آیا تا کنون به این سوال برخوردهاید که چه ارتباطی ممکن است بین روده و مغز وجود داشته باشد و چگونه میتوان با مصرف مواد غذایی پروبیوتیک به این ارتباط کمک کرد؟
قبل از آن اجازه دهید کمی از سیستم پیچیده رودهها بگوییم. به اکوسیستم پیچیده باکتریها در روده انسان که از آن به عنوان «میکروفلورا» یا «فلورا» نیز یاد میشود، میکروبیوتای روده یا میکروبیوم میگویند. به هنگام تولد این اکوسیستم باکتریایی در بدن شما وجود ندارد، اما پس از تولد رشد کرده و با ورود غذاهای مختلف به برنامه غذایی پیچیدهتر میشود. باکتریهای روده، بخش فعال سیستم گوارش شما را تشکیل میدهند و با هر گونه تغییر در برنامه غذایی و سلامتتان، ترکیب فلورای روده شما نیز تغییر میکند.
باکتری خوب و باکتری بد
باکتریهای موجود در روده شما تقریبا ده برابر سلولهای کل بدن شما هستند (تقریبا ۱۰۰ تریلیون باکتری). در حالی که اغلب این باکتریها مضر نیستند (برخی از آنها برای رشد و نمو طبیعی بسیار مفید و ضروری نیز هستند) اما بعضی از این باکتریها میتوانند موجب بیماری شوند. در شرایط عادی، تعداد باکتری «خوب» نسبت به باکتری «بد» با تفاوت زیادی بیشتر است، اما هر گونه تغییری در تعادل باکتریهای خوب و بد ممکن است روی کیفیت عملکرد سیستم گوارشی شما تاثیر بگذارد. عوامل بسیاری مثل استرس، آنتیبیوتیکها، بیماری، افزایش سن و رژیم غذایی میتوانند باعث تغییر فلورای روده شوند.
ارتباط بین روده و مغز
سلامت فلورای روده و تاثیر آن بر مغز و سلامت جسمانی که به آن محور روده-مغز میگویند، موضوع بسیاری از تحقیقات امروزی است. با این که یافتهها در این زمینه هنوز کافی نیستند اما تحقیقات اخیر نشان میدهد که ارتباطی بین سیستم گوارشی، خلق و خو، سلامت و حتی نحوه فکر کردن ما وجود دارد.
بر اساس تحقیقات انجام شده، به هم خوردن تعادل فلورای روده (کاهش باکتریهای خوب) روی سلامت کلی بدن و خلق و خوی شما میتواند تاثیر منفی بگذارد. دستگاه گوارش با داشتن بیش از ۱۰۰ میلیون نورون (یاختههای عصبی) در واقع دارای دستگاه عصبی مختص به خودش است؛ به همین دلیل به آن مغز دوم انسان نیز گفته میشود. به طور ساده اگر بخواهیم بگوییم، آنچه در رودههایتان احساس میکنید به آنچه در مغزتان احساس میکنید متصل است، برای مثال احساس دلپیچه. ناراحتیهای گوارشی میتوانند به سلامت جسمانی و غیر جسمانی شما آسیب بزنند و حال شما را دگرگون کنند. به عبارت دیگر وقتی حال رودههای شما خوب است، حال شما هم خوب است.
تاثیر مصرف ماست پروبیوتیک بر عملکرد رودهها
تصور کلی که در مورد پروبیوتیکها وجود دارد این است که باکتری موجود در مواد غذایی پروبیوتیکدار میتواند زمینه ساز یک محیط باکتریایی خوب در روده باشد. بسیاری از افراد فکر میکنند پروبیوتیکها تنها باکتری خوب را وارد روده میکنند اما در روده تریلیونها باکتری وجود دارد که اضافه شدن چند بیلیون باکتری از سوی یک غذای پروبیوتیکی تنها قطرهای در اقیانوس باکتریها است.
اضافه کردن محصولات لبنی پروبیوتیک به برنامه روزانه غذایی تعادل فلورای روده حفظ و به موجب آن سلامت دستگاه گوارش شما را تامین میکند. این که چگونه تعادل سلامت گوارش را حفظ کنید، تاثیر مثبتی روی تفکر و احساس شما دارد. پروبیوتیکها میتوانند به شروع یک رشد باکتریایی خوب کمک کنند، اما نمیتوانند تعداد باکتریهای خوب را آنقدری که تغییری حاصل شود بالا ببرند.
برای این که پروبیوتیکها موثر واقع شوند، محیط روده نیز باید برای رشد باکتری خوب مساعد باشد و اینجا است که پروبیوتیکها وارد عمل میشوند.
پروبیوتیکها با تنظیم فلورای روده از چه بیماریهایی جلوگیری میکنند؟
امروزه حفظ تعادل فلورای روده یکی از جالبترین حوزههای تحقیقاتی است. هیچکس فکرش را هم نمیکند که به هم ریختگی تعادل فلورا در رودهها به چه میزان میتواند منجر به ناراحتیهای فیزیکی و غیر فیزیکی شود.
چنانچه از طریق غذاهایی که میخورید پروبیوتیک دریافت نکنید، باکتری خوب رفته رفته از بین میرود و جایگزین باکتریهایی میشود که شاید بیماریزا باشند یا به یکی از چندین بیماری ناشی از باکتریهای روده ارتباط داشته باشد. برخی از این بیماریها و مشکلات ضعف سیستم ایمنی، دیابت، بیماریهای قلبی، اختلال در رشد مغز، چاقی، سندرم روده حساس، افسردگی، اسکیزوفرنیا، آلزایمر، بیماریهای کبد و... میباشند.
شرط میبندیم که هیچ فکر نمیکردید باکتریهای روده شما انقدر مهم باشند! به نظر میرسد بیماریهای مختلف از چاقی گرفته تا عملکرد مغز همه به تغییرات فلورای روده ارتباط داشته باشند. بنابراین اگر از امروز تصمیم دارید فلورای روده خود را به حال اول برگردانید از خوردن محصولات پروبیوتیک غافل نشوید.
منبع: کتاب کاله