۱۵ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۵ آبان ۱۴۰۳ - ۰۷:۵۳
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۹۵۴۳۴۶
تعداد نظرات: ۹ نظر
تاریخ انتشار: ۱۵:۰۵ - ۰۸-۰۱-۱۴۰۳
کد ۹۵۴۳۴۶
انتشار: ۱۵:۰۵ - ۰۸-۰۱-۱۴۰۳
یاد رفتگان نام‌دار سال کهنه - ۸

اکبر گلپا؛ خاموشی صدایی که در گلهای رادیو گل کرد

اکبر گلپا؛ خاموشی صدایی که در گلهای رادیو گل کرد
در نوجوانی به مدرسه نظام رفت تا طبعا افسر و نظامی شود اما در همان مدرسه سرنوشت دیگری برای او رقم خورد. چرا که هم کلاسی او ایرج بود و فرمانده هم : غلامحسین مین‌باشیان - فرزند غلامرضا مین‌باشیان (موسیقی‌دان).

   عصر ایران- نام‌دارترین سفر کرده‌ آبان ۱۴۰۲ خورشیدی از حیث محبوبیت مردمی و جایگاه هنری بی‌شک اکبر گپایگانی مشهور به گلپا بود. هم او که محمد رضا شجریان را به موسیقی علاقه مند کرد.

شجریان و گلپا

    در نوجوانی به مدرسه نظام رفت تا طبعا افسر و نظامی شود اما در همان مدرسه سرنوشت دیگری برای او رقم خورد. چرا که هم کلاسی او ایرج بود و فرمانده: غلامحسین مین باشیان - فرزند غلامرضا مین‌باشیان (موسیقی‌دان).

   هم او که پس از پایان تحصیل در شعبه موزیک مدرسه دارالفنون در ۱۸ سالگی به سوییس رفته و مدت ۳ سال در کنسرواتوار ژنو به تحصیلات موسیقی خود پرداخته بود.

     او که در پایان هر سال تحصیلی جایزه نخست نوازندگی ویلن را کسب می‌کرد پس از کنسرواتوار ژنو به کنسرواتوار برلین رفت و در سال ۱۳۰۹ فارغ‌التحصیل شد. 

    نخستین دانشجوی موسیقی از آسیا بود که موفق به اخذ مدال «گوستاو هلندر» (مهم‌ترین نشان هنری) از کنسرواتوار برلین شد و پس از پایان تحصیلات موسیقی به ایران بازگشت وبه مدت ۶ ماه تحت آموزش‌های نظامی در در دانشکده افسری قرار گرفت و پس از آن به سِمَتِ معاون ادارهٔ کل موزیک قشون انتخاب شد و گلپا در چنین مسیری قرار گرفت.

   البته تنها به خاطر فرمانده نبود بلکه در همین مدرسه نظام با یک استاد مسلم موسیقی هم آشنا شد و خود چند سال قبل در گفت‌و‌گو با روزنامه قانون چنین روایت کرده بود:  

   «در مدرسه نظام با نورعلی‌خان برومند استاد موسیقی و ردیف دان، آشنا شدم. منزل او در امیریه بود و خانواده متمولی داشت. این سخن من به اين معنا بود كه به شغل افسری علاقه ندارم. از آن دانشگاه بیرون آمدم و در دانشکده نقشه‌برداری پذیرفته شدم، اما از آن فعالیت هم مدتی نگذشته بود که به عنوان کارشناس رهنی بانک مشغول به کار شدم و خانه‌ها را قیمت‌گذاری می‌کردم که رای من کار دلچسبی نبود. پس از مدتي، احساس کردم این کار به دردم نمی‌خورد.

   گذشت و گذشت تا روزی که در باغ آقای خواجه‎نوری ميهمان بودیم در مقابل سفیر ایتالیا یک قطعه ترکی خواندم. پس از ميهمانی آقایی آمد و گفت که بیا برای من کار کن. گفتم شما را نمی‌شناسم، گفت من پیرنیا، سازنده برنامه «گل‌ها» هستم. آن زمان برنامه گل‌ها دو بخش 10دقیقه‌ای بود. چندخواننده، از جمله ادیب خوانساری، بنان و فاخته‌ای، خواننده‌های اصلی آن برنامه بودند. به استودیوی برنامه گل‌ها رفتم. آقای پیرنیا گفتند یک‌ آواز در باب ضربت‌خوردن حضرت علی بخوان.

 من گفتم باید از استادم اجازه بگیرم، اما ایشان با اصرار خود قانعم کرد که بدون پخش موسیقی و بدون ذکر نام خواننده بخش کوتاهی از یک آواز را اجرا کنم. آن شعر این بود: «در خرابات مغان نور خدا می‌‌بینم/ این عجب بین که چه نوری ز کجا می‌‌بینم» وقتی این بیت از حافظ را خواندم، دیدم که پیرنیا گریه می‌کند.


 چند روز بعد دوباره با من تماس گرفتند و گفتند که بیا و برای برنامه‌ای با آهنگ مرتضی محجوبی آواز بخوان.من هم به دلیلی آنکه همیشه به آواز و نه ترانه علاقه داشتم علاقه داشتم، این پیشنهاد را پذیرفتم.» این گونه بود که گلپا در گلها گل کرد و رکورددار اجرای برنامه در آن شد.

