چرا باید به راهگشا بودن برجام باور داشت؟

سهیلا طایی - برجام به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ دولت یازدهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری محل مناقشه و بررسی کاندیداها و اطرافیان آنها شده است؛ به طوری که  در دومین مناظره انتخاباتی موضوع برجام  پیش کشیده شد و کاندیداها مواضع رسمی خود را  حول این پرونده مهم و پیچیده بیان کردند؛ ابراهیم رییسی در بیان برنامه های خود در حوزه هسته ای تاکید کرد که برجام چکی است که باید رفت آن را نقد کرد.

به گفته وی برجام توافقی است که بر اساس مذاکرات و آنچه دولت انجام داده و نیز فرآیندی که طی شده با همه اشکالاتی که در این قرارداد وجود دارد و رسانه های گروهی هم این موارد را بارها مطرح کرده اند ، به عنوان یک سند ملی شناخته می شود  که باید ازطرف ما و طرف مقابل به رسمیت شناخته شود.

وی ادامه داد: آنچه در حین مذاکرات مطرح شد و قابل اشکال است، این است که آقای روحانی در حین مذاکرات بیاید و بگوید خزانه ما خالی است. این یک پیام بد از ناحیه دولت ما به طرف مقابل است یا اینکه  ایشان بگوید اگر توافق نکنیم ممکن است مورد هجوم دولت های غربی قرار گیریم این نیز یک پیام بد است که از طرف دولت ما در حین مذاکرات به طرف مقابل داده شود.

محمدباقر قالیباف با طرح این پرسش که آثار اجرای برجام برای مردم ما چه بوده است؟ خاطر نشان کرد: معنایش این بود که گشایشی در کار اقتصادی صورت می گیرد اما  امروز وقتی از مردم در این باره سوال کنیم  به اتفاق معتقدند که این اتفاق نیفتاده است.

این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری گفت: من معتقدم اگر بخشی ازمشکلات ما در برجام حل شود باز هم همه مشکلات حل نمی شود چرا که مشکلات ما در سیستم اداری دولت است. با دولت فعلی و روش و نگاهی که دارد امکانی فراهم می شود که تنها چهار درصد از مردم از نتایج برجام بهره مند می شوند.

سیدمصطفی میرسلیم تأکید کرد: باید دید در مسأله هسته ای چگونه می شود حقوق ملت شریف ایران را در چارچوب برجام که هیچ کدام از طرف ها به تعهدات خود وفا نکرده اند احقاق کرد و چه راهی داریم.

میرسلیم همچنین گفت: با وضعی که می بینم متأسفانه بسیاری از علما و دانشمندان هسته ای را برکنار کرده ایم و بسیاری از تأسیسات را تعطیل کرده و روی آنها بتن ریخته ایم و از آن طرف در مقابل تحریم ها نمی دانیم چه کنیم.

حسن روحانی اظهار کرد: امروز مردم باید بدانند که برجام به زحماتی به دست آمده است که طی آن تمام تحریم های هسته ای برداشته شده اگر تحریم هسته ای مانده است به ما بگویید کدام است ما تحریم های مختلفی شده ایم اما امروز تحریم های هسته  ای به طور کامل برداشته است.

روحانی ادامه داد: شما که از روز اول با برجام مخالف بودید ووقتی ترامپ در آمریکا به ریاست جمهوری رسید خوشحال شدید که او برجام را پار ه می کند امروز باید به مردم بگویید که چه برخوردی با برجام می کنید و آیا قرار است تحریم ها باز گردد یا نه؟

مصطفی هاشمی طبا گفت: وقتی تحریم شده بودیم عده ای مانند کبک سر خود را زیر برف کرده بودند. ما از همان کشورهایی که ما را تحریم کرده بودند، از مبادی دیگری کالاهایشان را خریدیم. 50 درصد خودروهای سوپرلوکس آلمانی با همان پولی که نفت را با واسطه فروخته بودند وارد کشور شد که اینها بگویند تحریم را قبول ندارند. چه میراثی به این دولت رسیده است. ممکن است برجام مشکلاتی داشته باشد که در هر قراردادی مشکلی وجود دارد اما ما باید پایداری کنیم.

اسحاق جهانگیری ، اظهار کرد: فکر می کنم که مردم ایران به طور کامل در جریان هستند که زمانی که دولت یازدهم روی کار آمد وضع کشور چه بود و آنها برای تهیه دارو چه کار می کردند و چه وضعیتی برای خرید شیر خشک بود و سیلوها در چه شرایطی قرار داشتند.

