درباره "آنفلوآنزا" بیشتر بدانیم

با توجه به کنترل موج نخست بیماری آنفلوآنزا و بدلیل اینکه در اوایل زمستان نیز شیوع این بیماری مشکلاتی ایجاد می کند ارتقای دانش افراد جامعه در مواجهه با این بیماری تبعات آن را کاهش خواهد داد.
 
آنفلوآنزا یک عفونت ویروسی است که بینی، گلو و ریه را در گیر می کند، این بیماری با سرماخوردگی متفاوت است و علائم شدید تری دارد و ویروسهای آنفلوآنزا ی ( A ) و ( B) بیماری را ایجاد می کنند.

ویروس نوع ( A ) بطور معمول عامل ایجاد کننده شیوع سالیانه آنفلوآنزاست.

این ویروسها مدام در حال تغییر خود هستند و انواع جدیدی ایجاد می کنند که خصوصیات متفاوتی دارد به همین دلیل ساختمان ویروس از سالی به سال دیگر تغییر می کند و واکسن ها و حتی داروها برای اثر بخشی باید تغییر کنند.

آنفلوآنزا نوع C یک بیماری خیلی خفیف می دهد (مثل سرماخوردگی) و یا گاهی عفونت با آن بدون علامت است و هرگز باعث همه گیری و اپیدمی نمی شود و انواعB وC فقط باعث بیماری درانسان می شوند.

زمان شیوع بیماری اواخر پاییز و اوایل زمستان است و از مواجهه با ویروس تا ایجاد علائم یک تا چهار روز طول می کشد.

علائم این بیماری شامل تب، درد بدن، سردرد، خستگی، بی اشتهایی، سرفه خشک، احساس خشکی یا زخم درگلو است که به صورت ناگهانی ایجاد می شوند.

هرچند بیشتر افراد بدون عارضه خوب می شوند امابرخی اوقات عفونت باکتریایی همانند عفونت گوش، عفونت سینوس ها و یا التهاب مجاری هوایی (برونشیت) به آن اضافه می شود.

کودکان زیر ٢سال، افراد بالای ٦٥ سال و افرادی که بیماری جدی دارند بیشتر از بیماری آنفلوآنزا آسیب پذیر هستند.

البته در کودکان قبل از مدرسه و نوزادان بعلت اینکه علائم آنفلوآنزا بسیار شبیه به سایر ویروسهایی که درگیری تنفسی می دهند است، تشخیص دقیق آنفلوآنزا مشکل است ولی در هر صورت باید فوری به پزشک مراجعه کرد.

استفاده از مایعات کافی در طول روز و تغذیه مناسب برای بهبود سریع و جلوگیری از حالت کم آبی در بدن و استراحت در بستر نیز توصیه می شود.

فردی که به آنفلوآنزا مبتلا شده بهتر است در خانه بماند و با حضورخود در مدرسه یا محل کار دیگران را بیمار نکند.

برغم توانمندی و توانایی کنترل بیماری توسط برخی افراد بدلیل ساختار فیزیکی بدنشان اما باید به این نکته مهم توجه کرد که بسیاری از افراد جامعه را زنان باردار، افراد دیابتی ، کودکان ، بیماران قلبی و دیگر افراد دچار نقص سیستم ایمنی تشکیل می دهند و حضور فرد بیمار سلامت آنان را در معرض خطر قرار می دهد.

افراد بیمار هنگام عطسه و سرفه باید جلوی دهان خود را با دستمال کاغذی بگیرند تا قطرکهای آلوده به ویروس در فضا پخش نشوند.

بدلیل نقش سلامت در توسعه پایدار، خبرگزاری جمهوری اسلامی استان بوشهر (ایرنا) با همکاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و سازمان آموزش پروش برای جلب مشارکت همگانی و عبور ایمن از موج دوم بیماری آنفلوآنزا ابعاد مختلف این بیماری را بررسی کرده است.

کارشناس آنفلوآنزای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر گفت: سه نوع ویروس آنفلوآنزا شامل A،Bو C وجود دارد که تنها ویروس آنفلوآنزای نوع A و B باعث بیماریهای مهم در انسان می شوند.

محمد باقر مهبودی افزود: یکی از انواع ویروسهای نوع A، ویروس آنفلوآنزای خوکی یا (H1N1) است که نخستین بار بیماری ناشی از آن در انسان در سال 2009 در مکزیک مشاهده شد.

وی یادآور شد: شیوه اصلی انتقال بیماری از راه ریز قطره های تنفسی است که در زمان عطسه و سرفه ایجاد می شود.

مهبودی گفت: در محیط های بسته و شلوغ انتقال ویروس از طریق هوا و همچنین آلودگی دست با ویروس و تماس دست آلوده با چشم، دهان و بینی نیز از دیگر راههای انتقال این بیماری است.

این کارشناس گفت: ویروس آنفلوآنزای نوع Aمی تواند در انسان باعث بروز عفونت حاد ریوی شود که شدت آن از یک بیماری بدون علامت تا یک عفونت کشنده است.

وی یادآورشد: نشانه های معمول آنفلوآنزا عبارتند از تب با شروع ناگهانی، لرز، گلودرد، سرفه خشک که اغلب با سردرد، بی حالی و خستگی همراه است.

مهبودی افزود: بیماری آنفلوآنزای نوع A در افراد مسن، نوزادان، کودکان و افراد دچار نقص سیستم ایمنی شدیدتر است و معمولا مرگ در این بیماری در افراد مسن و همچنین افراد دارای بیماریهای مزمن دیده می شود.

کارشناس آنفلوآنزای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر گفت: بیماری آنفلوآنزا در تمام دنیا وجود دارد و هرسال پنج تا 10 درصد بزرگسالان و 20 تا 30 درصد کودکان به آن مبتلا می شوند.

وی ادامه داد: بیماری آنفلوآنزا د ر مناطق معتدل نیمکره شمالی از آبان تا فروردین و در نیمکره جنوبی از فروردین تا شهریور شیوع دارد اما در مناطق گرمسیر بیماری دارای الگوی فصلی نبوده و درتمام طول سال دیده می شود ولی بیشترین موارد در فصلهای بارانی است.

مهبودی افزود شست و شوی مکرر دستها به خصوص بعد از تماس مستقیم با افراد بیمار یا محل زندگی آنها می تواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری شود و افراد بیمار باید آداب بهداشتی در زمان سرفه و عطسه شامل رعایت فاصله از دیگران، پوشاندن دهان و بینی با دستمال کاغذی و شست و شوی دستاها را رعایت کنند.

کارشناس کنترل عفونت بیمارستان خلیج فارس استان بوشهر نیز گفت: امسال با شروع فصل سرما در ایام محرم و صفر افراد با حضور در مسجد ها و حسینیه ها و تماس با یکدیگر و همچنین تعدادی از زائران نیز بعد از بازگشت از عتبات خود دچار آنفلوآنزا شده و به سایر افراد خانواده انتقال داده اند.

معصومه براری راههای انتقال بیماری را ترشحات دهان و بینی، دست دادن و روبوسی، دست زدن و تماس با اشیا و سطوحی که ممکن است آلوده باشند، تماس دست آلوده با دهان و بینی و چشمان ذکر کرد.

وی یادآور شد: سالمندان، کسانی که بیماری زمینه ای و مزمن شامل (دیابت، قلبی، نارسایی کلیوی، دیالیزی، تنفسی و آسم)، کودکان و مادران باردار در معرض خطر این بیماری هستند.

براری تصریح کرد: اگر فردی از این گروه در معرض خطر مبتلا به آنفلوآنزا شود ویروس آنفلوآنزا با بیماری زمینه اش همراه شده و احتمال مرگ و میر را افزایش می دهد بهتر است این افراد سالانه قبل از شروع سرما و اپیدمی واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند.

وی گفت: چنانچه فردی در ابتدای بیماری تب بیشتر از سه روز همراه با تنگی نفس، سرفه، درد عضلانی و نشانه های حاد داشته باشد حتما باید به پزشک مراجعه و از خود درمانی و مصرف بدون تجویز آنتی بیوتیک به شدت بپرهیزد.

براری یادآور شد: بهترین راه پیشگیری آموزش و اطلاع رسانی است که در این زمینه به مراجعه کنندگان و بیماران آداب تنفسی به صورت پوستر و چهره به چهره به وسیله کادر درمانی پزشک و پرستار آموزش در بیمارستان شهدای خلیج فارس داده می شود.

براری انجام واکسیناسیون را از جمله دیگر اقدام های این بیمارستان ذکر کرد و گفت: سالانه همه کادر درمانی به خصوص اورژانس و بخشهای ویژه برعلیه آنفلوآنزا واکسینه می شوند و امسال نیز تا پایان مهر290 نفر از کارکنان بیمارستان و 180 بیمار در معرض خطر در بخش دیالیز ، تالاسمی و قلب در مهر و آبان واکسینه شدند.

وی با اشاره به تجهیز اتاقهای ایزوله فشار منفی و اتاق ایزوله اورژانس گفت: بیمارستانهای شهدای خلیج فارس بوشهر ، سلمان فارسی تامین اجتماعی بوشهر و امام خمینی ( ره ) کنگان مراکز درمانی استان هستند که دارای اتاق ایزوله با فشار منفی و فیلتر هپا بوده و فضای این اتاق ها با تهویه فشار منفی مانع انتشار ویروس به سایر بخشهای بیمارستان می شود و با این بیماران، تنها پرسنل ویژه درمانی در تماس هستند و بیماران دارای نشانه های حاد آنفلوآنزا بدون تاخیر در اورژانس به این اتاق منتقل و بستری می شوند.

وی یادآور شد: در بخش اورژانس بیمارستان خلیج فارس نیز یک اتاق ایزوله قرار دارد که بیماران مشکوک به نشانه های آنفلوآنزا برای جداسازی از سایر بیماران و ایزولاسیون در این اتاق بستری می شوند.

براری گفت: همچنین برای جلوگیری از ابتلا و انتشار ویروس آنفلوآنزا نیاز است که کارکنان درمانی در حین مراقبت از بیماران مبتلا در فاصله کمتر از یک متر از وسایل حفاظت فردی گان، دستکش، ماسک N95استفاده شود.

وی افزود: این وسائل به تعداد کافی در اختیار پزشکان و همه کادر پرستاری بخش ها قرار داده شده و پوسترهای آموزشی در خصوص پوشیدن و درآوردن آن در معرض دید همه کارکنان و دانشجویان گذاشته شده است.

این کارشناس یادآور شد: داروی انتخابی در درمان آنفلوآنزا قرص اسلتامیویر است که به صورت بسته های 10 تایی به مدت پنج روز مصرف می شود این دارو از طرف مرکز بهداشت در اختیار واحد پیشگیری از بیماریها مستقر در بیمارستان قرار داده شده و بعد از ویزیت با دستور پزشک متخصص به طور رایگان به بیماران مبتلا به آنفلوآنزا داده می شود.

معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر نیز گفت: در راستای ترویج مسائل بهداشتی و آموزشی برای دانش آموزان و اولیای آنها پوسترهایی در خصوص آنفلوآنزا چاپ و همچنین دوره های آموزشی نیز برای دانش آموزان، مدیران و اولیای آنان برگزار شده است.

حسن قلندری افزود: همچنین حدود 25 هزار نفر از دانش آموزان در قالب بهداشت یاران در مدارس ابتدایی، پیشگامان در متوسطه اول و سفیران سلامت در متوسطه دوم در بخش آنفلوآنزا فعال هستند و نکته های بهداشتی را به دانش آموزان در کنار مربیان بهداشت ارائه می کنند.

وی یادآور شد: با وجود تنها 74 مربی بهداشت در سازمان آموزش و پرورش استان بوشهر تلاش می شود بهداشت عمومی و فردی مدارس به خصوص در این شرایط که موج بیماری آنفلوآنزا وجود دارد با حساسیت بیشتری پی گیری و کنترل شود .

قلندری گفت: همچنین طرح تهویه کلاس های درس در دستور کار است که همکاری خانواده ها در این خصوص ضروری است.

وی افزود: نگاه آموزش و پرورش به مدارس سلامت محور است و در این خصوص در کنار دانشگاه علوم پزشکی برنامه های خوبی طراحی شده است.

این مقام مسئول گفت: عزم عمومی آموزش و پرورش مبتنی بر سلامت و تربیت نسل سالم است که در این خصوص به همکاری خانواده ها نیازمندیم.

قلندری گفت: کمبود نیروی انسانی و نبود واحد درسی سلامت از مشکلات مهمی است که برای برون رفت از آن باید تدبیر شود.

رئیس بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر نیز گفت: آنفلوآنزا بیماری واگیردار است که به وسیله نوعی ویروس ایجاد می شود و این نوع ویروس ها در پرندگان و پستانداران ایجاد بیماری می کنند.

دکتر فرهاد عباسی افزود: این بیماری باعث عفونت حاد دستگاه تنفسی می شود که با سردرد ناگهانی، درد ماهیچه، تب، ضعف و بی حالی شدید نمایان در موارد حاد به خصوص در خردسالان باعث سینه پهلو می شود.

وی یادآورشد: سه گونه ویروس آنفلوآنزا به نامهای A، Bو C وجود دارد و در حالت معمولی دوره بیماری سه تا چهار روز است.

