طی چند دهه گذشته، سیس‌پلاتین مبتنی بر پلاتین یکی از گزینه های درمان رایج برای بسیاری از انواع سرطان بوده است. این دارو به ویژه در متوقف کردن سرطان بیضه با نرخ موفقیت بیش از 90 درصد، بسیار موثر عمل کرده است.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی" با این وجود، سودمندی سیس‌پلاتین و دیگر داروهای مبتنی بر فلز برای درمان سرطان به واسطه عواملی مانند سمیت و عدم پایداری در بلند مدت محدود بوده است.

اکنون، مطالعه ای جدید که توسط پژوهشگران دانشگاه RMIT در ملبورن، استرالیا انجام شده و نتایج آن در نشریه Chemistry: A European Journal منتشر شد، نشان داده است که چهار مولکول مهندسی شده زیست فعال مبتنی بر طلا می توانند در درمان سرطان بکار گرفته شوند.

آزمایشات پیش‌بالینی نشان داده اند که این مولکول ها می توانند عملکردی 24 برابر موثرتر از سیس‌پلاتین در نابودی برخی سلول های سرطانی داشته باشند.

همچنین، آنها در مهار تومور بهتر عمل کرده و نسبت به داروهای دیگر مقاوم هستند که امکان تاثیر با طول مدت بیشتر را فراهم می کند.

به گفته ندا میرزاده، یکی از مولفان این مطالعه، نتایج این مطالعه پتانسیلی باورنکردنی را برای توسعه درمان های ضد سرطان جدید با قدرت و دقت بیشتر را نشان داده است.

ترکیبات فلزی به عنوان دارو

هزاران سال است که مردم از فواید درمانی فلزات آگاه هستند. فلزات عناصری طبیعی هستند که در طیف گسترده ای از فعالیت های سلولی نقش دارند و حداقل تا اندازه ای با بدن انسان سازگار هستند. اما انتخاب دوز ایمن و مطلوب چالش برانگیز بوده است.

با این وجود، مصریان و چینی های باستان طلا و مس را با موفقیت در درمان سفلیس به کار گرفتند. به همین ترتیب، پزشکان یونان باستان از سولفید جیوه برای درمان بیماری چشم، تراخم و شرایط دیگر استفاده می کردند.

در اواسط دهه 1960، بارنت روزنبرگ، پژوهشگر، طی آزمایشاتی که روی باکتری اشریکیا کولای (ئی. کولای) انجام می داد، متوجه شد که افزایش قدرت در الکترودهای پلاتینی موجب توقف ناگهانی تقسیم سلولی در نمونه ها می شود.

روزنبرگ خیلی زود دلیل این شرایط را کشف کرد: ترکیبی به نام سیس‌پلاتین که توسط الکترودها تولید می شد.

پژوهش های بیشتر روزنبرگ کارایی چشمگیر سیس‌پلاتین در توقف رشد تومورها در موش ها را نشان داد.

از زمان تصویب نهایی برای استفاده انسانی در سال 1978، سیس‌پلاتین به مهم‌ترین ابزار در مبارزه با سرطان، چه به تنهایی و چه همراه با ترکیبات دیگر تبدیل شده است.

چهار مولکول جدید

تیم پژوهشی که مولکول های جدید را مهندسی کرده است مجموعه ای از شیمیدانان و داروسازان را گرد هم آورده بود تا دهه ها تجربه را در توسعه مولکول های طلا برای مصارف خاص را به اشتراک بگذارند.

در این مورد، پژوهشگران مولکول هایی را طراحی کردند که سلول های سرطانی را بدون آسیب رساندن به سلول های سالم هدف قرار می دهند.

همچنین، مولکول های آنها تولید تیوردوکسین ردوکتاز، آنزیمی مرتبط با رشد سرطان و مقاومت دارویی را مهار می کنند.

افزون بر این، مولکول ها دارای خواص ضد التهاب مفید برای تسکین تورم هستند که اغلب در محل تومور دیده می شود. این توانایی ممکن است امکان استفاده از این مولکول ها در توسعه روش های درمان برای آرتریت یا التهاب مفاصل در آینده را نیز فراهم کند.

پژوهشگران مطالعات پیش بالینی در محیط آزمایشگاهی و در بافت زنده را تکمیل کرده اند که اثر سيتوتوكسيک مولکول های آنها بر سلول های سرطان پروستات، پستان، دهانه رحم، ملانوما، و روده بزرگ را نشان داده است. همچنین، آنها موفق به کند کردن رشد تومور در سوژه های حیوانی به میزان 46.9 درصد در مقابل 29 درصد سیس‌پلاتین شدند.