خواص گون؛ ریشه ای باستانی مرتبط با طول عمر(+عوارض جانبی و توصیه های دوز مصرف)

عصر ایران - گون (Astragalus) قرن هاست که در طب سنتی چین مورد استفاده می گیرد. این گیاه دارای فواید سلامتی بسیاری است که از آن جمله می توان به تقویت سیستم ایمنی، ضد پیری و ضد التهاب بودن اشاره کرد.

اعتقاد بر این است که گون موجب افزایش طول عمر می شود و برای درمان طیف گسترده ای از شرایط مانند خستگی، آلرژی و سرماخوردگی استفاده می شود. همچنین برای درمان بیماری های قلبی، دیابت و سایر بیماری ها نیز به کار گرفته می شود.

گون چیست؟

گون بیشتر به دلیل استفاده در طب سنتی چین شناخته شده است. اگرچه بیش از 2000 گونه گون وجود دارند، اما تنها دو گونه Astragalus membranaceus و Astragalus mongholicus به طور عمده در مکمل ها استفاده می‌شوند.

به طور خاص، ریشه گیاه به اشکال مختلف مکمل ‌ها از جمله عصاره های مایع، کپسول ها، پودرها و چای ها تبدیل می شود.

گون گاهی اوقات به صورت تزریقی در محیط بیمارستان نیز تجویز می شود.

ریشه این گیاه حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی فعال است که اعتقاد بر این است که مسئول فواید بالقوه آن هستند.

به عنوان نمونه، ترکیبات فعال آن ممکن است به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک کنند.

هنوز تحقیقات محدودی در مورد گون وجود دارد، اما در درمان سرماخوردگی، آلرژی های فصلی، بیماری های قلبی، بیماری های کلیوی، خستگی مزمن و موارد دیگر استفاده می شود.

ممکن است سیستم ایمنی شما را تقویت کند

 گون حاوی ترکیبات گیاهی مفیدی است که ممکن است سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت کنند.

نقش اصلی سیستم ایمنی محافظت از بدن شما در برابر مهاجمان مضر، از جمله باکتری ها، میکروب ها و ویروس هایی است که می توانند موجب بیماری شوند.

برخی شواهد نشان می دهند که گون ممکن است تولید گلبول های سفید خون را در بدن انسان افزایش دهد، که این سلول ها مسئول پیشگیری از بیماری هستند. (منبع)

در پژوهش هایی با حضور سوژه های حیوانی، مشخص شده است که ریشه گون به کشتن باکتری ها و ویروس ها در موش های آلوده کمک می کند. (منبع 1، منبع 2)

اگرچه پژوهش ها محدود هستند، اما گون ممکن است در مبارزه با عفونت های ویروسی در انسان، از جمله سرماخوردگی و عفونت کبد نیز کمک کند.

در شرایطی که این مطالعات امیدوارکننده هستند، پژوهش های بیشتری برای تعیین اثربخشی گون در پیشگیری و درمان عفونت ها نیاز است.

ممکن است عملکرد قلب را بهبود بخشد

 گون ممکن است به بهبود عملکرد قلب در افراد مبتلا به برخی بیماری های قلبی کمک کند.

تصور می شود که گون رگ های خونی انسان را گشاد می کند و میزان خون پمپاژ شده از قلب را افزایش می دهد.

در یک مطالعه بالینی، به بیماران مبتلا به نارسایی قلبی به مدت دو هفته روزانه دو بار 2.25 گرم گون به همراه درمان متداول داده شد. آنها بهبود عملکرد قلبی بیشتری نسبت به افرادی داشتند که فقط درمان استاندارد را دریافت می کردند.

در مطالعه دیگری، بیماران مبتلا به نارسایی قلبی روزانه 60 گرم گون را به صورت تزریق وریدی همراه درمان متداول دریافت کردند. آنها نیز بهبود علائم قابل توجهی نسبت به افرادی داشتند که فقط درمان استاندارد را دریافت می کردند.

با این وجود، مطالعات دیگر در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی نتوانسته اند هیچ فایده ای برای عملکرد قلب نشان دهند.

افزون بر این، برخی مطالعات نشان می دهند که گون ممکن است علائم میوکاردیت، یک بیماری التهابی قلب را کاهش دهد. با این وجود، یافته ها در این زمینه یکدست نیستند.  

ممکن است عوارض جانبی شیمی درمانی را کاهش دهد

شیمی درمانی عوارض جانبی زیادی دارد. بنابر برخی مطالعات، گون ممکن است به کاهش برخی از آنها کمک کند.

به عنوان نمونه، مطالعه ای بالینی در افرادی که تحت شیمی درمانی بودند، نشان داد که تزریق وریدی گون تهوع را به میزان 36 درصد، استفراغ را 50 درصد و اسهال را 59 درصد کاهش می دهد.

به طور مشابه، چندین مطالعه دیگر فواید این گیاه را برای تهوع و استفراغ در افرادی که تحت شیمی درمانی برای سرطان کولون قرار داشتند را نشان داده اند.

افزون بر این، یک مطالعه بالینی نشان داد که 500 میلی گرم گون به صورت تزریق وریدی سه بار در هفته ممکن است خستگی شدید مرتبط با شیمی درمانی را بهبود بخشد. با این وجود، گون تنها در هفته اول درمان مفید به نظر می رسید.

ممکن است به کنترل سطح قند خون کمک کند

ترکیبات فعال موجود در ریشه گون ممکن است به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.

در واقع، این گیاه به عنوان پرکاربردترین گیاه دارویی برای کمک به مدیریت دیابت در چین شناخته شده است.

در مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی، نشان داده شده است که گون متابولیسم قند را بهبود می بخشد و سطح قند خون را کاهش می دهد. در یک مطالعه روی حیوانات، همچنین منجر به کاهش وزن شد. (منبع 1، منبع 2، منبع 3)

اگرچه پژوهش های بیشتری نیاز است، مطالعات انجام شده روی انسان تاکنون به اثرات مشابهی اشاره داشته اند.

به عنوان نمونه، مطالعات نشان داده اند که مصرف 40 تا 60 گرم گون در روز می تواند سطح قند خون پس از ناشتا و پس از غذا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را بهبود بخشد، زمانی که روزانه تا چهار ماه مصرف شود.

همیشه پیش از استفاده از مکمل های گیاهی و شیمیایی با پزشک خود مشورت کنید.

ممکن است عملکرد کلیه را بهبود بخشد

گون ممکن است با بهبود جریان خون و نشانگرهای آزمایشگاهی عملکرد کلیه، مانند میزان پروتئین در ادرار، از سلامت کلیه ها پشتیبانی کند.

پروتئینوری وضعیتی است که در آن مقادیر غیر طبیعی پروتئین در ادرار یافت می شود، که نشانه ای از آسیب کلیه یا عملکرد غیر طبیعی آن است.

در چندین مطالعه با حضور افراد مبتلا به بیماری کلیوی، نشان داده شده است که گون پروتئینوری را بهبود می بخشد.

همچنین، ممکن است از عفونت در افرادی که با کاهش عملکرد کلیه مواجه هستند، جلوگیری کند.

به عنوان نمونه، مصرف روزانه 7.5 تا 15 گرم گون به مدت سه تا شش ماه، خطر عفونت در افراد مبتلا به یک اختلال کلیوی به نام سندرم نفروتیک را تا 38 درصد کاهش داد. با این وجود، برای تأیید این اثر به مطالعات بیشتری نیاز است.

دیگر فواید سلامتی بالقوه

مطالعات مقدماتی زیادی در مورد گون وجود دارد که نشان می دهند این گیاه ممکن است فواید بالقوه دیگری نیز داشته باشد، از جمله:

کاهش علائم خستگی مزمن: برخی شواهد نشان می دهند که گون در ترکیب با سایر مکمل های گیاهی ممکن است به بهبود خستگی در افراد مبتلا به سندرم خستگی مزمن کمک کند. (منبع 1، منبع 2)

اثرات ضد سرطانی: در مطالعات آزمایشگاهی، نشان داده شده است که گون آپوپتوز یا مرگ سلولی برنامه ریزی شده را در انواع مختلف سلول های سرطانی افزایش می دهد. (منبع 1، منبع 2، منبع 3)

کاهش علائم آلرژی فصلی: اگرچه مطالعات محدود است، اما یک مطالعه بالینی نشان داده است که مصرف 160 میلی گرم گون دو بار در روز ممکن است عطسه و آبریزش بینی را در افراد مبتلا به آلرژی فصلی کاهش دهد.

عوارض جانبی و تداخلات دارویی

برای بیشتر افراد، گون به خوبی تحمل می شود.

