هرگونه اختلال ساختاری یا بیماری (مانند عفونت) باشد که می تواند منجر به ایجاد یا تشدید مشکلات تنفسی گردد.

• تست های آلرژی. تست های آلرژی می تواند از طریق تست پوستی یا آزمایش خون انجام گیرد. آزمایشات آلرژی می توانند حساسیت به حیوانات خانگی، گردوخاک، قارچ ها و گرده گل ها را نشان دهند. تشخیص محرک های حساسیت زا برای آسم مهم است و لازم است در این موارد توصیه های ایمونوتراپی آلرژن برای بیمار به کار گفته شود.

• ائوزینوفیل های خلط. این آزمایش شامل بررسی نوعی از گلبول های سفید(ائوزینوفیل ها) در مخلوطی از بزاق و مخاط (خلط) است که در زمان سرفه خارج می شود. ائوزینوفیل ها زمانی ظاهر می شوند که علایم بیماری بروز کرده و پیشرفت می کند. ائوزینوفیل ها با استفاده از یک ماده رنگی قرمز به نام ائوزین رنگ شده و مشخص می شوند.

• تست های محرک برای آسم ناشی از ورزش و آسم ناشی از سرما. در این تست ها، پزشک شما قبل و بعد از انجام فعالیت بدنی شدید و چندین بار نفس کشیدن در هوای سرد، میزان انسداد و تنگی مسیرهای تنفسی شما را اندازه گیری می کند.
 
نحوه طبقه بدنی آسم

پزشک شما با توجه به پاسخ های شما به سؤالاتی در مورد علایمتان ( مانند این سؤال که چه زمان هایی اغلب علایم شما شروع می شود و چگونه علایمتان تشدید می شود) شدت بیماری آسم شما را تعیین می کند. در کنار این مورد پزشک نتایج معاینات جسمی و آزمایشات تشخیصی را نیز در نظر می گیرد.

تعیین شدت بیماری شما به پزشکتان در انتخاب بهترین روش درمانی کمک می کند. شدت آسم معمولاً با گذشت زمان تغییر می کند که نیازمند ایجاد تغییراتی در درمان بیمار خواهد بود.

طبقه بدنی آسم به صورت زیر صورت می گیرد:  
 

طبقه آسم	علایم و نشانه ها
نوع متناوب خفیف	علایم خفیف به میزان 2 بار در هفته و 2 شب در ماه رخ می دهد
نوع همیشگی خفیف	علایم بیش از 2 بار در هفته بروز می کند اما بیش از یک بار در روز بروز نمی کند
نوع همیشگی متوسط	علایم یک بار در روز یا بیشتر از یک شب در هفته بروز می کند
نوع همیشگی وخیم	علایم در اغلب روزها در تمام طول روز و در شب بطور مکرر وجود دارد

 
درمان دارویی
 
پیشگیری و کنترل طولانی مدت بیماری مهم ترین راه برای جلوگیری از شروع حملات آسم می باشد. درمان بیماری معمولاً شامل شناسایی محرک های بروز علایم بیمار، اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز این علایم و بررسی نحوه نفس کشیدن بیمار برای اطمینان از اثر مثبت داروهای مصرفی در کنترل علایم می باشد. در مواقع شروع حملات آسم شما ممکن است نیاز به استفاده از داروهای استنشاقی سریع اثر مانند آلبوترول داشته باشید.

داروها

تعیین نوع داروهای مناسب برای شما به برخی عوامل مانند سن، علایم بیماری، محرک های ایجاد علایم و اثر داروها برای کاهش علایم بستگی دارد.

داروهای پیشگیری کننده و داروهای مصرفی برای کنترل طولانی مدت بیماری، التهاب مسیرهای تنفسی که باعث بروز علایم بیماری می شود را کاهش می دهند. داروهای استنشاقی سریع اثر( گشادکننده های برونش ها) به سرعت مسیرهای تنفسی ملتهب که باعث محدود شدن تنفس بیمار می شوند را باز می کنند. در برخی بیماران مصرف داروهای آلرژی لازم است.

داروهای کنترل طولانی مدت آسم

این داروها که معمولاً  به صورت روزانه مصرف می شوند، مهم ترین داروها در کنترل بیماری آسم هستند. این داروها بیماری آسم را به صورت روزانه تحت کنترل قرار می دهند و احتمال بروز حملات آسم را کاهش می دهند.

انواع داروهای کنترل طولانی مدت آسم عبارتند از :

• کوتیکواستروئیدهای استنشاقی. این داروهای ضدالتهاب شامل فلوتیکازون(Flovent HFA)، بودزونید(Pulmicort Flexhaler)، فلونیزولید(Aerobid)، سیکلزونید(Alvesco)، بکلومتازون(Qvar) و مومتازون(Asmanex) هستند.

ممکن است نیاز باشد که شما این داروها را به مدت چند روز تا چند هفته مصرف کنید تا حداکثر اثرات مفید خود را نشان دهند. برخلاف کورتیکواستروئیدهای خوراکی، این داروهای کورتیکواستروئید نسبتاً اثرات جانبی کمتری دارند و معمولاً مصرف طولانی مدت آنها بدون خطر می باشد.

• مهارکننده های لکوترین ها. این داروهای خوراکی شامل مونتلوکاست(Singulair)، زافیرلوکاست (Accolate) و زیلتون (Zyflo) در عرض 24 ساعت به کاهش علایم آسم کمک می کنند. در برخی بیماران مصرف این داروها باعث ایجاد علایم روانی مانند تحریک پذیری، آشفتگی، توهم، افسردگی و افکار خودکشی می شود. در صورت بروز هر واکنش غیرمعمول با مصرف این داروها به توصیه های پزشکی عمل کنید.

• آگونیست های گیرنده های بتای طولانی اثر. این داروهای استنشاقی که شامل سالمترول (Serevent) و فورموترول (Foradil و Perforomist) هستند مسیرهای تنفسی را باز می کنند. نتایج برخی مطالعات نشان داده است که این داروها ممکن است خطر بروز حملات آسم را افزایش دهند بنابراین باید این داروها را تنها همراه با داروهای کورتیکواستروئید استنشاقی استفاده کرد. همچنین چون این داروها مانع تشخیص بدتر شدن وضعیت بیمار مبتلا به آسم می شوند، در زمان حمله آسم شدید نباید از آنها استفاده کرد.

• داروهای استنشاثی ترکیبی. این داروها مانند فلوتیکازون-سالمترول(Advair Diskus)، بودزونید-فورموترول(Symbicort) و مومتازون-فورمترول(Dulera) شامل یک داروی آگونسیت گیرنده بتای طولانی اثر همراه با یک کورتیکواستروئید هستند. به دلیل اینکه این داروهای استنشاقی ترکیبی حاوی آگونسیت های گیرنده بتای طولانی اثر هستند، می توانند خطر بروز حملات شدید آسم را افزایش دهند.

• تئوفیلین. داروی تئوفیلین (Theo-24، Elixophyllin و غیره) یک قرص با مصرف روزانه است که از طریق شل کردن عضلات اطراف مجاری تنفسی به باز نگه داشتن مسیرهای تنفسی کمک می کند (گشاد کننده برونش است). برخلاف گذشته، جدیداً این دارو کاربرد زیادی در درمان بیماران مبتلا به آسم ندارد.

• داروهای استشاقی سریع اثر. این داروها در زمان نیاز به کاهش سریع و کوتاه مدت علایم بیماران در حملات آسم یا با توصیه پزشک قبل از انجام ورزش مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع داروهای استشاقی سریع اثر عبارتند از:

• آگونیست های گیرنده های بتای کوتاه اثر. این گشادکننده های برونش سریع اثر استنشاقی در عرض چند دقیقه عمل کرده و در زمان حملات آسم به سرعت علایم بیمار را کاهش می دهند.  این داروها شامل آلبوترول(ProAir HFA، Ventolin HFA و غیره)، لوالبوترول(Xopenex) و پریبوترول(Maxair) است. آگونیست های گیرنده های بتای کوتاه اثر می توانند به صورت استنشاقی یا با یک نبولایزر( ماشینی که داروهای آسم را به ذرات ریز مه مانند تبدیل می کند) به صورت اسپری مصرف شوند.

• ایپراتروپیوم(Atrovent). ایپراتروپیوم مانند سایر گشاد کننده های برونش ها سریعاً اثر کرده و به طور فوری عضلات مسیرهای هوایی را شل می کند و باعث راحت تر شدن تنفس می شود. ایپراتروپیوم بیشتر در درمان آمفیزم و برونشیت های مزمن استفاده می شود اما در برخی موارد برای درمان حملات آسم نیز استفاده می شود.

• کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا داخل وریدی. این داروها که شامل پردنیزون و متیل پردنیزون است، التهاب مسیرهای تنفسی که در آسم شدید رخ می دهد را کاهش می دهند. این داروها در صورت مصرف طولانی مدت دارای برخی عوارض جانبی هستند بنابراین تنها برای درمان علایم آسم شدید در کوتاه مدت استفاده می شوند.

اگر شما دچار حملات آسم می شوید داروهای استنشاقی سریع اثر می توانند به سرعت علایم شما را کاهش دهند. اما اگر داروهای کنترل طولانی مدت آسمی که مصرف می کنید عملکرد مناسبی داشته باشند شما نیازی به استفاده زیاد از داروهای استنشاقی سریع اثر نخواهید داشت.

مقدار تنفس خود را در طول هفته ثبت نمایید. اگر مقدار استفاده شما از داروهای استنشاقی سریع اثر بیشتر از مقداری باشد که پزشکتان توصیه کرده است، به پزشک مراجعه کنید. احتمالاً در این شرایط لازم است دوز داروهای کنترل طولانی مدت مصرفیتان تغییر کند.

داروهای آلرژی در مواردی که آسم به دلیل آلرژی ایجاد شده است یا با آلرژی تشدید می یابد می توانند مفید باشند. این داروها عبارتند از :

• تزریق آلرژی(ایمونوتراپی). تزریق آلرژی به تدریج واکنش سیستم ایمنی شما را به آلرژن های خاص کاهش می دهد. به مدت چندین ماه معمولاً یک بار در هفته تزریق به بدن شما صورت می گیرد سپس به مدت 3 تا 5 سال، یک بار در ماه تزریق انجام می شود.

• اومالیزوماب(Xolair). این دارو برای افرادی که مبتلا به آلرژی و آسم شدید هستند هر 2 تا 4 هفته یک بار تزریق می شود. این دارو با تغییر سیستم ایمنی اثر خود را اعمال می کند.

• داروهای آلرژی. این دسته از داروها شامل اسپری های بینی آنتی هیستامین و ضداحتقان مانند کورتیکواستروئیدها و اسپری بینی کرومولین هستند.

ترموپلاستی برونشی

این درمان برای افرادی به کار گرفته می شود که بیماری آسم شدید آنها با استفاده از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی یا سایر داروهای کنترل طولانی مدت درمان نشده است. البته این روش درمانی در حال حاضر به طور کامل و برای همه افراد در دسترس نیست.

در این روش معمولاً در طول سه جلسه ویزیت سرپایی، قسمت های داخلی مجاری تنفسی داخل ریه ها با استفاده از یک الکترود حرارت داده می شود و با این کار عضلات صاف داخل مسیرهای تنفسی کمتر می شود. این کار باعث کاهش قابلیت تنگ شدن مجاری تنفسی شده و نفس کشیدن بیمار را راحت تر کرده و حملات آسم را کاهش می دهد.

درمان بر اساس شدت برای کنترل بهتر: یک رویکرد گام به گام

درمان شما باید قابل تغییر و بر اساس تغییرات علایم شما باشد که باید در زمان های مشخص با مراجعه شما به پزشک مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس پزشک شما می تواند تغییراتی در درمان شما ایجاد کند. به عنوان مثال اگر اسم شما به خوبی کنترل شده باشد، پزشکتان می تواند داروی کمتری را برای شما تجویز کند. اگر آسم شما به خوبی کنترل نشود یا شدیدتر شود، پزشکتان ممکن است دوز داروهای مصرفی شما را افزایش دهد و به شما توصیه کند که تعداد مراجعات خود را به پزشکتان افزایش دهید.

برنامه عملکردی آسم

با همکاری پزشک خود یک برنامه عملکردی آسم برای خود تعریف کنید و در آن برنامه زمانی مصرف داروهای خود یا زمان کاهش یا افزایش دوز داروهای مصرفیتان را یادداشت کنید. همچنین در این برنامه لیستی از محرک هایی که باعث شروع علایم شما می شوند و اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز این علایم را تهیه کنید.

