بارزترین علامت واروس زانو، پاهای پرانتزی شکل است. بزرگ‌سالان ممکن است در سمت داخلی زانو احساس درد کنند. کودکان خردسال مبتلا به واروس زانو ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.

واروس نوعی عارضه است که معمولاً از آن به‌عنوان ژنو واروم یا پای پرانتزی یاد می‌شود؛ و باعث می‌شود برخی افراد، پاهایشان پرانتزی شود.

این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان درشت‌نی شما بزرگ‌تر از استخوان ران شما باشد، به‌جای اینکه بااستخوان بزرگ ران شما همسو شود، به سمت داخل خم می‌شود. این باعث می‌شود که زانوهای شما به سمت بیرون خم شوند.

نقطه مقابل واروس، والگوس است که باعث می‌شود برخی افراد پا ضربدری شود. زمانی این عارضه اتفاق می‌افتد که استخوان درشت‌نی شما نسبت به استخوان ران به سمت خارج خم می‌شود.

وضعیت استخوان ران و استخوان درشت‌نی نسبت به یکدیگر را تراز تیبیو فمورال می‌نامند. در حالت ایده‌آل، دو استخوان باید باهم زاویه 180 درجه بسازند (تراز متوازن). اگر این تراز فقط چند درجه نامتوازن شود، ممکن است، سال‌ها علائمی مشاهده نکنید.

علائم آن چیست؟

بارزترین علامت واروس زانو، پاهای پرانتزی شکل است. بزرگ‌سالان ممکن است در سمت داخلی زانو احساس درد کنند. کودکان خردسال مبتلا به واروس زانو ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.

باگذشت زمان، واروس زانویی که درمان‌نشده است، می‌تواند باعث درد مفاصل شود، به‌خصوص هنگامی‌که فرد راه می‌رود. همچنین باعث ساییدگی و پارگی غیرمعمول غضروف‌های زانوی شما می‌شود که منجر به آرتروز می‌شود.

علت آن چیست؟

واروس در میان نوزادان رایج است. مفاصل زانوی آن‌ها هنوز درحال‌رشد است و بسیاری از استخوان‌های آن‌ها هنوز حالت دائمی خود را ندارند. بااین‌حال، برخی از کودکان خردسال در اثر راشیتیسم دچار واروس می‌شوند، در این بیماری، سطح پایین ویتامین D باعث نرم شدن استخوان‌ها می‌شود.

در بزرگ‌سالان، آرتروز می‌تواند هم نتیجه و هم علت واروس زانو باشد. اگر غضروف‌های داخلی مفصل زانوی شما فرسوده شود، باعث خم شدن پای شما به سمت خارج می‌شود. علاوه بر این، هرچه تراز تیبیوفمورال شما نامتوازن باشد، آسیب بیشتری به زانوها وارد می‌شود.

از دیگر دلایل احتمالی واروس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

عفونت استخوان
تومورهای استخوانی
صدمات
بیماری پاژه استخوان
بیماری استخوان شکننده
آکندروپلازی
بیماری بلانت

واروس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما معمولاً می‌تواند با معاینه پاها و تماشای راه‌رفتن، واروس را تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای بررسی بهتر ساختار استخوان، از شما بخواهد که از پای موردنظر عکس رادیولوژی تهیه کنید. اگر پزشک شما تأیید کند که شما واروس دارید، ممکن است از ابزاری به نام گونیومتر برای اندازه‌گیری درجه چرخش پای شما به سمت خارج استفاده کند.

اگر کودکی با پاهای پرانتزی دارید، ممکن است پزشک متخصص اطفال برای بررسی سطح ویتامین D آزمایش بنویسد تا مطمئن شود کودک به راشیتیسم مبتلا نیست.

واروس چگونه درمان می‌شود؟

درمان واروس زانو به علت آن بستگی دارد. اگر علت آن راشیتیسم باشد و بیماری هنوز در مراحل اولیه باشد، ممکن است کودک فقط نیاز به مکمل ویتامین D یا کلسیم داشته باشد. بعضی‌اوقات، مکمل‌ها برای تقویت استخوان‌ها و بهبود عارضه کافی هستند.

بیشتر دلایل دیگر، ازجمله راشیتیسم پیشرفته‌تر، نیاز به جراحی دارند. برای موارد خفیف که درد زیادی ندارد، فیزیوتراپی و تمرین با وزنه می‌توانند به تقویت عضلات اطراف استخوان‌های پای شما کمک کنند. بااین‌حال، آن‌ها استخوان‌های شمارا صاف نمی‌کنند.

متداول‌ترین نوع جراحی که برای درمان واروس زانو که آرتروز جدی با آن همراه نباشد، به‌ویژه در بیماران جوان، استئوتومی استخوان درشت نی است. در این روش با برش در استخوان درشت‌نی و تغییر شکل آن، فشار واردشده بر زانوی شما که در اثر هم‌ترازی ضعیف تیبیوفمورال ایجاد می‌شود، کاهش می‌یابد.

اگر دچار واروس هستید، جراحی استئوتومی نیز می‌تواند از جراحی تعویض کامل زانو، جلوگیری کند یا حداقل آن را به تأخیر بیندازد.

بعد از جراحی استئوتومی استخوان درشت‌نی، باید سه تا هشت ماه صبر کنید تا به سطح فعالیت معمول خود برگردید. همچنین باید حداقل یک یا دو ماه از آتل استفاده کنید. اگر این دوره بهبودی دلهره‌آور به نظر می‌رسد، به‌خاطر داشته باشید که جراحی تعویض مفصل زانو که جراحی استئوتومی گاهی اوقات می‌تواند از آن جلوگیری کند، اغلب به یک سال بهبود نیاز دارد.

حرف آخر

اگر به نظر می‌رسد کودک شما واروس دارد، به یاد داشته باشید که اکثر کودکان زمانی که بزرگ می‌شوند، پاهایشان صاف می‌شود و یک ترازبندی سالم از ناحیه تیبیوفمورال خواهند داشت، بااین‌حال، اگر به نظر نمی‌رسد که با بزرگ شدن، ویژگی‌های این عارضه از بین برود، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

برای بزرگ‌سالان مبتلا به واروس زانو، مهم است که در اسرع وقت با پزشک خود دربارهٔ روش‌های درمانی مشورت کنید. هرچه زودتر معاینه شوید و درمان را شروع کنید، آسیب کمتری به‌زانو وارد خواهد شد.