عباسی اظهار کرد: تغییرات ویروسی آنفلوآنزا به ویژه هنگامی خطرناک تر می شود که دو ویروس مختلف با یکدیگر ترکیب و یک ویروس جدید را به وجود آورند که از پایه و اساس با ویروس های قبلی متفاوت است.

وی اظهار کرد: آنفلوآنزا در تمام رده های سنی به غیر از دوران شیرخوارگی دیده می شود و شیوع ناگهانی انواع مختلف آنفلوآنزا تقریبا هر زمستان رخ می دهد و شدت آن متفاوت است.

عباسی گفت: بسیاری از افراد آنفلوآنزا را با سرماخوردگی اشتباه می گیرند این درحالی است که این دو بیماری علاوه بر شباهتهای بسیارزیادی که با هم دارند تفاوت هایی نیز دارند.

وی تصریح کرد: آنفلوآنزا برعکس سرماخوردگی شروع ناگهانی دارد و نشان های بیماری نیز به طور ناگهانی در فرد ایجاد می شود این بیماری بعد از پنج تا شش روز بهبود می یابد.

عباسی افزود: بیماران قلبی، ریوی، کلیوی، دیابت، آسم، بارداری و کهنسالی و کودکان نیز به دلیل ضعف سیستم دفاعی امکان مبتلا شدن آنان به آنفلوآنزا بیشتر است.

وی یادآور شد: چون این بیماری واگیر دار است در مکان های عمومی امکان انتقال این بیماری زیاد است.

عباسی گفت: هرچند دوره معمولی بیماری سه تا چهار روز است اما چون در جریان آنفلوآنزا میکروب های دیگری به بدن حمله می کنند ازاین رو سبب پیدایش عفونت های ثانوی به خصوص در دستگاه تنفس می شود و این بدان معنا است که آنفلوآنزا مقاومت بدن را کم کرده و آن را برای ابتلا به بیماری های دیگر آماده می سازد.

وی افزود: به کار بردن ماسک، گندزدایی هوای اتاق بیماران و جدا کردن سریع مبتلایان از افراد سالم تا حدی مانع شیوع آنفلوآنزا می شود.

عباسی گفت: به جز رعایت اصول بهداشتی یکی از مهمترین توصیه های پزشکان در مورد پیشگیری از ابتلا به این ویروس تزریق واکسن است.

وی گفت: واکسیناسیون در برابر آنفلوآنزا در همه افراد بزرگتر از شش ماه که در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزا و عوارض آن هستند، اهمیت دارد که باید در اوایل پاییز قبل از شیوع آنفلوآنزا تجویز و به منظور حفظ ایمنی در برابر انواع جدید ویروس آنفلوآنزا هر سال تکرار شود.

عباسی یادآور شد: در واقع درمان های مورد استفاده در آنفلوآنزا تنها به منظور بهبود نشانه های بیمارکاربرد دارد و این بیماران به استراحت در بستر نیاز دارند.

وی تصریح کرد: از آنجا که تب، باعث تعریق زیاد و خشک شدن آب بدن می شود، بیمار باید آب، آبمیوه و نوشیدنی های بیشتری دریافت کند و در مواردی که سرفه ها شدید و آزار دهند هستند، مصرف دارو توصیه می شود.

رئیس بیمارستان شهدای خلیج فارس بوشهر افزود: استفاده از نوشیدنی های شیرین و گرم اثر بسیار خوبی دارد درمقابل مصرف سیگار باعث بدتر شدن نشانه های بیماری آنفلوآنزا می شود و افراد بیمار از محیط های پر از دود سیگار اجتناب کنند.

وی افزود: آنتی بیوتیک ها بر ضد ویروس آنفلوآنزا تاثیر ندارد، ولی برای درمان عوارض آنفلوآنزا مثل ذات الریه به کار می رود و دو داروی اسلتامی ویر و زانامی ویر بر ضد ویروس آنفلوآنزا در دسترس است.

وی تصریح کرد: این داروها در مقابل ویروس آنفلوآنزا فعالیت دارند و در صورتی که طی 48 ساعت اول پس از شروع بیماری مصرف شوند، طول دوره بیماری را کاهش می دهند مصرف این داروها تنها با دستور پزشک مجازاست.

عباسی موارد دارای اهمیت را افزایش تب یا سرفه، وجود خون درخلط، گوش درد ، تنگی نفس یا درد قفسه سینه، ترشحات غلیظ از بینی، سینوس ها یا گوش ها، درد سینوس ودرد یا سفتی گردن ذکر کرد.