به علاوه پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که علایم بیماریتان مورد پیگیری قرار گیرد یا در زمان های مشخص نحوه کنترل بیماری شما با استفاده از پیک فلومتر مورد بررسی قرار گیرد.
 
تغییر شیوه زندگی
 
اگرچه بسیاری از بیماران مبتلا به آسم برای جلوگیری از بروز علایم و کاهش علایم بیماری به دارودرمانی تکیه می کنند، خود شما نیز می توانید اقداماتی انجام دهید که سلامتی خود را حفظ کنید و احتمال حملات آسمتان را کاهش دهید.

از محرک های ایجاد آسم اجتناب کنید

به کارگیری اقدامات لازم برای کاهش مواجهه با محرک هایی که باعث شروع علایم آسم می شوند، بخش مهم در کنترل این بیماری می باشد. این اقدامات می توانند شامل موارد زیر باشند:

• از دستگاه تصفیه هوا استفاده نمایید. دستگاه تصفیه هوا مقدار گرده های موجود در هوا که ناشی از درختان، چمن ها و علف ها هستند را در محیط کاهش می دهند. همچنین دستگاه تصفیه هوا رطوبت محیط را کاهش داده و می توانند میزان مواجهه شما با گردوخاک را کاهش دهند. اگر به دستگاه تصفیه هوا دسترسی ندارید سعی کنید در فصل گرده افشانی پنجره ها را بسته نگه دارید.

• آلودگی های منزل خود را کاهش دهید. گرد و خاک را در منزل به حداقل برسانید زیرا می تواند باعث تشدید علایم آسم شما در طول شب شود. یکی از راهکارها برای اینکار تعویض برخی از لوازم داخل اتاق خوابتان می باشد. به عنوان مثال بالش های روکش دار و تشک ها را با کاورهای ضدگردوخاک بپوشانید. فرش ها را برداشته و کف اتاق را چوبی کنید. از پرده ها و دیوارهای قابل شستشو استفاده کنید.

• رطوبت مناسب محیط را حفظ کنید. اگر در منطقه ای با آب و هوای مرطوب زندگی می کنید با پزشک خود در مورد استفاده از دستگاه رطوبت زدا مشورت کنید.

• از مواجهه با تخم قارچ ها جلوگیری کنید. رطوبت حمام، آشپزخانه و اطراف خانه را پاک کنید تا تخم های قارچ ها نتوانند در این قسمت ها رشد کنند.

• مواجهه با شوره پوست حیوانات خانگی را کاهش دهید. اگر به شوره پوست حیوانات خانگی آلرژی دارید از تماس با خز یا پر اجتناب کنید. همچنین به طور مرتب حیوانات خانگی خود را تمیز کرده و شستشو دهید.

• به طور مرتب منزل خود را تمیز کنید. منزل خود را حداقل هفته ای یک بار تمیز کنید. در زمان تمیز کردن و گردگیری به دلیل افزایش احتمال حرکت گردوخاک از ماسک استفاده کنید یا گردگیری را بر عهده فرد دیگری بگذارید.

• در هوای سرد دهان و بینی خود را بپوشانید. اگر آسم شما با هوای سرد و خشک تشدید می یابد استفاده از ماسک می تواند برای شما مفید باشد.

سلامت خود را حفظ کنید

مراقبت از خود و درمان سایر بیماری های مرتبط با آسم به کنترل علایم آسم کمک می کند. در این مورد موارد زیر را رعایت کنید:

• به طور منظم ورزش کنید. ابتلاء به بیماری آسم به این معنا نیست که شما باید از نظر فیزیکی فعالیت کمتری داشته باشید. درمان آسم می تواند از حملات آسم در طول انجام ورزش جلوگیری کند و علایم شما را کنترل کند. ورزش منظم می تواند قلب و ریه های شما را تقویت کند که در کاهش علایم آسم مفید است. اگر در هوای سرد ورزش می کنید از یک ماسک استفاده کنید تا نفس های شما را گرم کند.

• وزن مطلوب خود را حفظ کنید. داشتن اضافه وزن می تواند علایم آسم را تشدید کند و احتمال ابتلای فرد به سایر بیماری ها را نیز افزایش می دهد.