وی با بیان اینکه دولت در همه زمینه ها موفق به انجام کارهای بزرگی بود، اظهار کرد: یکی از مهمترین موفقیت هایی که در تاریخ ایران انجام گرفته است بدون تردید برجام است و ما به تمام اهداف تعیین شده در برجام دست یافتیم. ما در برجام حق هسته ای خود را به رسمیت رساندیم و تحریم های ظالمانه را علیه ایران برداشتیم و فضای ایران هراسی را به فضای ایران دوستی تبدیل کردیم. 

واقعیت این است که برجام حال اقتصاد ایران را خوب کرد آنگونه که پژوهش های مجامع بین المللی نشان می دهد برجام تاثیرات مثبت خود را در بخش های مختلف اقتصاد ایران بر جای گذاشته است؛ آنگونه که صندوق بین‌المللی پول(IMF)  گزارش داده برجام منجر به گشایش‌های مهمی شده است. تحریم‌های نفت رفع شده‌‌اند.

اتحادیه اروپا و سایر کشورها به تحریم‌هایی که انرژی هسته‌ای ایران را هدف قرار می‌داد خاتمه داده‌‌اند. سوئیفت، بانک‌های ایرانی را به نظام پرداخت خود متصل کرده است. بانک های ایرانی با بانک‌های کوچک و متوسط غیرآمریکایی روابط کارگزاری برقرار کرده‌اند. هزینه‌های معاملات مالی کاهش پیدا کرده است و تجارت فرامرزی تسهیل شده است. دسترسی به منابع مالی خارجی بیشتر شده است و منابع مسدود شده خارجی و عواید نفتی ایران نیز آزاد شده‌اند.

کاندیداها نباید فراموش کنند که با برداشته شدن تحریم‌های نفتی هم اکنون ما می‌توانیم همانند سال‌های قبل از تحریم به تمامی ‌کشورها نفت صادر کنیم . دیپلماسی ایران در چارچوب بازگشت به شرایط پیش از تحریم‌ها در حوزه نفتی موجب شد در یکصد و هفتاد و یکمین اجلاس رسمی ‌وزرای کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) ایران موفق به بازپس گیری جایگاه اصلی و شایسته خود شود تا جاییکه وزیر نفت از آن با عنوان برجام نفتی نام برد.

دستاورد مهم بعدی برجام را می‌توان در حوزه حمل و نقل هوایی جستجو کرد؛ فرسوده شدن ناوگان حمل و نقل هوایی کشورمان که بارها باعث از دست دادن هموطنانمان در سوانح هوایی شده است همواره بحث غالبی در چارچوب تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بوده است. همین امر موجب شد تا با شروع روند عملی شدن برجام موضوع نوسازی این ناوگان در رسانه‌ها مطرح و در دستورکار دولت قرار گیرد. در همین راستا با توافق شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی‌ایران و شرکت ایرباس، این شرکت تعهد کرده با اخذ مجوزهای لازم 100 فروند هواپیمای جدید به ایران بفروشد.

ایران ایر همچنین قرارداد خرید 80 فروند هواپیمای بویینگ را با این شرکت هواپیماساز آمریکایی به امضا رسانده است، به گفته مدیر عامل شرکت هواپیمایی ایران‌ایر طبق توافق صورت گرفته با بویینگ تحویل هواپیماهای این شرکت به ایران از سال 2018 آغاز خواهد شد. همچنین مذاکرات با شرکت هواپیمایی ATR ایتالیا، بین هفت تا هشت فروند هواپیما از طریق این شرکت نیز به ایران‌ایر در سال آینده میلادی تحویل داده خواهد شد.

به هر حال یکی از شش کاندیدا بر مسند ریاست جمهوری ایران تکیه می زند و برای چهار سال اداره دولت را در دست می گیرد اما برجام سندی است که با آمدن و رفتن دولتها تغییر نمی کند و هر شخصی روی کار بیاید باید به آن پایبند باشد، اصل پایبندی بر این سند نیز قبول داشتن آن و باور داشتن به راهگشا بودن برجام است؛ باید باور داشت که این سند ملی، کشور را از زیر سایه تحریم و جنگ رها کرد.

به نظر می رسد در شرایطی که اوضاع اقتصادی کشور پس از اجرای برجام بهبود یافته _نه به صرف آمارهای داخلی که با توجه به آمارهای بین المللی _ همه کاندیداها باید نگاهی منصفانه و صادقانه به دستاوردهای این سند ملی داشته باشند.