افزایش سطوح هورمون استروژن در مردان می تواند به بروز برخی مشکلات سلامت جدی منجر شود. اندروپاز یا یائسگی مردان شرایطی شایع است که در آن سطوح طبیعی تستوسترون با افزایش سن بیش از حد سریع کاهش می یابد. این روند می تواند از دهه سوم زندگی مردان آغاز شود و شرایط سلامت مطلب در نظر گرفته نمی شود.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ایزی هلث آپشنز"، از آنجایی که تستوسترون می تواند به واسطه فعالیت آنزیمی به استرادیول، یک هورمون استروئیدی استروژن و از هورمون ها جنسی زنانه، تبدیل شود، میزان اضافه استرادیول می تواند از دلایل سطوح پایین تستوترون در مردان باشد. از شایعترین علائم و نشانه های استروژن بیش از حد در بدن مردان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال جنسی (میل جنسی کم، کاهش نعوظ صبحگاهی، افت عملکرد نعوظ)
- بزرگ شدن پستان ها
- افزایش چربی شکمی
- از دست دادن ماهیچه بدون چربی
- بدخلقی، مانند غم، نگرانی، ناامیدی
- خستگی
- علائم دستگاه ادراری به واسطه بزرگ شدن پروستات
- دیابت نوع 2
ابتدا باید به این نکته اشاره داشت که کلسترول مولکول اصلی در متابولیسم هورمون جنسی است. پس از چندین تغییر متابولیک، کلسترول در نهایت به تستوسترون تبدیل می شود.
افزون بر زمینه ژنتیکی، برخی دلایل دیگر در افزایش تبدیل تستوسترون به استرادیول نقش دارند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش سن موجب افزایش آنزیم آروماتاز می شود. آروماتاز همانند یک کاتالیزور عمل کرده و تستوستورن را به هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون تبدیل می کند.
بافت چربی حاوی آروماتاز است و همچنین استرادیول را به خوبی ذخیره می کند. بیضه در مردان وظیفه تولید تستوسترون را بر عهده دارد، اما این هورمون در بدن به گردش درآمده و به طور عمده در چربی بدن به استروژن تبدیل می شود. از این رو، افزایش چربی بدن (به واسطه فعالیت کم و رژیم غذایی ضعیف) فعالیت آروماتاز را افزایش داده و به ذخیره استرادیول کمک می کند.
تستوسترون درمانی (تزریق، کرم، قرص) می تواند محرک افزایش تبدیل تستوسترون به استرادیول باشد، به ویژه اگر دوزهای بالا توسط مردان دارای اضافه وزن مصرف شود.
بازخورد هورمونی در مغز می تواند عملکرد ضعیفی داشته باشد. افزایش سطوح استرادیول می تواند محرک تولید تستوسترون کمتر باشد، از این رو، شرایط استروژن غالب و علائم آن تشدید می شوند.
به واسطه رابطه بین سطوح اضافه استروژن در مردان و تستوسترون کم، از خطرات سلامت کمبود تستوسترون می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش خطر بیماری قلبی عروقی.
افزایش خطر مرگ و میر به دلایل مختلف. پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کرده اند که کاهش 2.1 درصدی انحراف معیار از سطح عادی تستوسترون سرم کلی افزایش 25 درصدی نرخ مرگ و میر را به همراه دارد.
سطوح کم تستوسترون در 40 درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 دیده شده است. در همین راستا، بررسی منظم برای سطوح پایین تستوسترون در مردان مبتلا به دیابت نوع 2، سندرم متابولیک، بیماری ریوی مزمن، پوکی استخوان، عفونت HIV، سوء مصرف الکل، و آنهایی که درمان های بلند مدت با استروئیدها، تسکین دهنده های درد افیونی یا داروهای ضد تشنج داشته اند، توصیه شده است.
از دیگر شرایطی که با افزایش سطوح تستوسترون بهبود می یابند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
توده ماهیچه اسکلتی و قدرت کم
درد و مرگ ناشی از سارکوپنی یا کم ماهیچگی (کاهش توده ماهیچه اسکلتی)
پوکی استخوان (کاهش تراکم استخوان)
افت عملکرد شناختی، حافظه، و روانی کلام
کلسترول کلی بالا
میل جنسی و شرایط نعوظ
انرژی و احساس رفاه
اضطراب، ترس، افسردگی
از دست دادن اعتماد به نفس
کم خونی
قدرت قلب و رگ های خونی، فشار خون، و حتی لخته های خون
افزون بر تجربه نشانه ها و علائم شایع که در بالا به آنها اشاره شد، مطالعه ای جدید نشان داده است که استروژن اضافه مرتبط با افزایش سن در مردان ممکن است محرک اصلی در پس فتق های کشاله ران باشد. این شرایط در مردان مسن شایع است و یکی از دلایل اصلی انجام عمل جراحی در مردان محسوب می شود.