دریغا که بعد از انقلاب این مجال از او ستانده شد و با این حال همچنان در بین مردم محبوب بود و گاه در خارج از کشور کنسرت هایی اجرا می کرد اگرچه از پول زدگی برنامه های موسیقی در رنج بود.  ۴۵ سال به او گفتند نباید بخوانداما وقتی درگذشت پیام تسلیت صادر کردند!
  
جا دارد از فرهنگ شریف هم یاد شود که نگذاشت گرد فراموشی و خاموشی بگیرد و او را با خود به سفرهای بسیار برد و در یکی از آنها مجال معرفی و ندریس موسیقی دستگاهی ایرانی در دانشگاه یو سی ال ای آمریکا را در یک ترم تحصیلی پیدا کرد و از این خاطره همیشه به نیکی یاد می کرد. با این حال شیفته ایران بود و دور از این خاک دوام نمی آورد.

با شعر یکی از مشهورترین آواهای او یاد نام دار رفته در آبان سال کهنه را تازه می کنیم:
    
من که مي دانم شبی ، عمرم به پايان می‌رسد
نوبت خاموشيِ من ، سهل و آسان می‌رسد

من که می‌دانم که تا سرگرمِ بزمِ هستی‌ام
مرگِ ويران‌گر چه بی‌رحم و شتابان می‌رسد
  
من که می‌دانم به دنيا اعتباری نيست 
بين مرگ و آدمی قول و قراری نيست
 
من که می‌دانم اجل ، ناخوانده و بیدادگر
سرزده می‌آید و راه فراری نيست 
     پس چرا ، پس چرا عاشق نباشم؟ پس چرا عاشق نباشم؟

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۹
در انتظار بررسی: ۱۱
غیر قابل انتشار: ۰
افشین
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۴۵ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۸
1
11
بزرگوار جات خالیه ولی همیشه دردل ویاد مالداری...یادت گرامی
اشنا
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۴۸ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۸
0
6
روحش شادعاشق‌صداشم‌بقای‌عمربازمانگانش.ممکنه مثلش پیدا بشه؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۵۲ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۸
1
6
روحت شاد که باصدات همه را درغم وشادی بردی نامت جاودان
رامین صفایی
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۴۹ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۸
0
5
روانت همیشه شاد و یادت گرامی استاد بی همتای موسیقی ایران
ناشناس
United Arab Emirates
۱۲:۰۵ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۹
1
9
کاش دولت سیزدهم یک کار نیک انجام میداد و می گذاشت تتمه خوانندگان قدیمی خارج از ایران دوباره بوطن باز گردند و بقیه عمر خود را به خواندن وگذراندن عمر در وطن بپردازند ، اطمینان داشته باشید از این قبل نه اسلامی بخطر می افتد و نه کسی ناشاد میشود اما درعوض دلهای بسیاری شاد و خاطره های بسیاری نو می گردد و بسیاری از جوانان به موسیقی اصیل ایرانی علاقمند و رونق آنرا سبب میشوند.
سیاوش
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۱ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۹
0
6
روحت شادستون موسیقی اصیل ایران.گلپادوست داریم
مهدوی
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۵۹ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۹
0
4
گلپا بدون نیاز به لقب یک دونه بود یادش گرامی????
خلیل
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۴ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۹
1
5
روحش شاد درود خدا بر ایرانیان. پاک نهاد
سعید
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۱۵ - ۱۴۰۳/۰۱/۰۹
0
4
از اینکه همچنان از استاد یادی می کنید واقعا دمتون گرم.
اما همونطور که خود استاد در یک مصاحبه تصویری حدود ۱۰ سال قبل گفته بود دیگه دیر شده خیلی دیر.
ممنون
احمد خرم : مردم باید بفهمند که چه می خواهند و از FATF چه به دست می آید / چرا ۲۰ درصد جامعه باید برای ۸۰ درصد دیگر تصمیم بگیرند؟ امروز با صائب تبریزی: در پرده سوخت روی تو هر جا دلی که بود توصیه «انجمن سرطان آمریکا» به زنان جوان تمام نکاتی که باید درمورد بزرگ شدن زبان کوچک بدانید ببینید کعبه زرتشت چه وضعی دارد (+غکس) چه عواملی باعث کم شدن حجم مغز می‌شود؟ چطور هنگام رانندگی در شب، دید خود را بهتر کنیم؟ فُک خزری؛ فُکی با درازترین سبیل دنیا ساکن آشوراده که هلندی‌ها برای نجاتش آمده‌اند(+عکس) دلایل سردرد بعد از خوردن غذا ! سفر به ایران قدیم؛ تشتک بازی، بازی محبوب نوشابه خورها(+عکس) تبعات آموزش زودهنگام زبان دوم به کودکان؛ چه سنی برای شروع ایده‌آل است؟ ابتکار بزرگ خاورمیانه؛ کاشت ۵۰ میلیارد درخت برای مقابله با تغییرات اقلیمی تلسکوپ‌های فضایی جیمز وب و هابل در یک همکاری شگفت‌انگیز از برخورد دو کهکشان عکس گرفتند نکات کلیدی برای پیشگیری از سکته مغزی نانوپلاستیک‌ها می‌توانند آنتی بیوتیک‌ها را کم اثر کنند