اعتراف نكن! (کتابی در باب ايثارگری منفعت‌طلبانه)

پیتر سینگر، فیلسوف اخلاق استرالیایی و نظریه‌پرداز برجستۀ اخلاق زیستی، در این کتاب می‌کوشد بر پایۀ شواهدی که به‌ویژه از نظریۀ بازی‌ها وام گرفته، نشان دهد تفسیر دست‌راستی از سرشت انسان، بر پایۀ نظریۀ تکامل، ناصواب است و باید با تفسیری همکارانه که نفع فرد را در گرو نفع همگان می‌بیند جایگزین شود.

سواد زندگی؛ کتابخانه- سينگر در كتاب «چپ داروينی: سياست، تكامل، همكاری» مي‌كوشد ميان دو ديدگاه به ظاهر متنافر يعني سوسیالیسم (چپ‌گرايي) و نظريه تكامل دارويني آشتي و پيوند برقرار كند.

چپ‌گرايي در بيان سينگر معناي ساده و سرراستي دارد: اينكه نسبت به درد و رنج ديگران بي‌تفاوت نباشيم و در تقابل آشكار ميان قوي و ضعيف، ظالم و مظلوم، فرادست و فرودست و دارا و فقير جانب دوم را بگيريم.
سينگر در اين كتاب مي‌كوشد نشان بدهد كه بر خلاف تصور رايج و غالب پيشين چنين نيست كه نظريه تكامل صرفا به كار راست‌گرايان افراطي و طرفداران اقويا بيايد و توجيهي براي وضعيت فرادستي ايشان ايجاد كند. از ديد سينگر مي‌توان داروينيسم را با سوسياليسم(چپ‌گرايي) پيوند زد اما به شرط آنكه چپ‌گرايان نگاه‌شان را به سرشت و طبيعت انسان تغيير دهند.

او پس از بحث‌هايي خواندني و جذاب در 4 فصل آغازين كتاب در نهايت مي‌گويد، چپ‌گرايان بايد بپذيرند كه هيچ زمان نزاع و درگيري‌ها ميان انسان‌ها پايان نمي‌پذيرد، چنين نيست كه سرشت انسان سراسر پاك و شكل‌پذير است و همه نابرابري‌ها ناشي از تبعيض و پيشداوري يا سركوب اجتماعي نيست. برعكس او پيشنهاد مي‌كند كه چپ‌گرايان بايد وجود رقابت ميان انسان‌ها را بپذيرند، به تقويت ساختارهايي كه همكاري و نه رقابت را تشويق مي‌كنند، ياري برسانند و كمي در مرزگذاري سفت و سخت ميان انسان‌ها و ساير موجودات زنده بازنگري كنند.

از سوي ديگر داروينيست‌ها نيز بايد از تاكيد موكدشان بر تنازع براي بقا دست بكشند و بپذيرند كه چنين نيست كه الگوي همه فرآيندهاي طبيعي ميان انواع موجودات بر نزاع و جنگي سخت و خونين بنا شده بلكه بسياري از روندهاي طبيعي بر مبناي نوعي همكاري ايثارگرانه(دگرخواهانه) شكل گرفته‌اند.

سينگر بر مبناي رويكرد فايده‌باورانه خاص خود مي‌كوشد نشان بدهد كه اين ايثارگري منفعت‌طلبانه، رويكردي است كه بسياري از موجودات نه الزاما خودآگاهانه و كاملا ارادي، كار خود را بر مبناي آن پيش مي‌برند. اما فرق اساسي انسان با ساير موجودات آن است كه خودآگاه است و مي‌تواند اين ايثارگري ناب(به تعبير ريچارد داوكينز) را عمدي و آگاهانه پي بگيرد: «چيزي كه پيش از اين هرگز در تمام تاريخ جهان وجود نداشته است».

معرفی کامل کتاب را در سواد زندگی بخوانید (اینجا)

_____________________

درس های دیگری در سواد زندگی
مدرسه آموزش‌های دانش پایه و کاربردی عصر ایران

"هنر شفاف اندیشیدن" را بیاموزیم

هفت تجربه خواندنی برای خواندن کتاب

عادتهای اتمی

طرح بازاریابی کسب و کارهای کوچک

چرا این ها را در مدرسه یادم ندادند؟

در فکر، ذهن و روان نوجوانان و جوانان چه می گذرد؟

هنر عشق ورزیدن