فلاونوئیدها که به نام بیوفلاونوئیدها نیز شناخته می شوند، خانواده ای از ترکیبات گیاهی پلی‌فنولی با شش زیرکلاس هستند. در حال حاضر، بیش از 6,000 هزار فلاونوئید شناخته شده وجود دارند.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "هلث لاین"، زمانی که برای نخستین بار در سال 1930 از یک پرتقال استخراج شد، دانشمندان فکر کردند که نوع جدیدی از ویتامین را کشف کرده و از این رو، آن را ویتامین P نامیدند. اما این نام مدت زمان زیادی استفاده نشد زیرا مشخص شد فلاونوئیدها ویتامین نیستند.

فلاونوئیدهای ترکیباتی گیاهی هستند که به پیشگیری از عفونت، محافظت در برابر نور خورشید و استرس های محیطی کمک می کنند و حشرات را برای گرده افشانی جذب می کنند. همچنین، آنها مسئول رنگ بسیاری از میوه ها و سبزیجات مانند توت ها، گیلاس و گوجه فرنگی هستند.

کلاس های اصلی فلاونوئیدها و منابع غذایی آنها شامل موارد زیر می شوند:

فلاونول ها. فراوان‌ترین منبع فلاونوئیدها در رژیم غذایی محسوب می شوند و شامل کامپرفرول، کوئرستین، میریستین، و فیستین می شوند. این ترکیبات در روغن زیتون، توت ها، پیازها، کیل، انگور، گوجه فرنگی و چای ها وجود دارند.

فلاون ها. این ترکیبات نیز به طور گسترده در مواد غذایی وجود دارند. از منابع غذایی فلاون ها می توان به جعفری، آویشن، نعناع، کرفس، و بابونه اشاره کرد.

فلاوانول ها و فلاوان-3-ال ها. این زیرکلاس شامل کاتچین ها مانند اپی‌کاتچین و اپی‌گالوکاتچین می شوند که به میزان زیاد در چای های سیاه، سبز، و اولانگ وجود دارند. فلاوانول ها همچنین در کاکائو، سیب، انگور، وجود دارند.

فلاوانون ها. این ترکیبات که در میوه های خانواده مرکبات وجود دارند مسئول طعم تلخ پوست پرتقال، لیمو و دیگر اعضای این خانواده هستند. از جمله فلاوانون های شناخته شده می توان به هسپریدین، نارینجنین و اریودیکتیول اشاره کرد.

ایزوفلاون ها. جنستین و دایدزین شناخته شده‌ترین ایزوفلاون ها هستند که در سویا و محصولات سویا وجود دارند.

آنتوسیانیدین ها. بیشتر میوه ها و سبزیجات قرمز، آبی، یا بنفش، رنگ خود را از این ترکیبات دریافت می کنند. ترکیباتی مانند سیانیدین، دلفینیدن، و پونیدین در کرنبری، توت فرنگی، بلوبری، توت سیاه، انگور وجود دارند.

فواید سلامت

توانایی فلاونوئیدها در عمل به عنوان آنتی اکسیدان ها شاید بیشتر از موارد دیگر مورد مطالعه قرار گرفته باشد. آنها نشان داده اند که تشکیل مولکول های واکنشی مضر که به نام رادیکال های آزاد شناخته می شوند را کاهش می دهند که فعالیت این مولکول ها می تواند به آسیب سلولی و بیماری منجر شود.

تست های آزمایشگاهی در برابر مطالعات انسانی

بیشتر مطالعات درباره فواید فلاونوئیدها در آزمایشگاه ها صورت گرفته اند. از این رو، فعالیت فلاونوئیدها در بدن انسان به خوبی درک نشده است.

در حقیقت، به طور کلی، تصور می شود که آنها به خوبی جذب نشده و فراهمی زیستی چندانی ندارند.

به عنوان مثال، به نظر می رسد که سوخت و ساز تا حد زیادی بر فراهمی زیستی فلاونوئیدها در بدن تاثیر می گذارد. همچنین، آنها ممکن است به سرعت از بدن دفع شوند.

