آیا دیه در ماه‌های حرام دو برابر می‌شود؟

معیار شروع و پایان ماه‌های حرام، مغرب شرعی است. مثلا ماه رجب از مغرب شرعی آخرین روز ماه جمادی‌الثانی شروع می‌شود و با مغرب شرعی آخرین روز ماه رجب به پایان می‌رسد.

یکی از باورهای عامه این است که دیه در ماه‌های حرام ۲ برابر می‌شود. باور دیگر این است که ماه‌های رمضان یا صفر نیز جزء ماه‌های حرام به‌شمار می‌آید. در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

اقتصادآنلاین نوشت: بر خلاف تصور عامه، دیه در ماه‌های حرام ۲ برابر نمی‌شود. ۲ برابر شدن یعنی دو دیه کامل؛ در حالی که طبق ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی، هرگاه رفتار مرتکب و فوت فرد هر دو در ماه‌های حرام باشد، علاوه بر دیه نفس، یک‌سوم دیه نیز باید اضافه شود که به آن «تغلیظ دیه» گفته می‌شود. تغلیظ از همان ریشه غلظت است یعنی به نوعی دیه، غلیظ‌تر و بیشتر می‌شود.

طبق همین ماده، ماه‌های حرام عبارتند از محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه. بنابراین ماه‌های رمضان و صفر، جزء ماه‌های حرام نیستند.

از سوی دیگر، تغلیظ دیه علاوه بر ماه‌های حرام، در مورد بعضی اماکن هم وجود دارد. طبق قانون، اگر رفتار مرتکب و فوت فرد هر دو در محدوده حرم مکه واقع شود، باز هم یک‌سوم دیه اضافه می‌شود. باید دقت کنید که این حکم فقط در محدوده حرم مکه وجود دارد و اگر قتل در حرم امام رضا (ع)، حرم امام حسین (ع) و سایر مرقدهای مطهر و بقاع متبرکه امامان و امامزادگان و ... رخ دهد، مشمول تغلیظ دیه نمی‌شود.

نکته قابل توجه دیگر این است که دیه فقط در جنایت عمدی تغلیظ نمی‌شود بلکه در جنایت غیرعمدی هم تغلیظ دیه داریم یعنی اگر مثلاً بر اثر تصادف در یکی از ماه‌های حرام مرتکب مرگ کسی شوید، باید دیه را بیشتر از شرایط عادی بپردازید.

نکته مهم دیگر آن است که طبق ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی، در حکم تغلیظ دیه فرقی بین بچه و بزرگسال، زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان نیست. حتی جنین هم بعد از پیدایش روح، مشمول حکم تغلیظ است.

و نکته آخر اینکه طبق ماده ۵۵۷ قانون مجازات اسلامی، تغلیظ دیه فقط مخصوص زمانی است که فرد بمیرد. یعنی برای ضرب و جرح، دیه تغلیظ نمی‌شود. علاوه بر این، اگر مثلا کسی در ماه غیرحرام ضربه‌ای بخورد و در ماه حرام بمیرد، دیه‌اش زیاد نمی‌شود. هم ضربه و اقدام مرتکب و هم فوت باید در یکی از ماه‌های حرام یا محدوده حرم مکه باشد.