.png "عصر ایران")
۰۴ آذر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۰۴ آذر ۱۴۰۳ - ۰۲:۳۰
تصاویری تلخ از برخورد خودروی سمند با گله گوسفندان در آذربایجان غربی (فیلم) واژه‌خانۀ عصر ایران
"نظام قیمومت" چیست؟
نهادی است که توسط سازمان ملل تأسیس شده و به موجب آن، یک سرزمین تحت قیمومت، با نظارت شورای قیمومت سازمان ملل متحد، تحت ادارۀ یک کشور یا خود سازمان ملل متحد قرار می‌گیرد.
عصر ایران - نظام قیمومت (Trusteeship System) نهادی است که توسط سازمان ملل تأسیس شده و به موجب آن، یک سرزمین تحت قیمومت، با نظارت شورای قیمومت سازمان ملل متحد، تحت ادارۀ یک کشور یا خود سازمان ملل متحد قرار می‌گیرد.
نظام قیمومت که تحت اختیارات کلی مجمع عمومی سازمان ملل عمل می‌کند، به موجب فصل‌های 12 و 13 منشور سازمان ملل به عنوان وسیله‌ای برای ارتقای شرایط سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم سرزمین‌های تحت قیمومت، تا زمانی که حق تشکیل دولت و سپس استقلال به آن‌ها اعطا گردد، تأسیس شد.
نظام قیمومت، جایگزین نظام نمایندگی جامعۀ ملل گردید و سرزمین‌های تحت نمایندگی سیستم قدیم، تنها با یک استثنا توسط قدرت‌های قیم به شورای قیمومت منتقل شدند. این مورد استثنایی، قیمومت آفریقای جنوبی بر سرزمین آفریقای جنوب غربی (نامیبیا) بود که طی آن، آفریقای جنوبی از انصراف از حق سابق خویش امتناع ورزید.
ادعای آفریقای جنوبی این بود که با پایان یافتن جامعۀ ملل، نظام نمایندگی نیز بی‌اعتبار شده، بنابراین آفریقای جنوبی می‌توانسته است این سرزمین را ضمیمۀ قلمرو خویش نماید.
دیوان بین‌المللی دادگستری در سال 1950 در قضیۀ "وضعیت بین‌المللی آفریقای جنوب غربی" به موجب رأی مشورتی خویش، این ادعای آفریقای جنوبی را رد کرد.
مجموعا 15 سرزمین که تحت کنترل 7 کشور بودند در نظام قیمومت جای گرفتند. قیمومت آمریکا نسبت به جزایر ماریاناس، کارولینز و مارشال وضعیتی غیرعادی بوجود آورد زیرا این مجموعه، با توجه به اهمیت جغرافیایی آن، تحت عنوان "مناطق استراتژیک قیمومت" طبقه‌بندی شدند.
این مناطق تحت اختیارات نظامی شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفتند، و نه تحت نظارت مجمع عمومی و شورای قیمومت.
ویژگی ترتیبات قیمومت سازمان ملل (که در نظام نمایندگی جامعۀ ملل یافت نمی‌شد) آن بود که این سرزمین‌ها می‌توانستند مستقیما تحت قیمومت شورا به عنوان قیم، قرار گیرند.
شورای قیمومت در ۱۹۴۵ بر اساس منشور تشکیل شد. این رکن همانند شورای اقتصادی و اجتماعی تحت نظر مجمع عمومی عمل می‌کند.
کارکرد این شورا کمک به حصول منافع و امنیت بین‌المللی ساکنان سرزمین‌هایی بود که دارای استقلال نبودند.
نظام قیمومت شامل سرزمین‌های زیر می‌شد: سرزمین‌هایی که پس از جنگ جهانی اول به وسیلهٔ جامعهٔ ملل ایجاد شده بود (سرزمین‌های تابع نظام سرپرستی)؛ سرزمین‌هایی که در نتیجهٔ جنگ جهانی دوم از کشورهای دشمن جدا شدند؛ سرزمین‌هایی که به میل و ارادهٔ کشورهای مسئول ادارهٔ آن‌ها تحت این نظام گذاشته شد.
هدف نظام قیمومت کمک به پیشرفت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، آموزشی ساکنان این سرزمین‌ها و حرکت در جهت آزادی و استقلال سرزمین‌های تحت قیمومت بود.
با اجرای اصل حق ملت‌ها در تعیین سرنوشت خود توسط سازمان ملل متحد و به خصوص فعالیت کمیتهٔ خاص برای اجرای اعلامیه اعطای استقلال به سرزمین‌ها و مردم تحت استعمار کلیهٔ سرزمین‌های تحت قیمومت تا ۱۹۹۴ به خودمختاری و استقلال دست یافتند.
آخرین مورد از سرزمین‌های تحت قیمومت، که ایالات متحده آمریکا آن را اداره می‌کرد، جزایر پالائو در اقیانوس آرام بود. در سال ۱۹۹۴ قرارداد قیمومت سازمان ملل بر این سرزمین لغو گردید. با استقلال پالائو، نظام قیمومت خاتمه یافت.
از آن پس، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دیگر عضو انتخابی برای شورای قیمومت انتخاب نکرد و در حال حاضر اعضای شورای قیمومت محدود به پنج عضو دائم شورای امنیت (چین، ایالات متحده آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس) است.
با این حال شورای قیمومت با تغییر در آیین کار خود، اکنون بر حسب ضرورت و هر وقت که لازم باشد تشکیل جلسه می‌دهد اما امروزه عملا سیستم قیمومت تنها از نظر تاریخی ارزش بررسی دارد.
در واقع در حال حاضر، با توجه به منحل نشدن شورای قیمومت در سازمان ملل متحد، نظام قیمومت روی کاغذ وجود دارد اما عملا چنین سازوکاری در نظام بین‌المللی کنونی فعال نیست.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
لبنان و دانستنیهای جالب عروس خاورمیانه (+عکس) «حد وسط»؛ کلید طلایی فلسفۀ «ارسطو» برای باز کردن دروازۀ «خوشبختی» ویتامینی که کمبود آن سبب یبوست میشود با مشخصات و قابلیت های موشک A-Darter آشنا شوید(+عکس) ماجرای آتش سوزی در یک بنای تاریخی دامغان نیروهای هلال احمر در آماده باش سرمربی صنعت نفت: قطعا به لیگ برتر صعود خواهیم کرد وزیر ارتباطات: خسارت ۵۰ همتی فیلترینگ به کسبوکارها توییت جدید مقام معظم رهری به زبان عبری: تمام سران باندتروریستی صهیونیستی باید محاکمه شوند رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین: اثر واقعی قطعنامه شورای حکام در بهترین حالت ۶ ماه آینده نمایان خواهد شد سفر فرمانده سنتکام به اسرائیل آمار شهدای لبنان به ۳۶۷۰ تن رسید روسیه: غرب اوکراین را به پایان نزدیکتر می‌کند یک زن در آمریکا به ۵۰ سال زندان محکوم شد/ او فرزندان خود را مجبور کرده بود با جسد برادرشان زندگی کنند! کشف جسد خانم ٤٥ ساله در رودخانه کرج
نظرسنجی
موافق مذاکره ایران با دولت ترامپ با هدف تنش زدایی از روابط تهران - واشنگتن هستید؟