خواص تخم کتان و دانه کتان برای لاغری و درمان بیماری ها

دانه کتان یکی از مواد غذایی بسیار مغذی و از دیرباز(حداقل 6،000 سال پیش) شناخته شده‌ است که به دلیل عوامل تغذیه‌ای بسیار غنی می توان از آن به عنوان یکی از اولین مواد مغذی فوق العاده دنیا یاد نمود. متخصصان تغذیه و طب سنتی همواره برای رفع مشکلات و بیماری ها به مصرف تخم و بذر کتان توصیه می کنند. 

دانه کتان یا همان بذر کتان چیست؟

به گزارش نمناک، بذر کتان یا همان دانه کتان از قدیمی‌ترین محصولات زراعی است که حاوی اسیدهای چرب امگا 3ضد التهاب همراه با مواد آنتی اکسیدان به نام لیگنان است که می تواند ارگان های مهم داخلی را تقویت کرده و به تعادل هورمونی به اضافه چندین مزیت دیگر کمک کند. این دانه سرشار از مواد مغذی و ویتامین‌هایی است که مصرف مقدار کمی از آن در روز می‌تواند نیاز ما به این مواد مغذی را برطرف سازد.

انواع بذر کتان

• بذر کتان طلایی
• بذر کتان قهوه ای

بذر کتان طلایی و قهوه ای مشخصات تغذیه ای شان خیلی شبیه هم است و هر دو به اندازه ی هم حاوی اسیدهای چرب امگا33 هستند.

نکته

دقت کنید که دانه کتان خوراکی با تخم کتان که برای تغذیه پرندگان استفاده می‌شود، متفاوت است.

ویتامین ها و مواد معدنی تخم کتان و ارزش غذایی بذر کتان

تخم کتان سرشار از ترکیبات فراوان زیر است:

تشکیل دهنده های اصلی در100 گرم تخم کتان

1. کربوهیدرات 28.88 گرم
2. پروتئین 18.29 گرم
3. چربی 42.16 گرم
4. آب 6.96 گرم
5. فیبر 27.30 گرم
6. قند 1.55 گرم
7. کلسترول 0.00 میلی گرم
8. مواد معدنی بذر کتان در 100 گرم
9. کلسیم 255.00 میلی گرم
10. آهن 5.73 میلی گرم
11. منیزیم 392.00 میلی گرم
12. فسفر 642.00 میلی گرم
13. پتاسیم 813.00 میلی گرم
14. سدیم 30.00 میلی گرم
15. روی 4.34 میلی گرم
16. مس 1.22 میلی گرم
17. منگنز 2.48 میلی گرم
18. سلنیم 25.40 میکروگرم
19. ویتامین های بذر کتان در 100 گرم
20. ویتامین A 0.00 میکروگرم
21. ویتامین D 0.00 میکروگرم
22. ویتامین E 0.31 میلی گرم
23. ویتامین K 4.30 میکروگرم
24. ویتامین C 0.60 میلی گرم
25. وتیامین(B1) 1.64 میلی گرم
26. ریبوفلاوین(B2) 0.16 میلی گرم
27. نیاسین(B3) 3.08 میلی گرم
28. کولین (B4) 78.70میلی گرم
29. پانتوتنیک اسید (B5) 0.99 میلی گرم
30. ویتامین B6 0.47 میلی گرم
31. فولات (B9) 87.00میکروگرم
32. ویتامین B1 20.00 میلی گرم

کالری دانه کتان و مقدار مصرف تخم کتان

اندازه معمول برای مصرف تخم کتان، 1 قاشق سوپ خوری (7 گرم)است. تنها یک قاشق سوپ خوری مقدار زیادی پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 را به علاوه منبع غنی برخی از ویتامین ها و مواد معدنی تامین می کند.

میزان مصرف تخم کتان برای افراد بزرگسال 2 قاشق چایخوری در روز و برای افراد نوجوان 1 قاشق چایخوری در روز می باشد.

یک قاشق سوپ خوری تخم کتان حاوی :

1. کالری:37
2. پروتئین:1.3 گرم
3. کربوهیدرات:2 گرم
4. فیبر:1.9 گرم
5. چربی کل:3 گرم
6. چربی اشباع شده:0.3 گرم
7. چربی ترانس:0.5 گرم
8. اسیدهای چرب امگا 3:1،597 میلی گرم
9. ویتامین B1 :8 %
10. ویتامین B6:2 %
11. فولیت:2 %
12. کلسیم:2 %
13. آهن:2 %
14. منیزیم:7 %
15. فسفر:4 %
16. پتاسیم:2 % است.

طبع کتان :بذر کتان سرد است یا گرم 

در پاسخ به سوال بذر کتان سرد است یا گرم، باید بگوییم که طبع تخم کتان گرم و خشک و گیاه آن سرد و خشک است.

خواص و فواید بذر کتان در طب سنتی

خواص و فواید تخم کتان عبارتند از:

خواص کتان در کاهش سکته

اگر گیاهخوار هستید و یا ماهی نمی خورید، تخم کتان می تواند بهترین منبع چربی های امگا 3 باشد. تخم کتان منبع غنی ازآلفا لینولئنیک اسید(ALA) هستندکه از اسیدهای چرب امگا 3 می باشند که باید از غذایی که می خورید، به دست آورید چون بدن آن ها را تولید نمی کند. مطالعات نشان داده اند مصرف تخم کتان به دلیل اسیدهای چرب و مواد مغذی به خطر پایین ترآمدن سکته کمک می کنند.

دانه کتان برای کاهش ریسک سرطان

تخم کتان منبع غنی از لیگنان است. لیگنان ترکیباتی هستند که خاصیت آنتی اکسیدانی و استروژنی دارند که هر دو می توانند به کاهش خطر سرطان و بهبود سلامت کمک کنند. به طور شگفت انگیزی تخم کتان حاوی 800 برابر لیگنان بیشتر نسبت به غذاهای گیاهی دیگر می باشد.

مطالعات نشان می دهد تخم کتان خطر کمتری در ابتلا به سرطان پستان، به ویژه پس از یائسگی دارد. مردان نیز می توانند از خوردن تخم کتان سود ببرند زیرا ریسک ابتلا به پروستات را به حد چشمگیری کاهش می دهد. همچنین به نظر می رسد که تخم کتان دارای پتانسیل برای جلوگیری از سرطان روده و پوست می باشد.

بذر کتان برای کمک به گوارش

تنها یک قاشق غذاخوری تخم کتان حاوی 3 گرم فیبر است که به ترتیب 8 تا 12 درصد از مصرف توصیه شده برای مردان و زنان می باشد، تخم کتان حاوی دو نوع فیبر محلول در رژیم غذایی (20 تا 40 درصد)و فیبرغیرقابل حل هستند (60 - 80 درصد).

• این دو فیبر توسط باکتری ها در روده بزرگ تخمیر می شوند و منجر به حرکات روده منظم و مدفوع می شوند.
• از یک طرف، فیبر محلول، ثبات محتویات معده را افزایش می دهد و میزان گوارش را کاهش می دهد. نشان داده شده است که این کار به تنظیم قند خون و کلسترول پایین کمک می کند.
• از طرف دیگر، فیبر غیرقابل حل، اجازه می دهد تا آب بیشتری به مدفوع متصل شود، حجم آن را افزایش می دهد. این برای جلوگیری از یبوست و برای افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر و یا بیماری هستند مفید است.

تخم کتان برای بهبود کلسترول

یکی دیگر از فواید تخم کتان، توانایی آن ها در کاهش سطح کلسترول است.در مطالعه ای مصرف 3 قاشق سوپ خوری (30 گرم)پودر کتان به مدت سه ماه توسط افراد دارای کلسترول بالا، کلسترول کلی را به میزان 17 % و کلسترول بد را تقریبا 20 درصد کاهش داد.

به نظر می رسد این اثرات به خاطر فیبر در دانه های کتان باشد چون به نمک های صفرای متصل می شود و سپس توسط بدن دفع می شود. برای پر کردن این نمک های صفرا کلسترول از خون به کبد کشیده می شود این فرآیند میزان کلسترول خون را کاهش می دهد.این قطعا خبر خوبی برای کسانی است که می خواهند کلسترول خود را بهبود ببخشند.

بذر کتانه برای کاهش فشار خون

مطالعات در مورد تخم کتان نشان داد که مصرف تخم کتان سبب کاهش فشار خون می شود. کاهش 41 درصدی در فشار خون می تواند خطر مرگ ناشی از سکته 10 % و بیماری های قلبی را 7 درصد کاهش دهد.

بهبود عملکرد سیستم ایمنی با دانه کتان

تخم کتان منبع بسیار زیادی از پروتئین گیاهی هستند. پروتئین کتان غنی از آمینو اسیدها،آرگنین و آسکاربیک اسیداست.

پروتئین تخم کتان به بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کاهش کلسترول، جلوگیری از تومورها و داشتن خواص ضد قارچ کمک می کند. هم چنین به احتمال زیاد غذای گیاهی و حیوانی هورمون ها را تحریک می کند تا احساس سیری را به همراه داشته باشد که منجر به خوردن کم تر در وعده غذایی بعدی می شود.

فایده تخم کتان برای کنترل قند خون

تخم کتان به کاهش قند خون کمک می کند. اثر کاهش قند خون به طور قابل توجهی به خاطر محتوای فیبر محلول تخم کتان می باشد تحقیقات نشان داده اند که فیبر میزان قند خون را کاهش می دهد.

خواص تخم کتان برای بیماران دچار سلیاک

استفاده از تخم کتان روش عالی برای تعویض طبیعی دانه های حاوی گلوتن در دستور العمل ها است. غلات، به ویژه آن هایی که حاوی گلوتن هستند هضم آن می تواند برای بسیاری از مردم دشوار باشد اما تخم کتان معمولا ضد التهاب است.از آنجا که تخم کتان می تواند مقدار زیادی مایعات را جذب کند اما حاوی هیچ گونه گلوتنی نیست و انتخاب خوب برای کسانی است که مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت گلوتنی هستند.

خواص کتان برای کاهش علائم یائسگی

تخم کتان، مزایای بسیاری برای زنان یائسه دارد و می تواند به عنوان روشی جایگزین برای متعادل کردن هورمون ها مورد استفاده قرار گیرد.

کتان برای کاهش خطر پوکی استخوان

به خاطر توانایی تخم کتان در متعادل کردن استروژن، تخم کتان ممکن است به کاهش خطر پوکی استخوان کمک کند.

خواص تخم کتان برای محافظت در برابر تشعشات

مطالعات نشان داده اند لیگنان موجود در بذر کتان ممکن است به حفاظت در برابر تشعشعات کمک کند. تحقیقات نشان داده لیگنان بذر کتان ممکن است برای درمان مشکلات ریوی در ارتباط با تشعشعات ناشی از قرار گرفتن اتفاقی و یا پرتودرمانی مفید باشند.

سلامت چشم با تخم کتان

تخم کتان سبب افزایش سلامت چشم خواهد شد زیرا می تواند به کاهش سندرم چشم خشک به دلیل اثرات روانسازی کمک کند.

فواید تخم کتان برای مو

از فواید تخم کتان برای مو می توان درخشندگی، قوی شدن و مقاوم تر در برابر آسیب ها را نام برد.

خواص تخم کتان برای بهبود پوست

چربی ها در تخم کتان اسیدهای چرب ضروری و همچنین ویتامین های ب، پوست و مو را تامین می کنند که می تواند به کاهش خشکی و پوسته پوسته شدن کمک کند.

تخم کتان ضد آکنه و اگزما

تخم کتان مدت ها است که در طب سوزنی برای بهبود سلامت، پیش گیری و طیف وسیعی از بیماری استفاده می شود که بسیاری از آن ها به سلامت پوست می انجامد.مطالعه کوچکی که در سال 2010 منتشر شد که نشان می دهد مصرف روغن بذر کتان می تواند به کاهش حساسیت پوست و زبری پوست و بهبود پوست کمک کند.

