عصر ایران - شوید با نام علمی Anethum graveolens، گیاهی یک ساله یا دو ساله است که در انواع غذاهای آسیایی و اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد. گفته می شود که شوید در اصل بومی ایران، هند و مصر بوده است و طی زمان به قاره های اروپا و آمریکا راه یافته است. گیاه مورد نظر دارای ساقه های باریک، برگ های نرم و دانه های قهوه ای بیضی شکل است. در حالی که برگ ها طعمی شیرین و علفی دارند، عطر و بوی شوید بیشتر به بذر آن مربوط می شود.

شوید از دیرباز تاکنون به عنوان سبزی و ادویه مصرف فراوانی داشته است و به همین علت آن را به منظور طعم دهی به غذاهای مختلف نیز به کار می برند. اما این همه داستان نیست و ویژگی های منحصر به فرد شوید تنها محدود به مصارف آشپزی نمی شود. بر اساس مقاله ای که اطلاعات کامل آن از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، این گیاه سرشار از مواد مغذی متعددی است و به طور سنتی برای درمان یک سری از بیماری ها مانند مشکلات گوارشی، کولیک نوزادان و بوی بدن دهان استفاده می شود.

محتوای تغذیه ای شوید

یک فنجان (9 گرم) شوید تازه به طور تقریبی متشکل از محتویات زیر خواهد بود:

- کالری: 4

- ویتامین ث: 8 درصد از مقدار مواد مغذی مورد نیاز روزانه (به اختصار DV)

- منگنز: 5 درصد DV

- ویتامین آ: 4 درصد DV

- فولات: 3 درصد DV

- آهن: 3 درصد DV

شوید تازه کالری بسیار کمی دارد اما منبع فوق العاده ای از چندین ویتامین و ماده معدنی ضروری از جمله ویتامین ث، منگنز و ویتامین آ به شمار می رود. ویتامین آ خود یک ماده مغذی ضروری مهم برای کمک به حفظ بینایی و حمایت از سلامت سیستم ایمنی بدن است. این ویتامین همچنین در سیستم تولید مثل مردانه و زنانه نیز نقش ارزشمندی ایفا می کند.

این گیاه در عین حال منبع خوبی از منگنز است. هرچند بدن انسان به مقادیر بسیار کمی از آن نیاز دارد، اما منگنز برای عملکرد طبیعی مغز، سیستم عصبی و متابولسیم قند و چربی حیاتی خواهد بود. علاوه بر این شوید تازه 1 الی 2 درصد DV کلسیم، مس، منیزیم، پتاسیم، ریبوفلاوین و روی را هم در خود جای می دهد.

دانه های شوید نیز مزایای تغذیه ای مشابهی را به خود اختصاص می دهند. یک قاشق غذاخوری (معادل 6.6 گرم) دانه شوید حاوی 8 درصد DV کلسیم، 6 درصد آهن و 1 تا 5 درصد منیزیم، منگنز، فسفر و پتاسیم است.

شوید تازه و مکمل های دارویی آن چه فوایدی برای بدن دارند؟

غنی از آنتی اکسیدان ها

مصرف مواد غذایی و مکمل هایی که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند، مستقیما به کاهش التهاب و پیشگیری یا حتی درمان برخی از اختلالات خاص مانند امراض قلبی- عروقی، آلزایمر، آرتریت روماتوئید و برخی از انواع سرطان کمک می کند. در این میان هم برگ ها و هم دانه های شوید حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی مهمی هستند:

- فلاونوئید: این اجزای گیاهی با کاهش ریسک بیماری های قلبی، سکته و پیشرفت برخی از سرطان ها ارتباط دارند. فلاونوئیدها همچنین در سلامت سلول های مغزی موثر هستند.

- ترپنوئید: نقش اساسی ترپنوئیدهای شوید در محافظت از بدن در برابر امراض کبدی، قلبی، کلیوی و مغزی به اثبات رسیده است.

- تانن: نه تنها اثرات آنتی اکسیدانی قوی دارند، بلکه آنتی باکتریال نیز هستند.

کاهنده چربی، قند خون و پیشگیری از امراض قلبی- عروقی

سطح بالای چربی و قند خون به ویژه به صورت مزمن بسیار نگران کننده خواهد بود. این وضعیت به بیماری های قلبی عروقی، مسدود شدن عروق خونی، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 منجر می شود.

شوید یکی از موثرترین گیاهان در راستای کمک به کاهش چربی و قند خون محسوب می شود و مورد تایید پزشکان سراسر جهان است. طبق پژوهشی که به وسیله انتشارات جان وایلی و پسران در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است، مصرف روزانه دوزهای کنترل شده از عصاره شوید (مانند مکمل های دارویی این گیاه) توانست به طرز معنی داری قند خون ناشتا و سطح چربی در بیماران را کاهش دهد. با این حال همچنان توصیه می شود که مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه انجام شود.

خواص ضد سرطانی

مونوترپن ها دسته از ترپن ها هستند که ترکیبات طبیعی گیاهی به شمار می روند و به واسطه خواص ضد سرطانی، ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد التهابی خود شناخته می شوند. آنها معمولا در اسانس های گیاهی مانند شوید وجود دارند و به نظر می رسد که بتوانند با برخی از سرطان ها مقابله کنند.

به طور مشخص دی- لیمونن نوعی مونوترپن است که با استناد به مطالعات مختلف مانند مقاله منتشر شده توسط انتشارات سیج، در جهت پیشگیری و درمان سرطان ریه، سینه و روده بزرگ موثر واقع شده است. بدین ترتیب با توجه به غنی بودن شوید از مونوترپن ها و به ویژه دی- لیمونن، ممکن است این گیاه دارای خواص ضد سرطانی باشد.

سایر فواید بالقوه

- خصوصیات آنتی باکتریال: عصاره شوید حاوی ترکیبات آنتی باکتریالی است که می توانند به صورت بالقوه با باکتری های مضر مانند کلبسیلا پنومونیه و استافیلوکوکوس اورئوس مقابله کنند.

- سلامت استخوانی: شوید متشکل از کلسیم، منیزیم و فسفر است که همگی برای سلامت استخوان حیاتی هستند.

- کرامپ های قاعدگی: گفته می شود که اسانس های روغنی شوید قابلیت تسکین درد ناشی از کرامپ های شکمی دوران قاعدگی را در اختیار دارند.

------------------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: