با فقدان یکی از دوره های قاعدگی در بانوان نخستین چیزی که ممکن است به ذهن آنها خطور کند، بارداری است. اگر این گزینه رد شود، از دیگر دلایل ممکن می توان به استفاده از قرص های ضدبارداری یا ورود به دوران یائسگی اشاره کرد.

دلایل شایع اختلال در قاعدگی

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ان‌سی‌بی‌آی"، یکی از عوارض جانبی استفاده از قرص های ضد بارداری قاعدگی های سبک یا اختلال در چرخه های منظم قاعدگی است. از این رو، شاید بهتر باشد با پزشک خود مشورت کرده و گزینه های دیگری را برای پیشگیری از بارداری مد نظر قرار دهید. همچنین، آغاز دوران یائسگی می تواند دلیل قاعدگی های نامنظم پیش از به پایان رسیدن کامل آنها باشد.

جدا از دلایلی که پیش از این به آنها اشاره شد، مشکلات سلامت مختلف مانند سبک زندگی و عوامل زیست محیطی می توانند بر دوره های قاعدگی تاثیرگذار باشند. اگر دوره های منظم قاعدگی را تجربه می کردید و به ناگاه نامنظم شده اند، این شرایط را جدی بگیرید. فقدان غیر طبیعی یکی از دوره های قاعدگی به نام آمنوره شناخته می شود. قاعدگی های نامنظم می توانند این گونه تعریف شوند:

متروراژی - زمانی که خونریزی نامنظم بین دوره های مورد انتظار رخ می دهد.

اولیگومنوره - زمانی که قاعدگی در فواصل بیشتر از 35 روز رخ می دهد.

پلی منوره - زمانی که قاعدگی در فواصل 21 روز یا کمتر رخ می دهد.

در ادامه با برخی از شایع‌ترین دلایل دوره های قاعدگی نامنظم یا فقدان آنها بیشتر آشنا می شویم.

سطح استرس بالا

سطح استرس شما می تواند بر چرخه قاعدگی تاثیرگذار باشد. اگر استرس شدید را تجربه می کنید، این شرایط می تواند قاعدگی های نامنظم یا فقدان آن را موجب شود.

هنگامی که بدن در تلاش است به سطح بالای استرس رسیدگی کند، مغز تولید استروژن و دیگر هورمون های تولید مثلی مورد نیاز برای تخمک گذاری را متوقف می کند. این اقدام به منظور جلوگیری از تولید مثل در محیطی تهدیدآمیز و همچنین، حفاظت از انرژی صورت می گیرد. در نتیجه، ممکن است در زمان مقرر دوره قاعدگی را تجربه نکنید.

پس از یک روز کاری شلوغ، اقداماتی در راستای کسب آرامش و استرس زدایی از ذهن و بدن خود انجام دهید. انجام یوگا، یک حمام گرم یا مطالعه کتاب می توانند در این زمینه موثر باشند.

ورزش بیش از اندازه

اگرچه ورزش منظم برای سلامت کلی بدن خوب است، اما ورزش بیش از اندازه می تواند برای بانوان، به ویژه آنهایی که ورزشکار حرفه ای هستند، بد باشد. در حقیقت، ورزش بیش از اندازه یکی از دلایل کلیدی اختلال در چرخه قاعدگی است.

همانند هورمون های استرس دیگر، کورتیزول در واکنش به فعالیت جسمانی منتشر می شود که این شرایط می تواند به تخلیه انرژی مورد نیاز بدن برای تنظیم هورمون های جنسی منجر شود.

در کنار استرس جسمانی بیش از حد، عوامل دیگری می توانند به اختلال در چرخه قاعدگی بانوان ورزشکار منجر شوند که از آن جمله می توان به چربی بدن کم و مصرف انرژی بالا اشاره کرد.

چربی بدن کم

هنگامی که شاخص توده بدنی (BMI) شما به کمتر از 18 یا 19 می رسد، از چربی بدن کمی برخوردار هستید. چربی بدن کم می تواند در عملکردهای هورمونی بدن اختلال ایجاد کند و به طور بالقوه تخمک گذاری را متوقف کند و بر چرخه قاعدگی موثر باشد.

چربی بدن برای تولید هورمون استروژن مهم است، که سطوح پایین این هورمون می تواند به قاعدگی های نامنظم و پوکی استخوان منجر شود. در حقیقت، افرادی که دارای چربی بدن کم هستند در معرض خطر بیشتر رنج بردن از بیماری هایی مانند بی اشتهایی و پرخوری قرار دارند. افراد مبتلا به بی اشتهایی و پرخوری اغلب با اختلال در چرخه قاعدگی خود مواجه می شوند.

این نکته را همواره به خاطر داشته باشید که به مقدار مشخصی از چربی بدن برای تخمک گذاری نیاز دارید و از این رو، رژیم های غذایی کم کالری و کم چربی یک نه بزرگ برای بانوان محسوب می شوند.

