تصور کنید که در روزی گرم و تابستانی، در ساحل هستید و از نور آفتاب، زیبایی آب و مصاحبت با اطرافیان لذت میبرید. اما ناگهان، درد آشنایی را در پشت شقیقههای خود احساس میکنید و از خودتان میپرسید: چرا همیشه وقتی هوا گرم است دچار سردرد میشوم؟
برخی تحقیقات نشان میدهند که با افزایش دمای هوا، میزان سردردها نیز افزایش مییابد. بااینحال، متخصصانی مانند دکتر نولان پیرسون، متخصص عصبشناسی در مرکز پزشکی سیدرز ساینای در لسآنجلس، معتقد هستند که برای یافتن علت سردردهای تابستانی، باید به عواملی فراتر از گرما توجه کرد.
به گزارش زومیت، پیرسون به لایوساینس میگوید: «هوا معمولاً در میان چهار یا پنج محرک اصلی گزارششده توسط افراد قرار دارد. اما من گمان میکنم که این امر نه تنها به دلیل گرما، بلکه بیشتر از آن، به عواملی مربوط باشد که همراه با هوای گرم رخ میدهند.»
بیشتر تحقیقات در زمینهی گرما و سردرد، فقط به همبستگی میان این دو میپردازند. برای مثال، مطالعهای ممکن است میزان بستریشدن به علت سردرد را در ماههای مختلف سال بررسی کند و نتیجه بگیرد که مردم در تابستان بیشتر دچار سردرد میشوند. اما چنین یافتههایی اثبات نمیکنند که گرما، بیواسطه باعث سردرد میشود. اما عوامل محیطی و تغییرات در سبک زندگی که مختص تابستان هستند، مانند کیفیت هوا، میزان نور محیط و یا سطح فعالیت، ممکن است باعث ایجاد انواع مختلفی از سردردها شوند.
پیرسون توصیه میکند که افراد مبتلا به سردرد، روی این محرکهای احتمالی تمرکز کنند. زیرا اکنون پژوهشهای بیشتری در این زمینه انجام شده و شاید راحتتر بتوانیم این عوامل را نسبت به خود گرما، مدیریت کنیم.
کیفیت پایین هوا، یکی از محرکهای شناختهشده برای سردرد است. همچنین، کاهش کیفیت هوا نیز یکی از اثرات شایع موجهای گرماست. گرما میتواند باعث تبدیل عناصر شیمیایی مختلف در هوا به گاز ازون و دیگر مواد مضر شود؛ ازون گازی بیرنگ است که طیفی گسترده از تأثیرات منفی بر سلامتی را به دنبال دارد.
علاوه بر این، سیستمهای فشار هوا و باد نشأت گرفته از هوای گرم نیز میتوانند باعث شوند که آلایندههای ناشی از نیروگاههای زغالسنگ یا خودروها، بر فراز شهرها باقی بمانند و در هوا پراکنده نشوند.
ماههای گرمتر سال، همچنین با روزهای طولانیتر و افزایش میزان قرارگیری در معرض پرتوهای فرابنفش همراه است. ارتباط میان نور و سردرد پیچیده است. اگرچه برخی تحقیقات نشان میدهند که نور شدید به تنهایی محرک سردرد نیست، افرادی که به میگرن مبتلا هستند، اغلب در هنگام تجربهی حملهی میگرنی، به نور حساس میشوند. بنابراین، تابش شدید آفتاب تابستانی ممکن است سردردهای موجود را تشدید کند.
گرما همچنین میتواند روال عادی زندگی روزمرهی افراد را به هم بزند و تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کند که احتمال سردرد را افزایش میدهند. برای مثال، افراد در هوای گرم ممکن است نوشیدن آب فراوان را فراموش کنند. این امر میتواند به کمآبی بدن منجر شود که یکی از عوامل شناختهشده برای سردرد است. همچنین، در هوای گرم ممکن است افراد دچار کاهش اشتها نیز بشوند، بنابراین نوسانات قند خون ناشی از غذانخوردن به مدت طولانی، باعث ایجاد سردرد میشود.
علاوه بر همهی موارد ذکرشده، گرما میتواند برنامهی خواب افراد را نیز مختل کند. پیرسون میگوید: «خواب خوب و راحت معمولاً در محیطی با دمای خنکتر، به بهترین نحو ممکن اتفاق میافتد. وقتی که خواب شبانه مختل شود، مثلاً بهدلیل گرمای بیشازحد، احتمال بروز میگرن و سردردهای خوشهای نیز به طور چشمگیری افزایش مییابد.»