توهم لمس حشره (Formication) یا احساس اینکه انگار چیزی مانند مورچه روی پوستتان میخزد، یک علامت فیزیکی است که بدون هیچ علت فیزیکی رخ میدهد. این علامت که به آن توهمات لمسی نیز میگویند میتواند همزمان با عوارض روانپزشکی، بیماریهای نورولوژیکی یا یائسگی رخ بدهد. توهم لمس حشره میتواند از عوارض مصرف داروهای پزشکی یا داروهای روانگردان نیز باشد.
به گزارش ایسنا، توهم لمس حشره علتهای گوناگونی دارد؛ از عوارض روانپزشکی گرفته تا عوارض جانبی یک سری از داروها:
. اختلالات اضطرابی
. افسردگی
. اختلال هذیان
. اسکیزوفرنی
توهم لمس حشره میتواند از عوارض مصرف متآمفتامین (شیشه) نیز باشد. این عارضه در افرادی که میزان زیادی شیشه مصرف میکنند، حس «کرم زدگی» به وجود میآورد، یعنی فرد احساس میکند حشرات و خزندگانی در پوستش میخزند.
توهم لمس حشره با مصرف کوکائین، کریستال مت و هروئین نیز میتواند ایجاد شود. طی دوره ترک مواد یا الکل نیز ممکن است توهم لمس حشره وجود داشته باشد.
توهم لمس حشره اغلب ناشی از مصرف داروهایی است که برای درمان عوارض روانی به کار میروند. بیشتر اوقات با مصرف داروهای آنتی سایکوتیک مانند آریپیپرازول، هالوپریدول، الانزاپین، فلوفنازین و ریسپردال نیز ممکن است توهم لمس حشره ایجاد شود.
مصرف مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین که اغلب برای درمان افسردگی تجویز میشوند نیز میتواند منجر به توهم لمس حشره شود (مانند پاروکستین، سیتالوپرام، فلووکسامین، فلوکستین و سرترالین).
توهم لمس حشره ناشی از عوارض پیشرونده مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل با اجسام لویی، لوپوس یا نوروپاتی دیابتی ممکن است دائمی باشد
. یائسگی
. فیبرومیالژیا
. نوروپاتی دیابتی
. شینگلز (زونا)
. لوپوس
. بیماری پارکینسون
. زوال عقل با اجسام لویی (Lewy body dementia)
. آنمی
. پرکاری تیروئید
. هپاتیت
. کمبود ویتامین B12
اصلیترین علامت توهم لمس حشره احساس این است که انگار حشراتی روی پوست میخزند که میتواند با علائم دیگری نیز همراه باشد:
. خارش
. احساس خراشیدهشدن
. گزگز
. سوزنسوزنشدن
هیچ تست بخصوصی برای توهم لمس حشره وجود ندارد. پزشک سابقه پزشکی شما و داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنید را بررسی کرده و سؤالهایی در مورد علائمی که دارید میپرسد. با پزشک خود روراست باشید، حتی اگر الکل یا مواد مخدر مصرف میکنید.
درمان توهم لمس حشره بستگی به علت اصلی آن دارد. اگر این عارضه ناشی از مصرف دارویی باشد ممکن است پزشک داروی دیگری را جایگزین کند. توهم لمس حشره درصورتیکه ناشی از مصرف مخدر یا ترک مخدر باشد، اغلب خودبهخود برطرف خواهد شد.
عوارض و اختلالات روانپزشکی نیز با دارو و مشاوره درمانپذیرند. علائم یائسگی نیز اغلب با مکملها یا هورمونهای جایگزین کنترل میشوند و شینگلز نیز یا داروهای ضدویروس مداوا میشود.
اما توهم لمس حشره ناشی از عوارض پیشرونده مانند بیماری پارکینسون، زوال عقل با اجسام لویی، لوپوس یا نوروپاتی دیابتی ممکن است دائمی باشد.
توهم لمس حشره معمولاً باعث احساس خارش میشود که ممکن است خراشیدهشدن پوست را به همراه داشته باشد. خراش زیاد هم باعث تحریک پوست و زخمهای باز میشود که مستعد عفونت هستند.
دیگر پیامدها:
. تحریکپذیری عصبی
. مشکل در خواب
. مشکل در تمرکز
. کاهش کیفیت زندگی
. خستگی
. افسردگی
. اضطراب
. بدندرد
توهم لمس حشره باعث احساس خزیدن چیزی روی پوست میشود. این عارضه نوعی توهم لمسی است که میتواند ناشی از مصرف الکل و مواد مخدر یا ترک آنها، عوارض روانپزشکی دیگر، یائسگی یا عارضه جانبی دارو باشد.
توهم لمس حشره گاهی خوابیدن را سخت میکند، زخم ایجاد میکند، فرد را عصبی میکند و به طور کل کیفیت زندگی را پایین میآورد. برای درمان توهم لمس حشره باید علت اصلی شناسایی و درمان شود. در برخی موارد، علائم توهم لمس حشره ممکن است دائمی باشد.
اگر اغلب احساس میکنید چیزی روی پایتان میخزد، شاید دچار توهم لمس حشره شده باشید. به علائمی که دارید دقت کنید و ببینید آیا بعد از مصرف داروی خاصی رخ میدهد یا نه. این موارد میتوانند سرنخهای خوبی از علت اصلی به شما بدهند.
پاسخ به چند سؤال متداول
چطور به طور طبیعی از توهم لمس حشره خلاص شویم؟
یک رویکرد واحد برای درمان توهم لمس حشره وجود ندارد. ابتدا باید علت اصلی را پیدا کنید که احتمالاً نیازمند مراجعه به پزشک است. روشهای طبیعی برای درمان این عارضه ممکن است مناسب یا نامناسب باشند.
چرا شبها حس میکنم چیزی روی پوستم میخزد؟
احساس اینکه چیزی روی پوست میخزد به دو دلیل معمولاً شبها بیشتر میشود. اول اینکه در شب چیزهای کمتری هستند که وقتی ساکت نشستهاید توجه شما را جلب کنند و در نتیجه توجه شما به این حس بیشتر میشود. دوم اینکه شبها جریان خون به سمت پوست بیشتر میشود که میتواند خارش ناشی از توهم لمس حشره را بدتر کند.
آیا اضطراب میتواند باعث توهم لمس حشره شود؟
توهم لمس حشره یا احساس اینکه چیزی روی پوستتان میخزد، میتواند علامتی از اختلالات اضطرابی باشد. همچنین داروهایی که برای درمان اضطراب مصرف میشوند نیز میتوانند باعث توهم لمس حشره بشوند.