مصرف این دانه‌ها تاثیر مثبتی برای سلامت پوست و رفع جوش‌های صورت دارد. برای رفع جوش‌های غرور جوانی 20 گرم تخم کتان را به همراه 20 گرم سیاه دانه پودر نموده و با یک استکان سرکه مخلوط کرده روی جوش‎ها بمالید.

فواید دانه کتان در بدنسازی

دانه کتان حاوی پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، انواع چربی شامل:

چربی‌های اشباع‌شده، چربی ترانس، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین B1، B5، B6، B7 و B9، انواع فولات، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و پتاسیم است که برای تامین اندازه مواد مغذی لازم بدن است، به همین خاطر دانه کتان برای بدنسازان مفید می باشد.

خواص دانه کتان برای معده

تخم کتان معده و دستگاه گوارش را تمیز می‌کنید،

دانه و بذر کتان برای کاهش وزن 

رژیم غذایی تخم کتان با فرو نشاندن گرسنگی و افزایش احساس سیری به کنترل وزن کمک می کند. احساس کاهش گرسنگی به احتمال زیاد ناشی از محتوای فیبر محلول در دانه های کتان است، دانه های کتان سبب کاهش هضم غذا در معده و تحریک هورمون ها و کنترل اشتها و ایجاد حس پری می شود.

بذر کتان توده‌های اضافی را از بین می‌ برد و موجب کوچک شدن شکم می‌شود.

طریقه مصرف بذر کتان برای لاغری شکم

• برای کاهش وزن میتوانید از دم کرده تخم کتان هر روز 2 فنجان استفاده کنید.
• پودر تخم کتان قبل از غذا برای کاهش اشتها و یا همراه با غذا برای کنترل هضم غذا و کاهش چربی، کاهش نفخ و پاکسازی دستگاه گوارش مفید است.
• تخم کتان یا روغن بذر کتان را می توانید به بسیاری از غذاهای معمولی اضافه نمایید.
• از روغن تخم کتان می توانید به عنوان سس روی سالاد استفاده نمایید.
• می توانید تخم کتان را داخل ماست مورد علاقه خود بریزید.
• تخم کتان را می توانید در اسموتی بریزید.

دیگر فواید مصرف تخم کتان

• سرطان تخمدان
• بیماری های قلبی و عروقی
• سندروم متابولیک
• دیابت
• آسم
• التهاب

فواید آب بذر کتان در طب سنتی

کاهش خطر حملات قلبی، کاهش ابتلا به سرطان، خاصیت ضد یبوستی وضد التهابی و آنتی اکسیدانی از فواید مصرف آب بذر کتان است. آب بذر کتان از عوارض یائسگی جلوگیری می کند پس بهتراست با روش صحیح آماده کردن آب بذر کتان آشنا شوید و از آن استفاده کنید.

چگونه آب بذر کتان درست کنیم؟

• ابتدا بذرها را بکوبید.
• سپس یک فنجان 250 میلی لیتری آب و یک ق چ بذرکتان آماده کنید.
• بذرها را داخل آب گرم یا سرد بریزید و اجازه دهید 30 دقیقه بماند وقتی حالت ژله ای پیداکرد آن رابنوشید.

این نوشیدنی را می توانید به اسموتی و یا آبمیوه ها بیافزایید یا با آبلیمو ترکیب کنید؛ البته راههای متعددی برای استفاده از آب بذر کتان وجود دارد.

روش دوم تهیه آب بذر کتان

• یک ق بذر کتان
• یک فنجان آب جوشیده

بذرکتان را داخل آب درحال جوش بریزید بعداز دقایقی که به دمای مناسب رسید بنوشید.

چگونه تخم کتان را انتخاب کنیم

• کتان را می توان به صورت کامل یا تخم خریداری کرد. دو شکل مختلف فواید متمایزی را ارایه می دهند. از آنجا که خوردن تخم کتان می تواند بسیار دشوار باشد، آسیاب کردن دانه ها قبل از مصرف معمولا هضم را بهبود می بخشد.
• کتان به صورت بسته بندی شده در دسترس می باشد. تخم کتانی را که می خرید باید حداکثر تازگی را داشته باشد.
• چه خرید به صورت فله ای یا در یک ظرف بسته بندی، اطمینان حاصل کنید که هیچ نشانه ای از رطوبت ندارد.

