خوب، بد، زشت‌های نوشابه‌‌ای

نوشابه نخورید چون سلامتتان را به خطر می‌اندازد! این کلیشه‌ای‌ترین توصیه متخصصان تغذیه در سال‌های اخیر است، اما این روزها نوشابه‌ها بیشتر از هر نوشیدنی دیگری جای خود را در سفره ایرانی‌ها باز کرده‌اند و هرچقدر از نوشیدنی‌های سالم مثل آب، دوغ‌ و شربت‌های سنتی فاصله می‌گیریم به این نوشیدنی پرخطر و البته پرطرفدار نزدیک می‌شویم. اصلا چرا نباید نوشابه بخوریم؟ از بین بد و بدتر کدام را انتخاب کنیم؟ سیاه یا سفید؟

شاید شما هم نوشابه‌های گازدار را فقط به عشق گاز آن می‌خورید و معتقدید اگر گاز نوشابه گرفته شود فرقی با آب قند نخواهد داشت.

این گاز که همان گاز کربنیک است از سوی تولیدکنندگان نوشیدنی‌های صنعتی در ترکیبات این نوشیدنی‌ گنجانده شده تا لذت نوشیدن آن را برای مصرف‌کنندگان چند برابر کند البته همه ماجرا این نیست.

دکتر سبحان سعیدی، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: این فکر را از سرتان بیرون کنید که گازکربنیک(CO2) موجود در نوشیدنی‌های گازدار بی‌ضرر هستند. این گاز نه‌تنها باعث بروز نفخ و مشکلات گوارشی می‌شود، بلکه مشکل رفلکس معده و مری را تشدید می‌کند.

درواقعPH نوشابه‌های گازدار بین 2.5 تا 3.5 است که باعث اسیدی شدن معده خواهد شد. در دستگاه گوارشی فقط معده قادر به مقاومت در برابر چنین محیط‌های اسیدی است، اما دیگر اعضای سیستم گوارش مثل گلو و مری در پی مصرف نوشابه‌های گازدار، دچار اختلال می‌شوند.

همچنین اسید فسفریک موجود در این نوشابه‌ها عملکرد معده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و زمینه بروز سوءهاضمه را فراهم می‌کند. این در حالی است که طبق آمارهای به دست آمده، سرانه مصرف نوشابه‌های گازدار در ایران 42 لیتر است، در حالی که میانگین مصرف نوشابه‌های گازدار در دنیا برای هر فرد به حدود 10 لیتر می‌رسد.

دوغ هم گاز دارد اما

هرچند برخی دوغ‌ها هم گاز دارند، اما گاز موجود در دوغ‌ها CO2 نیست. این گاز در اثر تخمیر قند لاکتوز در شیر یا دوغ به وسیله میکروارگانیسم‌ها به وجود می‌آید که حالت اسیدی ندارد و مثل نوشابه گازدار مضر نیست. هرچند به همه آنهایی که در معرض ابتلا به مشکلات استخوانی هستند توصیه می‌شود برای کنترل، پیشگیری یا جلوگیری از پیشرفت بیماری‌شان از مصرف هر نوع نوشیدنی گازدار پرهیز کنند.

نارنجی، سفید یا مشکی؟ مساله این است!

به گفته دکتر سعیدی، میزان ضرر نوشابه‌ها در رنگ آنها نیست، ولی نوع مشکی در مقایسه با نوشابه‌های دیگر مضرتر است چون اسیدفسفریک بیشتری دارد و مزه تیزی که به دنبال نوشیدن این نوشابه احساس می‌کنید، ناشی از همین اسیدهاست؛ ماده‌ای که مانع جذب کلسیم در بدن می‌شود و به دلیل اسیدی کردن خون، باعث برداشت املاح از استخوان‌ها و کاهش تراکم آنها شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان را بشدت افزایش می‌دهد. فراموش نکنید این مشکلات استخوانی با مصرف نوشیدنی‌های گازدار، برای سالمندان یا کسانی که پا به سن می‌گذارند و ناراحتی‌های استخوانی هم در کمین‌شان است، بیشتر می‌شود.

امان از سنگ کلیه

از طرفی بالا رفتن میزان اسید فسفریک در خون روی عملکرد کلیه‌ها تاثیر منفی می‌گذارد و باعث وارد آمدن فشار مضاعف به کلیه‌ها خواهد شد. همچنین مصرف نوشابه‌های گازدار باعث می‌شود کلسیم خارج شده از استخوان‌ها در خون جریان پیدا کند که این موضوع می‌تواند رسوب کلسیم اضافی و تشکیل سنگ‌های کلسیمی در کلیه‌ها را به همراه داشته باشد.

