عصر ایران - لوبیای فرانسوی، لوبیای معمولی یا لوبیای قرمز با نام علمی Phaseolus vulgaris، از جمله حبوبات بومی آمریکای مرکزی و مکزیک به شمار می رود که تنها یک محصول غذایی بسیار مهم و از منابع اصلی پروتئین در سراسر جهان است، بلکه فواید درمانی اثبات شده ای نیز برای بدن انسان به همراه دارد. در حالی که حبوبات خام یا آنهایی که به خوبی پخته نشده اند سمی هستند، لوبیای معمولی کاملا پخته بخش سالمی از یک رژیم غذایی متعادل را شکل می دهد.
با توجه به فواید متنوع لوبیای قرمز، امروزه انواع مکمل های دارویی حاوی این ترکیب از طریق داروخانه های سراسر کشور قابل خریداری هستند و کاربردهای مختلفی بسته به نیاز مصرف کننده دارند. برای مثال برخی از آنها تاثیرات مطلوبی در کاهش وزن از خود نشان داده اند.
لوبیای معمولی به طور عمده از کربوهیدرات و فیبر تشکیل شده است. اما منبعی غنی از پروتئین نیز محسوب می شود. محتوای تغذیه ای به ازای 100 گرم لوبیای قرمز پخته شده به صورت زیر است:
- کالری: 127
- آب: 67 درصد
- پروتئین: 8.7 گرم
- کربوهیدرات: 22.8 گرم
- شکر: 0.3 گرم
- فیبر: 6.4 گرم
- چربی: 0.5 گرم
تنها 100 گرم لوبیای پخته شده تقریبا 9 گرم پروتئین دارد که 27 درصد از کل محتوای کالری آن را به خود اختصاص می دهد. هرچند کیفیت غذایی پروتئین لوبیا به مراتب از پروتئین حیوانی پایین تر است، اما لوبیا هم یکی از غنی ترین منابع گیاهی پروتئین است و در بسیاری از موارد می تواند جایگزین مناسبی برای تامین این جز تغذیه ای ارزشمند باشد. در این میان پروتئین هایی مانند فازئولین، لکتین و مهارکننده های پروتئاز در ساختار لوبیای قرمز کشف شده اند.
لوبیای معمولی همچنین سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف است. از جمله مهم ترین این دسته از ترکیبات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مولیبدن: لوبیا سرشار از مولیبدن است، عنصر کمیابی که عمدتا در دانه ها، غلات و حبوبات یافت می شود.
- فولات: تحت عنوان فولیک اسید و ویتامین ب 9 هم شناخته می شود و در دوران بارداری بسیار مهم است.
- آهن: این ماده معدنی ضروری عملکردهای ارزشمندی را در بدن بر عهده دارد و از لوبیای معمولی به خوبی جذب می شود.
- مس: مس یک عنصر کمیاب و در عین حال آنتی اکسیدان به شمار می رود. بهترین منابع غذایی حاوی آن علاوه بر لوبیای قرمز، گوشت قرمز، غذاهای دریایی و آجیل هستند.
- پتاسیم: این ماده مغذی ضروری اثرات مفیدی بر سلامت قلب دارد.
- ویتامین K1: ویتامینی مهم برای انعقاد خون است.
در ادامه نگاهی به شماری از اساسی ترین فواید لوبیای معمولی بر سلامت بدن انسان خواهیم داشت. اطلاعات زیر با استناد به مطالعه منتشر شده توسط مجله علمی با دسترسی آزاد پلاس وان، جمع بندی شده اند:
افزایش بیش از حد وزن و چاقی از جمله مشکلات عمده سلامتی محسوب می شوند که با خطر ابتلا به بیماری مزمن در ارتباط هستند. در یک مطالعه 2 ماهه روی 30 بزرگسال چاق مشخص شد که رعایت رژیم کاهش وزن در ترکیب با مصرف لوبیای معمولی حداقل 4 مرتبه در هفته، بسیار موثرتر از رژیم فاقد لوبیا است.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده ترکیباتی به نام "مسدود کننده های نشاسته" در ترکیب لوبیا وجود دارند. این ترکیبات در واقع دسته ای از پروتئین ها هستند که هضم و جذب کربوهیدرات ها را از دستگاه گوارش مختل کرده و یا به تاخیر می اندازند.
در مجموع مسدود کننده های نشاسته استخراج شده از لوبیای معمولی پتانسیل خاصی را به عنوان مکمل های کاهش وزن نشان داده اند. البته باید توجه داشت که عمل جوشاندن به مدت 10 دقیقه مسدود کننده های نشاسته را به طور کامل غیر فعال می کند و در نتیجه نمی توان عملکرد کاهندگی وزن را از لوبیای پخته شده انتظار داشت. در مقابل به گفته محققان مکمل های دارویی حاوی این ماده به خوبی روی کاهش وزن تاثیر می گذارند.
سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین انواع سرطان در سراسر دنیا است. مطالعات مختلفی وجود دارند که نشان می دهند مصرف حبوبات به خصوص لوبیای معمولی با کاهش خطر ابتلا به این نوع سرطان در ارتباط است. این عملکرد توسط پژوهش های حیوانی و آزمایشگاهی متعددی به اثبات رسیده است.
مکمل های حاوی عصاره لوبیای قرمز انواع مواد مغذی و فیبر با اثرات ضد سرطانی بالقوه را در خود جای داده اند. فیبرهایی مانند نشاسته مقاوم و آلفا- گالاکتوزیدها به صورت هضم نشده وارد روده بزرگ شده و در آنجا به وسیله باکتری های مفید تخمیر می شوند. به دنبال این فرآیند ترکیباتی مانند بوتیرات تولید می شوند که در بهبود سلامت روده بزرگ و کاهش خطر ابتلا به سرطان نقش دارند.
از آن جایی که با گذشت زمان قند خون بالا می تواند به بروز بیماری های مزمن مانند امراض قلبی- عروقی منجر شود، تعدیل سطح قند خون پس از غذا ضروری خواهد بود. لوبیای معمولی به خاطر در اختیار داشتن محتوای غنی از نظر پروتئین، فیبر و کربوهیدرات های آهسته رهش، قادر به بهبود کنترل سطح قند خون است.
این ترکیبات دارای نمره GI پایینی هستند. بدین معنا که افزایش قند خون پس از خوردن آنها کم و تدریجی است. با استناد به یک سری تحقیقات معتبر، مصرف مکمل های لوبیای معمولی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را به طور معنی داری کاهش می دهد. در خصوص افرادی که کاملا سالم هستند هم مصرف لوبیای معمولی از سلامت کلی بدن و سیستم قلبی- عروقی حمایت کرده و وضعیت قند خون را در حالت بهینه حفظ می کند.