چگونه تخم کتان را نگهداری کنیم؟

• تخم کتان را بعد از باز کردن در یخچال نگه دارید.
• می توانید پودر تخم کتان را در دمای اتاق نگهداری کنید و پیش از مصرف آسیاب کنید.
• دانه آسیاب شده کتان را در یخچال در یک ظرف بدون هوا در یک شیشه تیره نگه دارید.
• دانه کتان را در جای تاریک، خشک نگهداری کنید.

ماندگاری تخم کتان

کتان را اگر در ظرفی بدون هوا در محلی خشک و خنک قرار دهید، می توانید آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگه داری نمایید. اگر کتان را در یخچال نگهداری نمایید، می توانید آن را برای یک سال یا بیشتر ذخیره کنید.

روش نگهداری روغن بذر کتان

روغن تخم کتان فاسد شدنی است و باید همیشه در بطری های کدر و در یخچال نگهداری شوند.

هرگز روغن تخم کتان را حرارت ندهید. همه روغن ها اسیدهای چرب اشباع نشده و پلی اشباع نشده هنگام گرم شدن اکسایش پیدا می کنند. این به این معنی است که با روغن تخم کتان آشپزی نکنید.

طریقه مصرف تخم کتان

تخم کتان برای اضافه کردن به اسموتی یا پاشیدن روی غذاهایی مانند پاستا، حبوبات و...که شاخص بالای گلیسمیک دارند، عالی است. غذاهای حاوی تخم کتان به آرامی نشاسته کربوهیدرات را می شکند در نتیجه افزایش قند خون را کاهش می دهد.

تخم کتان غنی از چربی های خوب است پس به خاطر داشته باشید که تخم کتان منبع قوی اسیدهای چرب امگا 3 است این روشی عالی برای متعادل کردن نسبت های غالب در رژیم غذایی استاندارد است.

عوارض مصرف بذر و تخم کتان

مصرف بیش از حد بذر کتان دارای عوارض زیر می باشد:

• نفخ شکم و باد کردگی
• درد شکمی
• تهوع
• یبوست یا اسهال
• کاهش جذب کلسیم،زینک و آهن
• کاهش هضم پروتئین

هرگز بدون مشورت با پزشک بیش از حد از آن استفاده نکنید.

چه کسانی نباید تخم کتان مصرف کنند؟

• بذر کتان خواص شبه استروژنی دارد خانم های باردار و شیرده باید از مصرف آن خودداری کنند.
• افرادی که دچار بیماری هایی مانند اندومتریوز، تخمدان پلی کیستیک و فیبرویید می باشند نیز باید از مصرف تخم کتان اجتناب کنند.
• افرادی که به انسداد روده مبتلا هستند هم باید از بذر کتان دوری کنند چرا که تخم کتان سرشار از فیبر است، افرادی که دارای روده التهابی و تحریک پذیر می باشند باید از خوردن تخم کتان اجتناب کنند.

تداخلات تخم کتان

• تخم کتان خام و نارس برای مصرف مناسب نیستند چون ممکن است سمی باشند.
• فیتو استروژن در تخم کتان ممکن است با قرص های کنترل بارداری یا هورمون درمانی تداخل داشته باشد.
• هر کسی که برای دیابت دارو مصرف می کند، قبل از مصرف تخم کتان در رژیم غذایی باید با پزشک مشورت کند.
• اسیدهای چرب امگا 3 می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد، اگر با رقیق کننده خون مانند وارفارین مورد استفاده قرار گیرد.
• مکمل های امگا 3 یا محصولات تخم کتان و یا رقیق کننده های خونی باید تنها پس از بحث با متخصص بهداشت و درمان مورد استفاده قرار گیرند.

بیشتر بخوانید:

۱۳ درصد ایرانی‌ها آسم دارند/بیشترین میزان ابتلا به آسم در کودکان است

تماشاخانه

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

فیلم های دیگر