عصر ایران - شواهد مورد اعتماد نشان داده اند افرادی که سطوح بالاتری کافئین مصرف می کنند، نسبت به افرادی که قهوه نمی نوشند کمتر در معرض ابتلا به پارکینسون قرار دارند. این یافته ها از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی هستند.
اما آیا اینکه کافئین واقعا می تواند به درمان پارکینسون کمک کند یا خیر، همچنان یک سوال بی جواب است. بر اساس پژوهشی که توسط مجله Annals of Neurology منتشر شده است، تاثیر کافئین بر علائم این بیماری ضد و نقیض بوده است.
دانشمندان همچنین تشخیص داده اند که مصرف کافئین چندین ساعات پیش از انجام اسکن مغزی، می تواند بر ضریب اطمینان اسکن تاثیر بگذارد. این یافته مهم قطعا در جهت هدایت تحقیقات بالینی نقش خواهد داشت.
پارکینسون یک بیماری پیشرونده عصبی است که با علائم حرکتی مانند لرزش مشخص می شود.
دکتر دانیل تروونگ، متخصص مغز و اعصاب، مدیر پزشکی موسسه علوم اعصاب تروونگ و همچنین سردبیر مجله پارکینسونیسم بالینی و اختلالات مرتبط که در این مطالعه شرکت نداشت، چگونگی بروز پارکینسون را شرح می دهد:
«آلفا سینوکلئین پروتئینی است که به طور غیر طبیعی در بیماری پارکینسون تجمع می یابد و به اصطلاح اجسام لویی را شکل می دهد. این توده ها می توانند منجر به تحریک پاسخ التهابی از جانب بدن شوند. بدین ترتیب تجمع آلفا سینوکلئین منجر به آزاد شدن سیتوکین های پیش التهابی می شود که آسیب عصبی را تشدید می کنند. این تجمع به ویژه به “نورون های دوپامینرژیک در توده سیاه” آسیب می زند. نورون های این ناحیه مغز به تنظیم دقیق کنترل حرکتی کمک می کنند. بنابراین، وقتی آسیب ببینند، علائم حرکتی پارکینسون تظاهر می یابد.»
تعدادی از مطالعات در مقیاس بزرگ در اوایل دهه 2000 ارتباط بین پارکینسون و کافئین را کشف کردند. محققان به این نتیجه رسیدند افرادی که بیشترین مصرف کافئین را داشتند، کمترین خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را نشان دادند.
پژوهش های متعدد دیگر نیز این یافته ها را تایید کردند. دانشمندان دریافتند افرادی که قهوه بیشتری می نوشند (اما نه قهوه فاقد کافئین)، به طور قابل توجهی با خطر پایین تری برای ابتلا به پارکینسون رو به رو هستند.
تروونگ اضافه می کند: این که چرا کافئین از ایجاد پارکینسون جلوگیری می کند، یک پرسش بی جواب است. اما ممکن است در این میان ارتباطی با آدنوزین وجود داشته باشد.
کافئین یک آنتاگونیست گیرنده آدنوزین است، به این معنی که عملکرد آدنوزین را مسدود می کند؛ یک انتقال دهنده عصبی که آزاد شدن دوپامین را مهار می سازد. با مسدود کردن گیرنده های آدنوزین، کافئین ممکن است به طور غیر مستقیم ترشح دوپامین را افزایش دهد و به طور بالقوه فرد را از بیماری پارکینسون محافظت کند.
با این حال، نظریه های متفاوتی پیرامون این موضوع وجود دارد. برای مثال کافئین ضد التهاب است و با سایر انتقال دهنده های عصبی و فرآیندهای سلولی نیز در تعامل است. این ارتباط محققان را تشویق کرد تا بررسی کنند که آیا کافئین می تواند به کند کردن روند بیماری پارکینسون در افرادی که پیش تر به این بیماری مبتلا شده اند کمک کند یا خیر. با این وجود، مطالعات مورد نظر تقریبا بی نتیجه بودند.
در مقابل برخی از تحقیقات نشان داده اند که یک سری از علائم به وسیله مصرف کافئین بهبود می یابند. در همین حال، مطالعات دیگر نشان دادند که کافئین ممکن است به کند کردن پیشرفت علائم نیز یاری برساند.
از آن جایی که سوالات قابل ملاحظه متعددی در مورد کافئین و پارکینسون بدون جواب باقی مانده اند، مطالعه مورد بحث نگاهی تازه به این مسئله داشته است.
در واقع دانشمندان در پس این مطالعه تلاش کردند تا به سوالی کلیدی پاسخ دهند: آیا کافئین ممکن است عملکرد دوپامین را در افراد مبتلا به پارکینسون بهبود ببخشد و در نتیجه عملکرد حرکتی را در طولانی مدت تقویت کند؟
یافته های مطالعه نشان می دهند که ممکن است افزایشی گذرا در اتصال ناقل دوپامین به دنبال مصرف حاد کافئین وجود داشته باشد. البته باید توجه داشت که چنین نتایجی صرفا جنبه تحقیقاتی دارند و به هیچ عنوان نمی توان کافئین را جایگزین داروهای تجویزی برای بیماران مبتلا به پارکینسون کرد.
علاوه بر این موضوع مذکور می تواند تفسیر نتایج تصویربرداری را به ویژه در موارد مرزی پیچیده کند. در واقع مصرف کافئین قبل از اسکن مغزی به منظور درک بهتر وضعیت بیماری، بر نتایج تصویربرداری تاثیر خواهد داشت. بنابراین توصیه می شود که بیماران 24 ساعت قبل از تصویربرداری از مصرف قهوه یا کافئین خودداری کنند. گفتنی است که به منظور تایید نتایج به تحقیقات بیشتری نیاز است.
مطالعه دیگری از موسسه ملی علوم اعصاب سنگاپور نشان می دهد که نوشیدن چای و قهوه حاوی کافئین می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری پارکینسون را در افراد آسیایی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر بالاتری هستند، کاهش دهد. این مطالعه اخیرا در مجله معتبر لنست منتشر شده است.
از همه شرکت کنندگان در مطالعه خواسته شد تا یک پرسشنامه تایید شده مصرف کافئین را تکمیل کنند. میانگین مصرف کافئین شرکت کنندگان در مطالعه 448.3 میلی گرم در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و 473.0 میلی گرم در گروه کنترل سالم بود.
پس از تجزیه و تحلیل، محققان دریافتند شرکت کنندگانی که دارای ژن مرتبط با بیماری پارکینسون هستند و به طور منظم کافئین مصرف می کنند، در مقایسه با افرادی که کافئین مصرف نمی کنند، چهار تا هشت برابر کمتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.