• به اندازه کافی میوه جات و سبزیجات مصرف کنید. مصرف مقدار زیادی میوه جات و سبزیجات می تواند عملکرد ریوی را بهبود بخشیده و علایم آسم را کاهش دهد. این مواد محتوی مواد مغذی مفیدی به نام آنتی اکسیدان ها هستند که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارند.

• سوزش سر دل و ریفلاکس خود را کنترل کنید. در بیماری ریفلاکس، اسیدی که وارد مری می شود و منجر به سوزش سردل می شود، احتمالاً می تواند در آسیب به مسیرهای تنفسی داخل ریه ها و شدیدتر شدن علایم آسم مؤثر باشد. اگر سوزش سردل مکرر و پایدار دارید با پزشک خود در خصوص درمان های لازم برای این وضعیت مشورت کنید. در این شرایط قبل از درمان علایم آسم، شما نیازمند درمان بیماری ریفلاکس خود هستید.
  
نکات اساسی درمان
 
درمان های جایگزین خاص می توانند به کاهش علایم آسم کمک کنند. اما به خاطر داشته باشید که این درمان ها نمی توانند جایگزین درمان های پزشکی و دارویی شوند به ویژه اگر شما مبتلا به آسم شدید باشید.

قبل از مصرف هر نوع گیاه دارویی یا مکملی با پزشک خود مشورت کنید زیرا برخی از این مواد می توانند با داروهای مصرفی شما تداخل داشته باشند. با وجود اینکه برخی از درمان های جایگزین در بیماران مبتلا به آسم به کار گرفته می شوند، در برخی موارد نیاز به انجام تحقیقات بیشتر در زمینه اثرات این درمان ها و اثرات جانبی احتمالی آنها وجود دارد.

درمان های جایگزین بیماری آسم شامل موارد زیر هستند:

• تکنیک های نفس کشیدن. این تمرین ها می توانند نیاز شما به داروها را برای کنترل بیماری آسم کاهش دهند. کلاس های یوگا که تناسب اندام را بیشتر کرده و استرس را کاهش می دهند می توانند برای بیماری آسم نیز مفید باشند.

• طب سوزنی. این روش شامل وارد کردن سوزن های بسیار باریک در نقاط خاصی از بدن می باشد. طب سوزنی روش بی خطری بوده و معمولاً بدون درد است.

• تکنیک های تمدد اعصاب (ریلکسیشن). تکنیک هایی مانند مدیتیشن، بیوفیدبک، هیپنوتیزم و شل کردن عضلات می توانند با کاهش استرس و کشش عضلات در بیماری آسم مفید باشند.

• درمان های گیاهی و طبیعی. برخی درمان های گیاهی و طبیعی که می توانند در بهبود علایم آسم مؤثر باشند شامل کافئین، منیزیم و پیکنوژنول هستند. با این وجود در مورد اثرات درمان های گیاهی در درمان بیماری آسم نیاز به انجام مطالعات بیشتر وجود دارد.

• اسیدهای چرب امگا- 3. اسیدهای چرب امگا- 3 در ماهی، دانه بذر کتان و سایر غذاها وجود دارند. این روغن های مفید می توانند التهابی که منجر به ایجاد علایم آسم می شوند را کاهش دهند.
 
سازش و کنارآمدن با بیماری و حمایت از بیماران

بیماری آسم می تواند یک وضعیت چالش برانگیز و استرس زا باشد. شما ممکن است در برخی موارد ناامید، غمگین و افسرده شوید زیرا لازم است برخی از فعالیت های روزمره خود را به خاطر دوری از مواجهه با محرک های محیطی کاهش دهید. همچنین شما ممکن است به دلیل علایم بیماری و مشکلات کنترل روزانه بیماریتان احساس محدود بودن کنید.

اما آسم در واقع یک بیماری محدود کننده نیست. بهترین روش برای غلبه بر اضطراب و احساس ضعف و ناتوانی، شناخت شرایط خود و بر عهده گرفتن کنترل درمان بیماریتان می باشد. توصیه های زیر می تواند در این مورد مفید واقع شوند:

• فعالیت های خود را به آهستگی در چندین گام انجام دهید. بین کارهایی که انجام می دهید فاصله بیندازید و از فعالیت هایی که موجب تشدید علایمتان می شوند اجتناب کنید.

