.png "عصر ایران")
۱۱ تير ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۱ تير ۱۴۰۳ - ۱۲:۲۱
طرز تهیه یک مربای متفاوت و خوشمزه با پوست هندوانه (فیلم) واژه‌خانۀ عصر ایران
مشروعیت ؛ از حکمرانی خوب تا اطاعت مردم
جامعه‌شناسی سیاسی، مشروعیت نه وابسته به "ویژگی‌های حکومت" بلکه در گرو "اطاعت مردم" است. بنابراین وقتی می‌گوییم مشروعیت یعنی پذیرش اجتماعی حکومت، معنایی مدرن از مفهوم "مشروعیت" را مد نظر داریم.
عصر ایران - "مشروعیت" (Legitimacy) یعنی پذیرش اجتماعی حکومت. در غیاب این پذیرش، التزام و وفاداری مردم به حکومت تحقق نمی‌یابد.
ماکس وبر مشروعیت را به سه نوع سنتی، کاریزماتیک و قانونی تقسیم کرده است:
- در جوامع سنتی قدیم، قدرت از پادشاه به فرزندش منتقل می‌شد و این انتقال قدرت و حکومت برآمده از آن، مشروع قلمداد می‌شد.
- در جوامع دموکراتیک جدید، قانون برآمده از رای ملت مبنای مشروعیت حکومت است.
- مشروعیت کاریزماتیک هم آبشخورش شخصیت رهبر سیاسی یک ملت است.
گاهی هم مشروعیت جنبۀ ترکیبی دارد. مثلا نظام‌های پادشاهی دموکراتیک (سلطنت‌های مشروطه) در اروپای امروز، توامان مشروعیت سنتی و قانونی دارند. یا در بعضی از نظام‌های سیاسی ایدئولوژیک، مشروعیت قانونی و کاریزماتیک در هم ادغام می‌شوند، مثلا در حکومت فیدل کاسترو در کوبا.
مشروعیت حکومت در فلسفۀ سیاسی کلاسیک در گرو "ویژگی‌های حکومت" بود؛ مثلا عدالت یا اعتدال حکومت، از نظر فیلسوفان سیاسی قدیم، تامین‌کنندۀ مشروعیت حکومت بود.
اما در جامعه‌شناسی سیاسی، مشروعیت نه وابسته به "ویژگی‌های حکومت" بلکه در گرو "اطاعت مردم" است. بنابراین وقتی می‌گوییم مشروعیت یعنی پذیرش اجتماعی حکومت، معنایی مدرن از مفهوم "مشروعیت" را مد نظر داریم.
در فلسفۀ سیاسی کهن، در بحث از مشروعیت، فضائل حکومت مهم‌تر از مقبولیت حکومت نزد مردم بود. با افزایش اهمیت مردم در جوامع جدید، مشروعیت حکومت نیز عمیقا به رای و نظر مردم گره خورده است.
با این حال بحث "فضائل حکومت" از نیمۀ دوم قرن بیستم به این سو، به نوعی در ذیل مفهوم "حکمرانی خوب" بازسازی شده است. از این منظر، کارآمدی حکومت مبنای اصلی مشروعیت آن است و حتی می‌تواند مخالفت مردم را به موافقت بدل کند. بنابراین حکومت مشروع، حکومت کارآمد است.
البته حکومت کارآمد تمام مولفه‌های "حکمرانی خوب" را پوشش نمی‌دهد و از نظر منتقدین، عدالت سیاسی هم از مصادیق حکمرانی خوب است.
با این حال به نظر می‌رسد حکومت‌های کارآمد شرق آسیا، که چندان هم دموکراتیک نیستند، توانسته‌اند با تحقق بخش‌های مهمی از "حکمرانی خوب"، در چشم مردم تحت حاکمیت شان واجد مشروعیت باشند. این شکل از مشروعیت در کشورهای کوچک و غیر دموکراتیک اطراف خلیج فارس نیز محقق شده است.
____________________
در "واژه‌خانۀ عصر ایران" ، کلمات و اصطلاحات سیاسی را به زبانی ساده و علمی توضیح می دهیم.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
گزارشی از شیوع "تب دنگی" در تهران نداریم کوچک‌ترین فیل جهان در معرض خطر انقراض است پیروزی راست های افراطی در انتخابات فرانسه طولانی‌ترین خط ساحلی جهان در کدام شهر و کشور است؟ شوهر بی‌رحم همسرش را آتش زد؛ رازی دردناک! به این دلایل مهم شب‌ها از پنکه استفاده نکنید آخرین وضعیت حجاج در بیمارستان‌ها ابطحی : اکثر طرفداران قالیباف به جلیلی رأی نمی دهند / مردم رنجیده هستند، از انتخابات مجلس و ریاست جمهوری درس بگیریم اظهارات جدید جلیلی درباره بازار ارز و سرعت اینترنت/ جاده همیشه باید باز باشد اما یک روزی هم شاید برف باشد و بگویند آهسته حرکت کنید تقی آزاد ارمکی : قالیباف کلک خورد / آراء خاکستری برای پزشکیان فعال خواهد شد / اصولگرایان میانه‌رو معترض و منتقد جلیلی هستند جشن باشکوه در گرجستان پس از حذف از یورو ۲۰۲۴ با دیوارکشی مرزها می‌توان مشکل مهاجران افغانستانی را حل کرد؟/ ما در ایران اصلا نمی‌دانیم سیاست های مهاجرتی چیست شغل معلمی زنانه‌تر شد / چرا مردها علاقه‌ای به معلم شدن ندارند؟ واریز پاداش پایان خدمت معلمان بازنشسته، به‌زودی دیوارنگاره انتخاباتی میدان ولیعصر / کدام رئیس جمهور؟ (عکس)