کارشناسان معتقدند حفظ درصد چربی بدن 17 تا 22 برای حفظ عملکرد عادی قاعدگی مهم است. در حقیقت، پیش از آغاز یک رژیم غذایی کاهش وزن یا آغاز یک رژیم ورزشی جدید همواره با پزشک خود مشورت کنید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک یک عدم تعادل هورمونی در بانوان است که بر تخمک گذاری تاثیرگذار است و می تواند دوره های نامنظم قاعدگی را موجب شود. از دیگر نشانه های این بیماری می توان به آکنه، رشد بیش از حد مو و افزایش وزن اشاره کرد.

افرادی مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می توانند از سطوح بالا و پایدار هورمون های جنسی - شامل استروژن، پروژسترون، و تستوسترون - در مقایسه با سطوح نوسانی که در چرخه قاعدگی عادی دیده می شود، برخوردار باشند.

افزون بر قاعدگی های نامنظم و ناباروری، سندرم تخمدان پلی کیستیک می تواند خطر ابتلا به دیابت و بیماری قلبی را نیز افزایش دهد.

اختلال تیروئید

هر گونه نقص در عملکرد غده تیروئید، چه پرکاری تیروئید و یا کم کاری آن، می تواند به بی نظمی های قاعدگی منجر شود. غده تیروئید هورمون هایی را ترشح می کند که سوخت و ساز بدن را حفظ کرده و بر بسیاری از هورمون های جنسی تاثیرگذار هستند. تغییرات در هورمون های استروژن و کورتیزول می تواند تخمک گذاری را متوقف کند، که به نوبه خود بر چرخه قاعدگی تاثیرگذار است.

مصرف نوشیدنی های الکلی

مصرف نوشیدنی های الکلی می تواند به شکل گیری قاعدگی های نامنظم و همچنین ناباروری منجر شود. نوشیدن الکل می تواند بر چرخه قاعدگی تاثیرگذار باشد. سموم موجود در الکل می توانند آسیب دائمی بافت را موجب شوند و در تعادل هورمونی که برای حفظ چرخه قاعدگی حیاتی است، اختلال ایجاد کنند.

در حقیقت، مصرف الکل با سطح افزایش یافته هورمون های جنسی استروژن و تستوسترون پیوند خورده است. تغییرات در این هورمون ها بر تخمک گذاری تاثیرگذار است و از این رو، بر عادت ماهانه تاثیر گذاشته و به قاعدگی های نامنظم منجر می شود.

جدا از بی نظمی های قاعدگی، سموم الکل می توانند بر قدرت باروری تاثیر منفی داشته باشند و شانس داشتن یک نوزاد سالم را کاهش دهند.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن هم برای سلامت آقایان و هم برای سلامت بانوان مضر است. در حقیقت، بانوانی که سیگار می کشند، در معرض خطر بیشتری برای تجربه قاعدگی های نامنظم قرار دارند. سیگار کشیدن ممکن است سطوح استروژن، پروژسترون، تستوسترون و دیگر هورمون های دخیل در نظم چرخه قاعدگی را تغییر دهد.

همچنین، بانوانی که سیگار می کشند نشانه های پیش از قاعدگی شدید و افزایش گرفتگی های عضلانی که دو روز یا بیشتر طول می کشند را تجربه می کنند. افزون بر این، بانوانی که زیاد سیگار می کشند در مقایسه با غیر سیگاری ها احتمال کمتری دارد، بچه‌دار شوند.

رژیم غذایی ضعیف

یک رژیم غذایی مناسب برای سلامت بدن انسان ضروری است و نقش مهمی در حفظ یک چرخه قاعدگی منظم و سالم ایفا می کند.

یک رژیم غذایی ضعیف و تهی از مواد مغذی، آنتی اکسیدان ها و پروبیوتیک ها می تواند بر غدد آدرنال و تیروئید تاثیرگذار باشد، که به نوبه خود می تواند تغییرات هورمونی چشمگیر را در بدن موجب شده و به قاعدگی ها نامنظم یا فقدان آن منجر شود.

همچنین، مصرف بیش از اندازه فیبر می تواند کاهش سطوح استروژن را موجب شود و مشکلات قاعدگی را به همراه داشته باشد.

جدا از یک رژیم غذایی ضعیف، پرخوری نیز برای سلامت بانوان بد است.

قرار گرفتن در معرض آفت کش ها

آفت کش ها می توانند بر شرایط هورمون های بدن انسان تاثیرگذار باشند و اختلال در عملکرد سیستم غدد درون ریز را به همراه داشته باشند.

شیفت کاری

اگر به صورت شیفتی کار می کنید، احتمال این که از مشکلات قاعدگی رنج ببرید افزایش می یابد. هرچه برنامه کاری شما نوسان بیشتری داشته باشد، احتمال تجربه این مشکلات نیز بیشتر می شود.

کار شیفتی در ریتم شبانه روزی بدن که انواع مختلفی از عملکردهای بیولوژیکی از جمله چرخه قاعدگی را کنترل می کند، اختلال ایجاد می کند. نتایج مطالعه ای که در سال 2016 انجام شد، نشان داد که گردش شیف کاری می تواند شیوع بی نظمی قاعدگی را افزایش دهد.

همچنین، بانوانی که در شیفت شب کار می کنند، ممکن است در زمینه باردار شدن نیز با مشکل مواجه شوند.