• یک لیست از فعالیت هایی که در طول روز باید انجام دهید تهیه کنید. این کار به شما کمک می کند که احساس دست پاچگی نداشته باشید. با انجام دادن اهداف ساده ای که در نظر گرفته اید به خود پاداش بدهید.

• با افراد دیگری که مبتلا به بیماری شما هستند صحبت کنید. شما از طریق اینترنت و گروه های حمایتی منطقه خود می توانید با سایر افراد مبتلا به آسم ارتباط داشته باشید تا احساس تنهایی نکنید.

• اگر فرزندتان مبتلا به آسم است، مشوق او باشید. بر روی کارهایی که فرزندتان می تواند انجام دهد تمرکز کنید نه کارهایی که قادر به انجام آنها نمی باشد. کمک معلمان، مربیان، دوستان و نزدیکان می تواند در کنترل آسم فرزندتان مفید باشد.
 
پیشگیری
 
اگرچه راهکاری برای پیشگیری از آسم وجود ندارد، از طریق همکاری با پزشکتان می توانید یک برنامه مرحله به مرحله را متناسب با بیماری و شرایط خود برای زندگیتان طراحی کنید و از بروز حملات آسم جلوگیری کنید.

• مطابق برنامه عملکردی برای آسم خود عمل کنید. با کمک پزشک خود یک برنامه دقیق برای مصرف داروهایتان و کنترل حملات آسم بنویسید. سپس دقیقاً مطابق این برنامه عمل کنید. آسم یک بیماری پیشرونده است که نیازمند درمان و پایش مداوم است. کنترل کردن درمان بیماری به شما این احساس را می دهد که به طور کلی کنترل بهتری بر زندگی خود دارید.

• واکسن های آنفلوانزا و پنومونی را دریافت کنید. واکسیناسیون منظم می تواند از ابتلای شما به  آنفلوانزا و پنومونی پیشگیری کند و از این طریق در کاهش بروز حملات آسم مؤثر باشد.

• محرک های ایجاد آسم خود را شناسایی کرده و از مواجهه با آنها اجتناب کنید. برخی از آلرژن ها و محرک های محیطی مانند گرده گل ها، قارچ ها، هوای سرد و آلاینده های هوا می توانند سبب بروز حملات آسم شوند. محرک های ایجاد یا تشدید آسم خود را شناسایی کرده و از مواجهه با آنها اجتناب کنید.

• تنفس خود را پایش کنید. شما می توانید در مورد علایم هشداردهنده بروز حملات آسم مانند سرفه های ضعیف، خس خس سینه یا تنگی نفس  آموزش ببینید. اما چون پیش از اینکه شما از علایم و نشانه های آن آگاه شوید ممکن است عملکرد ریه های شما کاهش یابد، به طور منظم جریان حداکثر ریه های خود را با یک دستگاه پیک فلومتر خانگی اندازه گیری کرده و ثبت نمایید.

• حملات آسم را سریعاً تشخیص داده و درمان کنید. اگر سریع عمل کنید احتمال اینکه شما حمله شدیدی داشته باشید کمتر خواهد بود.

زمانی که پیک فلومتر اعداد پایینی را نشان می دهد و به شما در مورد شروع حمله آسم هشدار می دهد، طبق آموزش هایی که دیده اید داروهایتان را مصرف کنید و سریعاً هر نوع فعالیتی که می تواند محرک بروز حمله باشد را متوقف کنید. اگر علایمتان بهبود پیدا نکرد مطابق برنامه درمانی خود با اورژانس تماس بگیرید.

• داروهای خود را مطابق تجویز پزشک مصرف نمایید. به دلیل اینکه بیماری آسم شما ممکن است پیشرفت کند، بدون مشورت با پزشک هیچکدام از داروها و دوز آنها را تغییر ندهید. بهتر است در زمانی که به پزشک مراجعه می کنید داروهای خود را همراه داشته باشید تا پزشکتان مجدداً نحوه مصرف صحیح داروها و دوز آنها را چک کند.

• به افزایش مصرف داروهای استنشاقی سریع اثر خود توجه کنید. اگر وابسته به مصرف داروهای استنشاقی سریع اثر مانند آلبوترول هستید به این معنی است که آسم شما کنترل نشده است. برای تنظیم مجدد روش درمانی خود به پزشکتان مراجعه کنید.

منبع: رژیم درمانی نوین