در چند روز اخیر فیلمی در فضای مجازی از یکی از بازیگران مطرح سینما و تلویزیون منتشر شد که واکنش‌های مختلفی را در پی داشت و بار دیگر توجه افکار عمومی را به موضوع حریم شخصی جلب کرد.

به گزارش ایسنا، نعمت احمدی، حقوقدان در روزنامهایران نوشت: از نظر حقوقی، باید گفت، پوشش این بازیگر در کشور خارجی جزو حریم شخصی او محسوب می‌شود اما به عقیده من آن چیزی که باعث واکنش به این پوشش شد رفتار متفاوت این بازیگر است.

او پیش از این دفاع جانانه‌ای از حجاب اسلامی در ایران کرده بود و گفته بود که از این پوشش راضی است. پس طبیعی است که وقتی فیلم او بدون این پوشش در کشور خارجی منتشر شود مردم واکنش نشان دهند. این اتفاق پاسخ به پرسش دیگری هم هست. برخی سؤال می‌کنند که چرا تبلیغات بازیگران و سلبریتی‌ها در رسانه‌ها از جمله تلویزیون دیگر در ذهن مردم مؤثر واقع نمی‌شود. همین رفتار دوگانه این چهره‌هاست که مردم را نسبت به آنها بی‌اعتنا کرده است.

حال باید درباره حریم شخصی افراد کمی توضیح دهم. در واقع به مجموعه اطلاعاتی که در صورت فاش شدن به افراد صدمات جسمی، روحی و مالی وارد کند حریم شخصی گفته می‌شود. در قوانین ایران تعریف کاملی از حریم خصوصی وجود ندارد و جسته و گریخته به این موضوع توجه شده است. به‌طور مثال، در اصل ۲۰ و ۲۲ و ۲۵ قانون اساسی به این موضوع اشاره شده که در اصل ۲۵ به صراحت عنوان شده بازرسی و نرساندن نامه‌ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، سانسور، عدم مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هرگونه تجسس مگر به حکم قانون ممنوع است.

مواردی از توجه به حریم شخصی در قوانین عادی هم وجود دارد که مهم‌ترین آن ماده ۱۰ قانون مسئولیت مدنی مصوب سال ۱۳۳۹ است. در این ماده عنوان شده که هر کس بدون مجوز قانونی، عمداً یا در نتیجه بی‌احتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد شده لطمه‌ای وارد کند که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است و دادگاه پس از رسیدگی و ثبوت امر او را به جبران‌خسارات مزبور محکوم می‌کند.

البته، توجه به حریم شخصی تنها شامل قوانین نمی‌شود و در احادیث و آیات قرآن نیز بارها به رعایت این حریم تأکید شده است. به‌طور مثال در آیه ۱۲ سوره حجرات، گفته شده: ای اهل ایمان، از بسیار پندارها در حق یکدیگر اجتناب کنید که برخی ظنّ و پندارها معصیت است و نیز هرگز (از حال درونی هم) تجسس مکنید و غیبت یکدیگر روا مدارید، هیچ‌یک از شما آیا دوست می‌دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟

بنابراین مثال‌های زیادی از توجه به موضوع حریم شخصی وجود دارد و این موضوع، می‌طلبد که ما تعریف خاص و ویژه‌تری از حریم خصوصی داشته باشیم. نکته بعدی این‌که باید مشخص شود دایره حریم شخصی کجاست؟ اولین مطلبی که پس از شنیدن این کلمه به ذهن مردم می‌رسد، جمله «چهاردیواری اختیاری» است. در حالی که حریم خصوصی شامل تمام اطلاعات فردی و خصوصی‌ای است که دسترسی به آن بدون اجازه افراد ممکن نیست و تجسس در اموال، تفتیش عقاید، سوءظن، استراق سمع، اطلاعات پزشکی، حریم خصوصی محل کار و... از جمله آنهاست

تماشاخانه