پس از ورود به بدن، فلاونوئیدها به ترکیباتی به نام متابولیت ها تجزیه می شوند. برخی از این متابولیت ها ممکن است خواصی مشابه با فلاونوئیدهایی که از آنها مشتق شده اند را نشان دهند، اما برخی دیگر این گونه نیستند.

افزون بر این، مطالعات نشان داده اند که مصرف فلاونوئیدها با کربوهیدرات ها، پروتئین ها یا چربی ها می تواند بر فراهمی زیستی و جذب آنها تاثیرگذار باشد. همچنین، این عوامل تحت تاثیر ترکیب باکتری های روده انسان قرار می گیرند.

از این رو، تعیین چگونگی و تاثیر یک فلاونوئید خاص بر سلامت انسان دشوار است.

فواید سلامت بالقوه

در شرایطی که محدودیت هایی وجود دارند، برخی مطالعات با حضور سوژه های انسانی نشان داده اند که فلاونوئیدها دارای فواید سلامت احتمالی هستند.

سلامت مغز. چندین مطالعه روی فلاوانول های کاکائو نشان داده اند که ممکن است این ترکیبات از سلول های مغز محافظت کرده و سلامت مغز انسان را تقویت کنند.

دیابت. نتایج یک بررسی نشان داد که دریافت فلاونوئیدهای خاص از غذاها با خطر کمتر دیابت نوع 2 مرتبط بوده است. برای هر 300 میلی گرم فلاونوید مصرفی در روز، خطر دیابت 5 درصد کاهش داشت.

بیماری قلبی. یک بررسی شامل 14 مطالعه با حضور سوژه های انسانی نشان داد که مصرف کلاس های خاص از فلاونوئیدها به ویژه فلاونول ها، آنتوسیانیدین ها، پروآنتوسیانیدین ها، فلاون ها، فلاوانون ها و فلاوان-3-ال ها با خطر بسیار کمتر بیماری قلبی مرتبط بوده است.

در شرایطی که نتایج این مطالعات نشان می دهند که فلاونوئیدها ممکن است به محافظت در برابر بیماری کمک کنند، همچنان به پژوهش های بیشتر برای درک کامل چگونگی تاثیر این ترکیبات بر سلامت انسان نیاز است.

مقدار مصرف و مکمل ها

در حال حاضر، هیچ دريافت مرجع غذايی (DRI) برای فلاونوئیدها وجود ندارد زیرا آنها برای رشد و نمو انسان ضروری در نظر گرفته نمی شوند. یک رژیم غذایی سرشار از مواد غذایی کامل و سالم به طور طبیعی حاوی فلاونوئیدها است و به حفظ سلامت بدن انسان منجر می شود.

از این رو، مصرف مکمل ها ضروری نیستند اما آنها در دسترس هستند. برخی مکمل های فلاونوئید رایج شامل کوئرستین، فلاونوئید کمپلکس ها، و روتین می شوند.

هیچ دوز استانداردی برای مکمل های فلاونوئید وجود ندارد و هر نوع ممکن است دارای دستورالعمل خاص خود برای استفاده باشد. عوارض جانبی و خطرات بالقوه بسیاری از این مکمل ها ناشناخته هستند.

کارشناسان هشدار می دهند در شرایطی که خطر مسمومیت ناشی از میزان مصرف فلاونوئیدهای موجود در مواد غذایی وجود ندارد، اما ممکن است خطراتی مرتبط با دوزهای بالای مکمل ها وجود داشته باشند.

دوزهای بالای فلاونوئیدها ممکن است اثر منفی بر عملکرد تیروئید داشته باشند، با داروها تداخل ایجاد کرده و بر سطوح مواد مغذی دیگر در بدن تاثیر بگذارند.

افزون بر این، مکمل ها می توانند آلوده بوده یا مقدار فلاونوئیدهای موجود در آنها با میزان مندرج روی برچسب محصول متفاوت باشد.

در نهایت، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که مصرف مواد غذایی کامل که حاوی مواد مغذی خاص هستند، فواید بیشتری نسبت به مصرف مکمل ها ارائه می کند.

اگر قصد استفاده از یک مکمل را دارید، پیش از آغاز مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر باردار هستید یا به نوزاد خود شیر می دهید.

----------------------------------------------

بیشر بخوانید: