جولان داروهای تقلبی در خیابان ناصرخسرو

هنوز از خاطره‌ها نام خيابان ناصرخسرو و داروهايش نرفته؛ خياباني که جولانگاه فروشندگان داروهاي غيرمجاز، کمياب و تاريخ مصرف گذشته بود.

خياباني که کم نبودند افرادي که براي رسيدن به نوشدارويي براي زنده ماندن عزيزان‌شان پا به بدانجا مي‌گذاشتند و گاه تمام دارايي خود را براي به دست آوردن آن مي‌دادند، گذشت آن‌روزها، اما به جاي ناصرخسرو، ناصرخسروها آمدند، اگر پيش از اين خياباني ناصرخسرو نام بود امروز ده‌ها شبکه ماهواره‌‌اي و باشگاه ورزشي و عطاري و... خود تبديل به ناصرخسروهاي قدري شده‌اند!

به گزارش فردا، اگر تا ديروز فروشندگان دارو با چهره‌هاي پوشيده يا به‌صورت مخفيانه انواع و اقسام داروها را در ناصرخسرو مي‌فروختند، امروز زنان و مردان آراسته و خوش سيما و خوش‌بيان از طريق تلويزيون؛ اين جعبه جادويي و از کيلومترها دورتر با شما سخن مي‌گويند و شما را براي لاغري، چاقي، جوان شدن پوست، ترک اعتياد، افزايش تمايلات جنسي و.... به خريد داروها و معجون‌هايشان ترغيب مي‌کنند.

کافي است تصميم بگيريد و با شماره تلفني که اعلام شده تماس بگيريد و منتظر بمانيد و داروي جادويي خود را درب منزل تحويل بگيريد، به همين سادگي!

اگر تا ديروز در و ديوارهاي اتاق‌هاي ورزشکاران پر بود از عکس‌هاي جهان پهلوان تختي و جوانان بسياري در آرزوي اين بودند که روزگاري چون او قوي و خوش‌اندام و خوش‌مرام و با گذشت شوند، امروز کافي است با مصرف مشتي قرص و آمپول و پودر، ظاهري چون تختي و بلکه چند برابر او پيدا کنند.

به نوشته "همشهری ماه" اگر تا ديروز، عطاري‌ها با گياهان دارويي و به مدد طب برجا مانده از پيشينيان مرهمي بر زخم‌ها و دردها مي‌گذاشتند امروز کم نيستند عطاري‌هايي که قفسه‌هاي مغازه‌هاي وسعت داده شده آنها پر است از تبليغات معجون‌هايي براي لاغري و ترک اعتياد؛ آن هم بدون عوارض!

بر اساس آمار اعلام شده از سوي دبير انجمن علمي داروسازان ايران امروز نزديک به 5‌درصد از داروهاي مصرفي در ايران غيرمجاز و تقلبي هستند که بيشتر شامل مکمل‌‌هاي غذايي، مواد نيروزا، هورموني، جنسي، داروهاي ترک اعتياد و ضد‌ چاقي يا لاغري و فرآورده‌‌هاي آرايشي هستند.

بسياري از اين داروها که براي لاغري، دوپينگ و شب بيداري‌ها استفاده مي‌شود داراي ترکيبات شبه آمفتاميني است که داراي عوارض رواني، پوستي و قلبي و عروقي هستند، دارو‌هاي جوان‌کننده پوست نيز اکثرا بعد از مدت کوتاهي منجر به پيري زودرس مي‌شود و داروهاي ترک اعتياد ماهواره‌اي نيز اغلب به‌دليل ترکيباتش نه‌تنها موجب ترک اعتياد نمي‌شود که علاوه بر عوارض شديد روحي و رواني منجر به شدت اعتياد فرد مي‌شود.

مرگ‌هاي مشکوک
اما وفور داروهاي غيرمجاز وارد مرحله تازه‌اي شده است و چند هفته‌اي است که اخباري درباره توزيع و عوارض استفاده از داروهاي تقلبي در بازار به گوش مي‌رسد؛ داروهايي که گفته مي‌شود موجب مرگ چندين ايراني شده است.

