۱۶ مهر ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۶ مهر ۱۴۰۳ - ۰۷:۰۲
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۰۰۲۳
تاریخ انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
کد ۸۷۰۰۲۳
انتشار: ۱۹:۵۴ - ۲۳-۰۹-۱۴۰۱
باغ ادبیات؛ توشه‌ای و خوشه‌ای – 3

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!

جامی: خِرَد به جای تضرّع برای خلاصی/ انتخاب بین دو راه!
تو را مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.

    عصر ایران- «بهارستان جامی» به سبک «گلستان سعدی» و با نثر آهنگین همراه با شعر و حکایت‌هایی آموزنده است. هر چند هیچ کتابی هم‌سنگ گلستان نیست و در زبان‌آوری شاعری هم چون سعدی سراغ نتوان گرفت اما جامی هم طبع لطیفی داشته و بی قصد رقابت با شاعران پیشین و در عین ابراز علاقه و ارادت به سعدی و حافظ آثاری بر جا گذاشته و «بهارستان» از این دست است و حکایت زیر از «روضۀ هفتم» نقل می‌شود:


   «شغالی، خروسی را در خواب، سحر بگرفت. فریاد برداشت که من مونسِ بیدارانم و مؤذّنِ شب زنده‌داران. از کشتن من بپرهیز و خون مرا به تیغ تعدّی مریز.


  چرا بی موجبی با من ستیزی؟ 
  که خواهی بی‌گنُه خونم بریزی؟


  شغال گفت: من در کشتن تو چنان یک‌جهت نیستم که به هیچ وجه از آن بازایستم. خاطر خود را از اختیار بپرداختم و تو را در این صورت مخیّر ساختم. اگر خواهی، به یک ضربت پنجه، جان تو را بستانم و اگر خواهی لقمه لقمه تو را طعمۀ خود گردانم.


جز به تدبیر خِرَد از سر خود دفع مکن
با تو شریری اگر شور و شری گیرد پیش


به تضرع مسِپُر راه خلاصی که به آن
از بدش گر گذرانی بَتَری گیرد به پیش»

--------------------------------------------------


  • * متن، واژه دشوار و نامفهوم ندارد و پس از 500 سال همچنان تازه است (‌جامی نزدیک سال 900 هجری قمری درگذشته). با این حال برخی لغات:
    بی موجبی: بدون دلیل
    تیغ تعدی: شمشیر تجاوز یا ظلم
    مراد شاعر این است که به جای زاری و التماس، از نیروی فکر و خرد خود بهره ببر چون در گزینۀ اول اگر از بد نجات پیدا کنی گرفتار بدتر می‌شوی چندان که شغال، خروس رابین دو انتخاب مخیر می‌کند: این که جانش را با یک ضربه بگیرد یا این که تکه‌تکه و لقمه‌لقمه شود!
  • مسپر: مسپار، نسپار، طی نکن
ارسال به دوستان
شغل‌های کم استرس با حقوق بسیار بالا را بشناسید چرا بزرگ‌ترین قدرت‌های جهان نمی‌توانند جنگِ خاورمیانه را متوقف کنند؟ هر کشور چه میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش داده است؟ + نمودار این ماده غذایی را برای داشتن پوستی جوان و شاداب حتما امتحان کنید پیاده‌ روی در این مرزهای رویایی؛ از گیلان تا اردبیل (+عکس) لِن ساسامن کیست و چرا HBO تصور می‌کند که او ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت‌کوین است؟ افزایش تقاضای جهانی مس در راستای سبز شدن شهرها (+اینفوگرافی) خواص نخود فرنگی: ۸ خاصیت اثبات شده عملی سفر به ایران قدیم؛ پای برنج آمریکایی هم به سفره ایرانی باز شد! (+عکس) عجایبی در آسمان / با ستارگان عجیب و شگفت‌انگیز آشنا شوید(+عکس) سیاه‌دانه چه خواصی دارد و چه کسانی نباید آن را مصرف کنند؟ نگاهی به بدهی اقتصادهای بزرگ جهان (+ اینفوگرافی) بغداد الیوم: «توافق گروه‌های مقاومت و دولت عراق درخصوص عدم حمله به نیروهای آمریکایی» نامه‌ای از بیروت! زندگی ناممکن شده است!/ یاری خواهی از همه وجدان‌های آزاده حزب‌الله: با موشک «فادی ۱» حیفا را هدف قرار دادیم