بعد از تعرض دو مامور خاطی در فرودگاه جده و زیر بار نرفتن دولت عربستان برای تضمین دادن به دولت ایران در قبال تامین امنیت زائران، مهمترین مساله پیش از آغار حج این بود که دولت سعودی که اکنون حامی جنگهای تروریستی در کشورهای اسلامی شده و خمپارههایش بر سر زنان و کودکان یمن فرود میآیند، چگونه میتواند در حج واجب، امنیت زائران جهان اسلام را که در این کشور گردهم میآیند، تامین کند؟
به گزارش خبرنگار حج و زیارت ایسنا، رییس سازمان حج و زیارت ایران بارها در پاسخ به این سوال گفته بود: «حج زیر نظر سازمان کنفرانس اسلامی برگزار میشود و مسوولیت آن با این سازمان است.»
اکنون در مهمترین زمان حج فاجعهای به بار آمده که موجب مرگ بیش از یکهزار زائر شده است؛ اما هنوز مجامع جهانی و البته سازمان کنفرانس اسلامی به آن واکنشی نشان ندادهاند.
بیتدبیری دولت آلسعود در حج امسال تا آنجا پیش رفته که بعد از حادثه مکه که به کشته شدن بیش از 100 زائر در مسجدالحرام انجامید، فاجعهای دیگر به بار آمد که اینبار مرگ بیش از هزار زائر را رقم زد.
دولت عربستان علت این اتفاق را در حالی بینظمی زائران آفریقایی! اعلام کرده که رییس سازمان حج و زیارت ایران دلیل آن را محدود کردن ورودیهای رمی جمرات اعلام کرده است.
اما در همین حال برخی رسانههای عربی دلیل ازدحام در نخستین روز رمی جمرات را که برابر با عید قربان است، حضور کاروان «سلمان بن عبدالعزیز»، جانشین ولیعهد سعودی در مرکز منا اعلام کردند.
عربستان درحالی علت فاجعه عید قربان را پردهپوشی میکند و زائران آفریقایی را مقصر دانسته که در حادثه مسجدالحرام نیز بدون آن که مسوولیتی را در تامین امنیت زائران متوجه خود بداند، سهلانگاری پیمانکار را بهانه کرد و با جلب نظر دیگران به نام پیمانکار که «بنلادن» باشد، از زیر بار مسوولیتی که در تامین امنیت زائران متوجهاش است، شانه خالی کرد و با تعیین غرامت سعی کرد زائران آسیب دیده را راضی کند.
اما اکنون در شرایطی که هر سال رمی جمرات پر آسیبترین بخش حج تمتع به شمار میآید و انتظار میرود دولت عربستان تدابیر لازم را برای پوششهای درمانی و امنیتی درنظر بگیرد، اما مسوولان ایرانی میگویند، وضعیت منا نشاندهنده آن است که ظاهرا عربستان برای چنین روزی خود را آماده نکرده بود!
نماینده ولیفقیه در امور حج و زیارت که ستادی را برای پیگیری وضعیت زائران ایرانی در منا تشکیل داده، با انتقاد به دولت آلسعود گفته است: مسئولان عربستانی نمیگذارند نیروهای امدادی و پزشکان ایرانی در محل حادثه و بیمارستانها حاضر شده و به حادثهدیدگان کمک کنند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در پی این فاجعه مصیبتبار، مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته را عامل این فاجعه دانستند و تأکید کردند: دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم و قاعده ی حق و انصاف عمل کند.
هیات وزیران ایران با صدور بیانیهای، دولت عربستان را مسئول امنیت و حفاظت از جان حجاج بیتالله الحرام میداند و تاکید میکند که عواقب هرگونه اهمال و بیتوجهی به این امر متوجه دولت عربستان خواهد بود.
دولت اندونزی که بیشترین تعداد حجاج را در عربستان دارد، پس از وقوع این فاجعه مرگبار خواستار بازنگری و بهبود در مدیریت حج شد.
رییس شئون دینی ترکیه نیز که کشورش جزو پرجمعیتترین حجاج در عربستان است نیز گفته، مشخص است که در اداره امور حج مشکل جدی وجود دارد و درخواست برگزاری نشست بینالمللی در اینباره کرده است.
درحال حاضر فضای عربستان در مواجهه با این فاجعه، امنیتی شده است؛ به طوری که مقامات این کشور نه تنها پاسخگوی وضع اسفبار پیش آمده نیستند، بلکه حتی از ورود گروههای پزشکی و امدادی سایر کشورها به بیمارستان ها خودداری میکنند.
با وجود چنین مطالباتی، سازمان کنفرانس اسلامی که حج تمتع معمولا براساس سیاست گذاریهای آن برگزار میشود، تا کنون واکنشی به این فاجعه و البته درخواستهای کشورهای اسلامی نشان نداده است.