دمنوش گشنیز و خود این گیاه که به دلیل استفاده در آشپزی شناخته شده است، یکی از قدیمیترین گیاهان و ادویهجات است که در تاریخ ثبت شده است. این گیاه قرنهاست که برای مجموعهای از چیزها شناخته شده و مورد استفاده قرار میگیرد و به طرز عجیبی در مقبره فرعون مصر، توت عنخ آمون، پیدا شده است که باستانشناسان را به این باور رسانده است که مصریان باستان این گیاه را کشت میکردند.
به گزارش دکترکرمانی، گشنیز تاریخچهای غنی دارد و نسل های زیادی از خانواده ها از آن استفاده کردهاند، نه فقط در آشپزی و به عنوان چای! در یونان باستان فواید فراوان این گیاه برای اولین بار توسط مردم محلی شناخته شد و به دلیل عطر قوی گشنیز و خواص بینظیرش از آن برای تولید عطر و دارو استفاده میکردند.
در آسیا، چینیها این گیاه را از قرن چهارم تا کنون میکارند و از آن برای مصارف دارویی استفاده میکنند. هندیها نیز که به غذاهای خوش طعم معروف هستند، مدتهاست که از آن به عنوان ادویه برای طعم دادن به غذای خود استفاده میکنند. در ادامه به بررسی این موضوع میپردازیم که دمنوش گشنیز برای چه چیزهایی خوب است. تا انتها با مجله سلامتی دکتر کرمانی همراه باشید:
گشنیز یا جعفری چینی، Dhania یا Coriandrum sativum گیاهی آشپزی و دارویی است که از خانواده Apiaceae است. گشنیز به عنوان یک گیاه دارویی بسیار مغذی و حاوی سطوح بالایی از آنتی اکسیدانها، مواد مغذی و خواص ضد قارچی است.
بقراط، پزشک یونان باستان و پدر پزشکی، به قدرت شفابخش گشنیز اعتقاد داشت، زیرا استفاده از آن را به عنوان دارو توصیه میکرد. گشنیز منبع خوبی از آنتی اکسیدانها، پروتئین، منگنز، منیزیم، آهن و فیبر غذایی و بیشتر از یک سبزی ساده برای طعم دادن به غذا است و اعتقاد بر این است که بدن را سالم و قوی نگه میدارد.
در ادامه فوایدی را که ممکن است از نوشیدن دمنوش گشنیز بدست آورید آورده شده است:
آنتی اکسیدانهای موجود در گشنیز میتوانند به پیشگیری از بیماریهای چشمی کمک کنند. ویتامین A یکی از آنتی اکسیدانهای موجود در آن برای بینایی ضروری است و از عملکرد قرنیه، لایه بیرونی محافظ چشم پشتیبانی میکند. این ویتامین جزئی از رودوپسین است، پروتئینی که به چشم اجازه میدهد در شرایط کمنور ببیند.
چای گشنیز برای دستگاه گوارش مفید است زیرا میتواند به حرکت منظم روده کمک کند. همچنین از عصاره آن به عنوان اشتهاآور در طب سنتی ایران استفاده میشود. تحقیقات زمانی که نشان داد تأثیرات مثبتی بر اشتهای موشها دارد، این موضوع را تأیید کرد.
دانهها، روغن و دمنوش گشنیز همگی به کاهش قند خون کمک میکنند. در واقع، افرادی که قند خون پایین دارند یا داروهای دیابت مصرف میکنند، باید در مصرف گشنیز احتیاط کنند، زیرا در کاهش قند خون و بهبود دیابت نوع ۲ بسیار موثر است.
گشنیز می تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد. می تواند کلسترول بد را کاهش و کلسترول خوب را افزایش دهد. از آنجایی که این گیاهی تند با طعم قوی است، ممکن است به افراد کمک کند مصرف سدیم خود را کاهش دهند که می تواند به بهبود سلامت قلب آنها کمک کند.
ویتامین C یکی از مهمترین و موثرترین مواد مغذی محسوب میشود. این آنتی اکسیدان قوی نه تنها ایمنی را تقویت میکند، بلکه میتواند به جلوگیری از کمبود آهن و محافظت از حافظه و تفکر در افراد با افزایش سن کمک کند.
همچنین ممکن است خطر بیماریهای مزمن را کاهش دهد، فشار خون را مدیریت و به پیشگیری از حملات نقرس کمک کند. ویتامین C توسط بدن انسان تولید نمیشود اما در بسیاری از محصولات گیاهی یافت میشود که گشنیز یکی از آنهاست.
دمنوش گشنیز میتواند از حافظه و تفکر در افراد با افزایش سن محافظت کند زیرا منبع خوبی از ویتامین C است. ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان با بالا رفتن سن، تاثیر مثبتی بر تفکر و حافظه دارد. با خلاص شدن از شر رادیکالهای آزاد میتواند با استرس اکسیداتیو مبارزه کند. گشنیز علاوه بر ویتامین C، سرشار از ویتامین K است که میتواند به پیشگیری از آلزایمر کمک کند.
دمنوش گشنیز حاوی ترکیبات ضد میکروبی است که به مبارزه با برخی عفونتها و بیماری های ناشی از غذا کمک میکند. Dodecenal، ترکیبی در گشنیز، ممکن است با باکتریهایی مانند سالمونلا که میتواند باعث مسمومیت غذایی تهدیدکننده زندگی شود، مبارزه میکند.
مطالعات دیگر نشان میدهد که روغن گشنیز به دلیل توانایی آن در مبارزه با بیماری های ناشی از غذا و عفونت های بیمارستانی باید در فرمولاسیون های ضد باکتری استفاده شود.
دمنوش گشنیز ممکن است فواید متعددی برای پوست داشته باشد، از جمله برای بثورات خفیف مانند درماتیت. در یک مطالعه، عصاره آن در درمان بثورات پوشک در نوزادان به تنهایی ناموفق بود، اما میتوان آن را در کنار سایر ترکیبات تسکیندهنده به عنوان یک درمان جایگزین مورد استفاده قرار داد.
مطالعات دیگر اشاره میکنند که آنتی اکسیدانهای موجود در عصاره گشنیز ممکن است به جلوگیری از آسیب سلولی که میتواند منجر به تسریع پیری پوست شود و همچنین آسیب پوست در اثر اشعه ماوراء بنفش B کمک کند.
علاوه بر این، بسیاری از مردم از آب برگ گشنیز برای بیماری های پوستی مانند آکنه، رنگدانه، چربی یا خشکی استفاده می کنند. با این وجود، تحقیقات در مورد این کاربردها وجود ندارد.
گشنیز در مقادیر غذایی، ایمن است و احتمالاً برای اکثر افراد در صورت مصرف خوراکی در قالب دارویی بیخطر است. اما دمنوش گشنیز در برخی افراد میتواند باعث واکنشهای آلرژیک شود. علائم چنین واکنشهایی میتواند شامل آسم، تورم بینی، کهیر یا تورم داخل دهان باشد.
به نظر میرسد این واکنشها در افرادی که با ادویهها در صنایع غذایی کار میکنند، شایعتر است. همچنین هنگامی که گشنیز با پوست تماس پیدا می کند، می تواند باعث تحریک و التهاب پوست شود.
دمنوش گشنیز یکی از مفیدترین دمنوشهای گیاهی است که میتوانید میل کنید زیرا سرشار از ویتامین سی است و مفید برای تقویت ایمنی بدن. البته اگر مبتلا به بیماری خاصی هستید یا از داروی خاصی استفاده میکنید حتما قبل از مصرف با یک پزشک صحبت کنید.
منابع: