عصر ایران؛ زینب کریمی و حسن ظهوری ــ میگویند قرنها کار غربتیها نوازندگی و دورهگردی بودهاست. داستانهای زیادی درباره اینکه چرا اکنون در ایران زندگی میکنند وجود دارد. مانند آنچه درباره بهرام گور میگویند؛ شاه ساسانی که قومی از رامشگران هندی را از کابل به ایران آورد تا سور و سات شادمانی مردمان این سرزمین شوند. هماو که بعدها خشماش دامنگیر رامشگران شد و در بیابانهای شیراز رهایشان کرد. کابلی، کولی و یا لولی صدایشان میکردند. حالا آنها فقط در شیراز نیستند، از سیستان و بلوچستان تا کرمان و فارس و تهران و البته در مازندران زندگی میکنند. بیشترشان اما اینجا جمع شدهاند. شهرک نوبنیاد، در ۳ کیلومتری ساری در مرکز استان مازندران.
میگفتند کولیها هنرمندان محبوبی بودند. امروز اما غربتی و منفور هستند. محل زندگیشان پشت این خطوط ریلیاست. خط راهآهن تهران ساری. نه اینکه خودشان آمده باشند، سالها پیش آنها را از شهر ساری به اینجا کوچ دادهاند. به جایی که کوجی محله گفته میشد. یعنی محله آدمهای دغل و خلافکار. بعدها ناماش نوبنیاد شد.
ساکنان این شهرک قبلا آهنگر و نوازنده بودند. ۲۰ سال پیش آنها را با کوچ اجباری از ساری به اینجا آوردند و محرومیتها هم آغاز شد. اعتیاد تکتک خانوادههایشان را درگیر کرد و کوجی محله مخوفترین جای استان شد.
اغلبشان پولی ندارند. هرچند خیلیهایشان هنوز هم برای نوازندگی به ساری میروند اما محبوبیتی ندارند و اغلب گرفتار ماموران شهرداری و نیروی انتظامی میشوند.