ماجرا از خبري شروع شد که خبرگزاري ايسنا، چهاردهم دي ماه منتشر کرد. در آن خبر آمده بود: طي روزهاي اخير، سه نفر از شهروندان ساكن ياسوج، مركز استان كهگيلويه و بويراحمد، كه گفته مي‌شود به سرماخوردگي دچار شده بودند، بعد از تزريق آمپول «پني‌سيلين» جان خود را از دست داده‌اند. يكي از جان‌باختگان، جواني 18ساله به‌ نام «مجيد شاكري»، داراي مدرك ديپلم بوده كه به علت سرماخوردگي به پزشك مراجعه كرده و گفته مي‌شود بعد از تزريق پني‌سيلين جان خود را از دست داده است.جوان ديگر «سيدرضا حسيني»، داراي مدرك كارشناسي‌ارشد صنايع و از مدرسان دانشگاه‌هاي استان بود كه پدر وي نيز از پزشكان متخصص استان است كه گفته مي‌شود چند ساعت بعد از تزريق پني‌سيلين، جان خود را از دست داد و فرد سوم نيز كه تاكنون هويت آن براي ايسنا مشخص نشده، بعد از سرماخوردگي، پني‌سيلين تزريق كرده و جان خود را از دست داده است.

«الياس شاكري»، پدر مرحوم «مجيد شاكري»، در خصوص فوت فرزندش در آن زمان، گفت: فرزندم بر اثر سرماخوردگي خفيفي كه داشت حدود ساعت 19 شب تاسوعا به همراه مادر و برادرش به درمانگاه «پارسيان» مراجعه كردند كه دكتر اين درمانگاه چهار آمپول و يك سرم براي وي تجويز كرد و اين داروها نيز تزريق شد.15 تا 30 دقيقه بعد از تزريق اين داروها و مراجعه به منزل، علائمي چون رنگ‌پريدگي، تعريق زياد و تب و لرز در فرزندم مشاهده شد كه به مادرش گفتم آمپول‌هاي تزريق شده به او نساخته است و زماني كه خواستيم دوباره به درمانگاه مراجعه كنيم، متوجه شديم كه فرزندم نمي‌تواند بر اثر كبودي كف پاهايش راه برود كه با 115 تماس گرفتيم و او را به درمانگاه برديم و دكتر و كادر درمانگاه، وقتي او را مشاهده كردند، دست و پاي خود را گم كردند و از او آزمايش و عكس گرفتند اما گفتند كه علت اين علائم تشخيص داده نشد. بعد از تماس، چند پزشك پيش فرزندم آمدند و گفتند كه علت بروز علائم گفته شده، بر اثر تزريق آمپول بوده است.به دليل شرايط روحي و انجام مراسم درگذشت فرزندم، هنوز شكايتي نكرده‌ام اما مداركي را جمع‌آوري كرده و تصميم دارم علت مرگ فرزندم را از طريق مراجع قانوني پيگيري كنم.

بلافاصله اما دكتر «حسام‌الدين نبوي‌زاده»، رئيس دانشگاه علوم پزشكي ياسوج، با تاييد خبر فوت سه نفر از شهروندان ياسوجي، اين مطلب را كه «مرگ اين افراد همگي بعد از تزريق پني‌سيلين رخ داده است»، تكذيب كرد و گفت: تنها مرگ يك نفر از اين افراد مشكوك است كه شايد ناشي از تزريق پني‌سيلين بوده باشد كه ما در حال بررسي اين موضوع هستيم. همه داروهايي كه در داروخانه‌هاي استان توزيع مي‌شوند، از شركت‌هاي معتبر پخش دارويي مورد تاييد وزارت بهداشت هستند و هيچ‌گونه داروي قاچاق و غيرمجازي در داروخانه‌هاي ما وجود ندارد.

چند روز بعد از آن از سوي سايت وزارت بهداشت و به نقل از نبوي‌زاده اعلام شد که حساسيت به پني‌سيلين ظرف چند دقيقه باعث مرگ فرد مي‌شود. در حالي که در يک مورد مرگي که به اين نوع حساسيت نسبت داده شده است، ‌مرگ پس از گذشت ساعت‌ها از مصرف پني‌سيلين اتفاق افتاده و به‌هيچ‌وجه ارتباطي با حساسيت‌هاي پني‌سيلين نداشته است.

وي در مورد علت مرگ يک بيمار در بيمارستان شهيد بهشتي كه پيش از اين علت آن تزريق آمپول «رانيتيدين» عنوان شده بود نيز گفت: اين بيمار از آمپول رانيتيدين استفاده کرده بود که به‌هيچ‌وجه باعث ايجاد حساسيت نمي‌شود و پس از بررسي کامل به اين نتيجه رسيديم که مرگ او سکته قلبي بوده و هيچ گونه ارتباطي با دارو نداشته است.

نبوي‌زاده گفت: مورد ديگري گزارش شده که از آمپول «سفترياکسون» استفاده کرده، ‌البته حساسيت به اين دارو در برخي از مناطق کشور گزارش شده و اصولا قابل پيش‌بيني نيست که کسي به اين آمپول حساسيت داشته باشد اما مرگ اين بيمار هم به علت عفونت خوني بوده و پرونده بيمار در اين مورد واضح است.

اصالت يا حساسيت؟
هرچند که رئيس دانشگاه علوم پزشکي ياسوج تاکيد کرده بود که مرگ اين سه نفر به‌دليل حساسيت به پني‌سيلين، رانيتيدين و سفترياکسون نبوده است، اما سوالي که ايجاد شده بود درباره «اصالت» آمپول‌هاي مصرفي بود؛ چرا که در همان روزها شايع شده بود آمپول‌هاي مصرف شده، چيني يا تاريخ مصرف گذشته بود. با اين‌حال در خبر رسمي اعلام شده از سوي وزارت بهداشت بر حساسيت‌زا نبودن اين آمپول‌ها تاکيد شده بود و بعد از آن نيز هيچ اطلاعيه ديگري در اين باره صادر نشد.

جالب آنکه تنها چند روز قبل از اين اتفاق، در اطلاعيه‌اي که توسط سازمان نظام پرستاري کشور منتشر شد، صحبت از استفاده از نوعي از آمپول تقلبي در بيمارستان‌ها بود، در آن اطلاعيه آمده بود که بررسي‌هاي مرکز ADR وزارت بهداشت نشان مي‌دهد نمونه آمپول «متيل پردنيزولون استات» تقلبي است و مجوز توزيع و مصرف ندارد. مرکز ADR به تازگي گزارشي مبني بر بروز آبسه در محل تزريق عضلاني آمپول «متيل پردنيزولون استات» با مندرجات شرکت Sai Parenterals Pvt.Ltd. کشور انگلستان در تعدادي از بيماران را دريافت کرده است که پس از بررسي‌ها صورت گرفته مشخص شد اين فرآورده تقلبي و فاقد مجوز توزيع و مصرف است.بر اساس اين گزارش همکاران تيم درمان بايد به منظور پيشگيري از بروز عوارض دارويي از تزريق اين فرآورده تقلبي خودداري کنند.همچنين مرکز ADR تأکيد کرده که بايد پيش از تجويز و مصرف هر نوع فرآورده دارويي از دارا بودن مجوزهاي وزارت بهداشت براي توزيع و مصرف اطمينان حاصل شود و در صورت ترديد به تقلبي بودن فرآورده بررسي‌هاي لازم صورت گيرد.

باز هم مرگ مشکوک
تب و تاب اين اخبار فروکش نکرده بود که رسانه‌ها از مرگ مرموز يک پسر و دختر نوزاد خبر دادند.

در اين در واقعه‌ تکان‌دهنده در شهرستان زرين‌شهر اصفهان، دو کودک خردسال 1.5و دو ساله در اثر تجويز و استفاده نادرست از داروي «متو کلو پر آميد» يا پلازيل به حالت اغما رفته و زماني که به بيمارستان شهداي لنجان منتقل شدند، علي‌رغم تلاش‌هاي فراوان تيم اورژانس اين بيمارستان، جان باختند. به دنبال اين رخداد شاه‌محمدي، دادستان زرين‌شهر با اطلاع از مرگ مرموز 2 نوزاد موضوع را پيگيري و دستوراتي را جهت بررسي فوري کشف ماهيت داروهاي مورد استفاده قرار گرفته صادر کرد و تحقيق از پزشکان و کادر درماني براي جلوگيري و پيشگيري از مشکلات مشابه را در دستور کار قرار داده و خواستار روشن شدن اين مساله شد.

در روزهاي آغازين بهمن هم خبري مبني بر کشف محموله داروي قاچاق به تهران که همراه با تجهيزات ماهواره‌اي از تبريز به تهران منتقل مي‌شد منتشر شد.

در بازرسي صورت گرفته توسط پليس راه تبريز از يک کاميونت 562 هزار و 912 قلم دارو در انواع مختلف و590 بشقاب و پايه نگهدارنده ماهواره كشف و ضبط شد.

همه اين اخبار که تاکنون واکنش جدي وزارت بهداشت را حداقل در رسانه‌ها در پي نداشته، حاکي از آغاز موج جديد ورود داروهاي تقلبي به کشور است، گويا قرار است همچنان ايراني‌ها قرباني داروهاي ناصرخسروها شوند تا مسوولان به فکر اقدام ضربتي افتند اما چه سود که علاج واقعه بايد قبل از وقوع کرد.