چاقی در کمین نوشابه‌خورها

به گفته دکتر سعیدی هر بطری نوشابه به طور متوسط 20 قاشق چایخوری شکر دارد و مصرف این مقدار شکر باعث افزایش کالری دریافتی و در نتیجه چاقی می‌شود. در عین حال، تحقیقات نشان داده است مصرف یک قوطی نوشابه در روز خطر چاقی را در کودکان تا 60 درصد افزایش می‌‌دهد و حتما می‌دانید افرادی که از کودکی چاق می‌‌شوند در آینده خیلی سخت‌‌تر می‌توانند چربی‌های اضافی را آب کنند و به همین دلیل هم بشدت در معرض مشکلات قلبی ـ عروقی، دیابت، فشار خون بالا و... قرار می‌گیرند.

بدون قند هم خطرناک است

لطفا خودتان را گول نزنید و به بهانه بدون کالری بودن نوشابه‌های رژیمی سراغ آنها نروید! شاید این نوشیدنی‌ها قند نداشته باشند و باعث اضافه‌وزنتان نشوند، اما حاوی شیرین‌کننده مصنوعی به نام آسپارتام هستند که بحث و بررسی در مورد این شیرین‌‌کننده‌ همچنان ادامه دارد، اما خبر بد این‌که سرطانزا بودن آسپارتام در صورت مصرف طولانی‌مدت به اثبات رسیده است.

همچنین نوشابه‌های رژیمی یا به اصطلاح بدون کالری و زیرو برای افراد دیابتی نیز توصیه نمی‌شود، چراکه برخلاف باور عموم می‌تواند باعث افزایش قند خون شود و سلامت بیمار را تهدید می‌کند. پس اگر در خانواده یا اطرافیان‌تان بیمار مبتلا به دیابت دارید، این موضوع را به او گوشزد کنید.

به فکر مینا باشید

شاید برایتان عجیب باشد، اما نوشابه‌های شیرین و گازدار به اندازه مصرف مواد مخدر برای دندان‌ها خطرناک است. در واقع هربار که فرد نوشیدنی شیرین و گازدار بویژه نوشابه مصرف می‌کند دندان‌هایش به مدت یک ساعت تحت حمله اسیدی قرار می‌گیرد و با ادامه این روند خطر پوسیدگی دندان‌ها افزایش می‌یابد. پس چه بهتر که نوشابه نخورید، اما در صورتی که مضرات نوشابه‌ها را جدی نمی‌گیرید، حداقل به فکر سلامت دندان‌هایتان باشید و حدود نیم ساعت بعد از نوشیدن نوشابه، مسواک بزنید.

احتمالا می‌دانید نوشابه‌ها حاوی کافئین هستند؛ ماده‌ای که به گفته دکتر سعیدی باعث افزایش تپش قلب و ایجاد استرس و اضطراب می‌شود، اعتیادآور است و در صورت مصرف طولانی‌مدت و قطع ناگهانی با مشکلات زیادی مثل سردرد، بدن درد، بیقراری و... مواجه خواهید شد.

نوشابه و بلوغ زودرس

چندی پیش محققان دانشگاه هاروارد خبری تکان‌دهنده را اعلام کردند. براساس نتایج بررسی‌های این محققان، دخترانی که بیش از یک و نیم قوطی نوشابه در روز مصرف می‌کنند، در مقایسه با دخترانی که اهل نوشابه نیستند زودتر و سریع‌تر به سن بلوغ می‌رسند و درواقع دچار بلوغ زودرس و عوارض ناشی از آن می‌شوند.

فواید نوشابه‌ای

اگر پس از خواندن این گزارش تصمیم گرفته‌اید نوشابه‌های یخچال را داخل سطل زباله بیندازید، دست نگه دارید. شما می‌توانید یک بطری نوشابه را با آب داغ مخلوط کنید و درون سینک ظرفشویی بریزید تا جرم لوله‌های آب را از بین ببرد و مانع گرفتگی آنها شود. همچنین مخلوط کردن نوشابه با پاک‌کننده‌های چندمنظوره گزینه مناسبی برای از بین بردن جرم کف دستشویی است.

منبع: جام جم