با این وجود، عوارض جانبی جزئی مانند بثورات پوستی، خارش، آبریزش بینی، تهوع و اسهال در مطالعات گزارش شده اند.

هنگامی که گون به صورت تزریق وریدی تجویز می شود، ممکن است عوارض جانبی جدی تری مانند ضربان قلب نامنظم داشته باشد. گون فقط باید تحت نظارت پزشکی به صورت تزریقی تجویز شود.

اگرچه گون برای بیشتر افراد بی خطر است، افراد زیر باید از مصرف آن خودداری کنند:

زنان باردار و شیرده: در حال حاضر پژوهش های کافی برای نشان دادن ایمنی گون در دوران بارداری یا شیردهی وجود ندارد.

افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی: گون ممکن است فعالیت سیستم ایمنی شما را افزایش دهد. اگر به بیماری خودایمنی مانند مولتیپل اسکلروزیس، لوپوس یا آرتریت روماتوئید مبتلا هستید، از مصرف گون خودداری کنید.

افراد مصرف کننده داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: از آنجایی که گون امکان دارد فعالیت سیستم ایمنی شما را افزایش دهد، ممکن است اثرات داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را کاهش دهد.

گون همچنین ممکن است بر سطح قند خون و فشار خون تأثیر بگذارد. از این رو، اگر به دیابت یا مشکلات فشار خون مبتلا هستید، از این گیاه با احتیاط استفاده کنید.

توصیه های دوز مصرف

ریشه گون در اشکال مختلفی یافت می شود. مکمل ها به صورت کپسول و عصاره مایع موجود هستند. همچنین می توان ریشه را به پودر تبدیل کرد و به صورت چای دم کرد.

دمنوش ها نیز محبوب هستند. اینها با جوشاندن ریشه گون برای آزاد کردن ترکیبات فعال آن تهیه می شوند.

اگرچه اجماع رسمی در مورد موثرترین شکل یا دوز گون وجود ندارد، اما معمولاً 9 تا 30 گرم در روز معمول است.

افزون بر این، پژوهش ها نشان می دهند که دوزهای خوراکی زیر برای شرایط خاص مفید است:

نارسایی احتقانی قلب: 2 تا 7.5 گرم پودر گون دو بار در روز به مدت 30 روز، همراه با درمان متداول.

کنترل قند خون: 40 تا 60 گرم گون به صورت دمنوش تا چهار ماه.

بیماری کلیوی: 7.5 تا 15 گرم پودر گون دو بار در روز تا شش ماه برای کاهش خطر عفونت.

سندرم خستگی مزمن: 30 گرم ریشه گون به صورت دمنوش با چند گیاه دیگر.

آلرژی فصلی: روزانه دو کپسول 80 میلی گرمی عصاره گون به مدت شش هفته.

بر اساس پژوهش ها، دوزهای خوراکی تا 60 گرم در روز تا چهار ماه برای بیشتر افراد بی خطر به نظر می رسد. با این وجود، هیچ مطالعه ای برای تعیین ایمنی دوزهای بالا در طولانی مدت وجود ندارد. پیش از آغاز استفاده از گون ابتدا با یک پزشک مشورت کنید.

سخن پایانی

گون ممکن است سیستم ایمنی شما و علائم خستگی مزمن و آلرژی فصلی را بهبود بخشد.

همچنین، ممکن است به افرادی که دارای بیماری های قلبی خاص، بیماری های کلیوی و دیابت نوع 2 هستند، کمک کند.

اگرچه هیچ توصیه دوز رسمی وجود ندارد، اما مصرف تا 60 گرم در روز به مدت حداکثر چهار ماه برای بیشتر افراد بی خطر به نظر می رسد.

همیشه پیش از استفاده از مکمل های گیاهی و شیمیایی با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:

خواص ابریشم ذرت یا همان کاکل ذرت

تماشاخانه

سرودی که در مدرسه البرز صد ساله شد / صدای تاریخ از کالج آمریکایی‌ها در تهران (فیلم)

رازها و دروغ‌های جزایر سه‌گانه ایران / بریتانیا چطور جزایر را به یغما برد / هدیه‌ قلابی به شیخ نشینان شارجه که جرم‌شان دزدی دریایی بود / بریتانیا چطور مدام دروغ می‌گفت؟ (فیلم)

فیلم های دیگر