مخزن بیماری در نوع شهری انسان است که سگ به‌ طور اتفاقی ناقل انگل سالک می‌شود و می‌تواند به‌ عنوان مخزن عمل کند، اما مخزن در نوع روستایی جوندگان (موش‌های صحرائی) هستند.

یک کارشناس مبارزه با بیماری‌های واگیر راه‌های مقابله با بیماری سالک را تشریح کرد و گفت: بیماری سالک بومی چند شهرستان‌ محدود است که در صورت مسافرت به این شهرستان‌ها باید به نکات و مسائل بهداشتی در زمینه پیشگیری از ابتلا توجه کرد.

علی جلیلیان اظهار کرد: سالک یا لیشمانیوز جلدی بیماری مزمن پوستی از گروه بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است که از طریق گزش پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود.

وی اظهار کرد: این بیماری بیشتر در مناطق گرمسیر مشاهده می‌شود که ناقل آن حشره بسیار کوچکی به نام پشه خاکی است که روزها در پناهگاه‌های تاریک و گرم و مرطوب مانند شکاف‌های دیوارها، زیرزمین منازل، پشت اشیای ثابت در منزل مثل کمدها، قاب عکس و داخل اصطبل‌ها، ‌اطراف توده‌های زباله، کودهای حیوانی، اماکن متروکه، لانه جوندگان و غارها زندگی می‌کند.

کارشناس مبارزه با بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت استان ایلام گفت: عامل بیماری سالک انگلی تک‌یاخته‌ای به نام «لیشمانیا» است که در زخم‌های پوستی ناشی از این بیماری در انسان، جوندگان و سگ وجود دارد.

جلیلیان با اشاره به نوع شهری (خشک) و روستایی (مرطوب) سالک، ادامه داد: دوره کمون در نوع شهری حدود ۲ تا ۸ ماه طول می‌کشد که ظاهر زخم‌ها خشک و بدون ترشح است، اما این دوره در نوع روستایی آن کوتاه‌تر و کمتر از چهار ماه با زخم دارای ترشح و ظاهری مرطوب است.

وی در تشریح روند بیماری سالک گفت: پس از گزش شخص توسط پشه خاکی و طی شدن دوره کمون بیماری، در محل گزش پشه برجستگی به رنگ قرمز در پوست ایجاد می‌شود که کمی خارش فاقد درد دارد و با گذشت چند هفته، این برجستگی سفت شده و اطراف آن ملتهب و به رنگ قرمز درمی‌آید و بعد از دو تا سه ماه بر روی برجستگی، فرورفتگی به عمق یک میلی‌متر ایجاد می‌شود و سرانجام به‌ صورت زخم سر باز درمی‌آید که دارای حاشیه نامنظم و برجسته است.

این کارشناس افزود: در صورتی‌ که زخم به باکتری یا قارچ آلوده نشود، ابتدا از مرکز شروع به بهبودی کرده و به‌ تدریج التهاب زخم کاهش پیدا می‌کند و پس از 6 تا 12 ماه ضایعه بهبود می‌یابد و جای آن به‌ صورت جای سوختگی و جوشگاه یا اسکار مشاهده می‌شود که این اسکار حتی در صورت بهبود کامل زخم تا پایان عمر باقی می‌ماند.

وی اضافه کرد: مخزن بیماری در نوع شهری انسان است که سگ به‌ طور اتفاقی ناقل انگل سالک می‌شود و می‌تواند به‌ عنوان مخزن عمل کند، اما مخزن در نوع روستایی جوندگان (موش‌های صحرائی) هستند.

این کارشناس نصب تور در جلوی درب و پنجره‌ها، استفاده از پشه‌بند در موقع خواب و استراحت، جمع‌آوری و دفع صحیح زباله‌ها از محیط زندگی، استفاده از لباس آستین‌بلند و پوشش مناسب جهت جلوگیری از گزش پشه خاکی (غروب تا طلوع آفتاب)، جلوگیری از تجمع زباله‌ها در محیط‌ زیست، بهسازی کانال‌های روباز، دفع صحیح فاضلاب و نخاله‌های ساختمانی، استفاده از پماد دورکننده حشرات هنگام کار شبانه در فضای باز و هنگام استراحت و خواب در مناطق آلوده، بهسازی و نظافت محیط زندگی، ترمیم سوراخ‌ها و شکاف‌های موجود در دیوار و سقف منازل و محل‌های نگهداری دام و طیور را از راه‌های مقابله با لیشمانیوز عنوان کرد.

جلیلیان در خصوص درمان بیماری سالک تصریح کرد: بیماری سالک معمولاً بعد از یک دوره 4 تا 12 ماهه خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما داروهای شیمیایی مختلف ازجمله یک داروی تزریقیل برای درمان این بیماری وجود دارد و همچنین استفاده از روش کرایوتراپی (سرما درمانی) یکی از روش‌های درمان بیماری سالک است که جهت درمان موارد مبتلا به این بیماری در کنار تزریق آمپول گلوکانتیم موجود است.

برای خواندن سایر مطالب سلامت اینجا کلیک کنید

تماشاخانه