هر بار که قلب انسان می تپد، خون را به مجموعه ای پیچیده از رگ های خونی پمپاژ می کند. این رگ های خونی که جریان خون را کنترل می کنند شامل سرخرگ ها، سیاهرگ ها و مویرگ ها می شوند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، اگر هر یک از این رگ های خونی آسیب ببینند، خونریزی رخ می دهد. نوع خونریزی به رگ خونی درگیر بستگی دارد:
خونریزی سرخرگی. این نوع زمانی رخ می دهد که یک سرخرگ دچار خونریزی شده باشد. سرخرگ ها خون سرشار از اکسیژن را از قلب به دیگر قسمت های بدن انتقال می دهند.
خونریزی سیاهرگی. در این نوع، خون از یک سیاهرگ سرچشمه می گیرد. سیاهرگ ها وظیفه بازگرداندن خون بی اکسیژن به قلب را بر عهده دارند.
خونریزی مویرگی. در این نوع، خونریزی از مویرگ رخ می دهد. مویرگ های رگ های خونی کوچکی هستند که سرخرگ ها و سیاهرگ ها را به هم متصل می کنند.
خونریزی سرخرگی شدیدترین نوع خونریزی است، اما خونریزی سیاهرگی نیز می تواند جدی باشد. شما می توانید خونریزی سیاهرگی را با مشاهده رنگ خون و سرعت خارج شدن آن از زخم تشخیص دهید.
زمانی که یک سیاهرگ پاره یا بریده می شود، خون خارج شده قرمز تیره یا مایل به آبی است. این به دلیل بی اکسیژن بودن خون سیاهرگی است.
افزون بر این، از آنجایی که خون سیاهرگی به سمت قلب باز می گردد، زیر فشار کمتری نسبت به خون سرخرگی قرار دارد. خون سیاهرگی مانند مایعی غلیظ از بدن خارج می شود. اگر سیاهرگ آسیب دیده عمیق یا بزرگ باشد، خون ممکن است به بیرون فوران کند.
خونریزی سیاهرگی می تواند به واسطه زخم های زیر ایجاد شود:
- پارگی (بریدگی)
- قطع عضو
- سوراخ شدگی
به طور کلی، همه انواع خونریزی به مراقبتی مشابه نیاز دارند. کاهش خونریزی و پیشگیری از از دست دادن خون و ترمیم پارگی یا بریدگی در سیاهرگ هدف اصلی است.
اگر فردی با خونریزی سیاهرگی مواجه است می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- برای محافظت از خود یک دستکش لاتکس بپوشید. اگر دستکش ندارید از کیسه های پلاستیکی یا پارچه ای تمیز برای پوشاندن دست های خود استفاده کنید.
- زخم را پیدا کنید. در صورت نیاز، لباس فرد را درآورده یا پاره کنید تا زخم نمایان شود.
- در صورت امکان، زخم را بالاتر از قلب فرد قرار دهید.
- یک گاز استریل یا پارچه تمیز را روی زخم قرار دهید. اگر این موارد را در اختیار ندارید از یک دست خود استفاده کنید.
- فشار مداوم و پایدار را برای 5 دقیقه اعمال کنید. اگر زخم کوچک است، از انگشت های خود استفاده کنید. اگر زخم بزرگ است از کف دست خود استفاده کنید.
- اگر خونریزی برای 10 دقیقه ادامه داشت، یک پارچه اضافه روی آن قرار دهید. فشار بیشتر روی ناحیه ای بزرگتر وارد کنید. از برداشتن گاز یا پارچه اولیه که روی زخم قرار داده اید، پرهیز کنید زیرا ممکن است در روند لخته شدن خون اختلال ایجاد کند.
- اگر خونریزی متوقف نمی شود، خونریزی زیاد است یا شخص هوشیاری خود را از دست داده است، با مرکز اورژانس (115) تماس بگیرید.
خونریزی سیاهرگی به طور معمول راحتتر از خونریزی سرخرگی مدیریت می شود. با این وجود، اگر سیاهرگ بسیار عمیق باشد، توقف خونریزی می تواند دشوار باشد.
انواع دیگر خونریزی شامل خونریزی سرخرگی و مویرگی می شوند. آنها متفاوت از خونریزی سیاهرگی به نظر می رسند، از این رو، چگونگی تشخیص آنها از یکدیگر اهمیت دارد.
خونریزی سرخرگی که به نام خونریزی ضرباندار نیز شناخته می شود، جدیترین نوع خونریزی است. این شرایط به طور معمول در نتیجه یک آسیب دیدگی بزرگ ایجاد می شود.
از آنجایی که سرخرگ ها خون را از قلب به دیگر نقاط بدن انتقال می دهند، خون اکسیژندار و قرمز روشن است. همچنین، خون می تواند با هر ضربان قلب در الگویی ریتمیک بیرون بپاشد.
در مقایسه با خونریزی سیاهرگی، کنترل خونریزی سرخرگی دشوارتر است. نیروی که هر ضربان قلب وارد می کند در لخته شدن خون اختلال ایجاد می کند که می تواند به از دست رفتن خون زیادی منجر شود.
خونریزی سرخرگی یک فوریت پزشکی است. اگر فکر می کنید فردی با خونریزی سرخرگی مواجه است بلافاصله با مرکز اورژانس (115) تماس بگیرید.
خونریزی مویرگی شایعترین نوع خونریزی است. این شرایط هر زمان که پوست آسیب ببیند، رخ می دهد، از این رو، هر زخمی موجب خونریزی مویرگی می شود. خونریزی مویرگی نسبت به انواع دیگر خونریزی کمتر جدی است.
در خونریزی مویرگی خون به آرامی یا قطره قطره از بدن خارج می شود. همچنین، جریان خروج خون از بدن می تواند سریع باشد، اما به طور معمول کنترل آن راحت است. این به دلیل کوچک بودن مویرگ ها است و همچنین، بیشتر آسیب دیدگی هایی که موجب خونریزی مویرگی می شوند سطحی هستند.
گاهی اوقات، اگر مویرگ ترکیده باشد، خون می تواند زیر پوست جمع شود که بروز کبودی را در پی دارد.
در بیشتر موارد، خونریزی جزئی است و با مراقبت های اولیه می توان آن را متوقف کرد.
با این وجود، خونریزی می تواند یک وضعیت اضطراری باشد، حتی اگر خونریزی متوقف شده باشد. در موارد زیر باید کمک پزشکی فوری دریافت کنید:
- خونریزی پس از چند دقیقه اعمال فشار متوقف نشده است
- خونریزی سریع است که نشانه ای از خونریزی سرخرگی است
- زخم عمیق، بزرگ یا حاوی شی خارجی است
- زخم موجب در معرض دید قرار گرفتن استخوان شده است
- زخم در چشم یا شکم ایجاد شده است
- زخم در سینه یا گردن ایجاد شده و موجب دشواری در تنفس شده است
- آسیب دیدگی به واسطه تصادف با وسیله نقلیه شکل گرفته است
- مصدوم نشانه های شوک را نشان می دهد
---------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید: