پلیس مذهبی عربستان سعودی تا چندی پیش با رفتار ترس آور، مردان و زنان را از مراکز خرید بیرون میکشید تا نماز بخوانند و ارتباط مردان و زنان با یکدیگر را سرزنش یا مجازات میکرد.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به شرایط نیروهای "پلیس امر به معروف و نهی از منکر" عربستان سعودی پرداخته و از استعفا و بیکاری برخی از آنها به دلیل کار کم در شرایط جدید میگوید.
به گزارش عصرایران، اینک نگهبانان چماقدار عربستان سعودی از تغییر شرایط در این کشور و کاهش محدودیتهای عمومی به ویژه برای زنان شاکی هستند و به شدت غر میزنند.
"فیصل" یکی از نیروهای سابق پلیس مذهبی عربستان سعودی که برای حفظ هویت خود در این گزارش از نام مستعار استفاده میکند در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: "اینک هر آن چیزی را که قرار بود ممنوع اعلام کنیم، مجاز شده است، بنابراین من استعفا دادم".
عربستان سعودی که جایگاه مقدس ترین اماکن جهان اسلام است از دیرباز با وهابیت مرتبط بوده است. وهابیت به تفسیر سفت و سخت قواعد اسلام اعتقاد دارد.
پلیس رسوا و بدنام "اخلاق" در عربستان سعودی با عنوان رسمی "کمیته امر معروف و نهی منکر " در این کشور شناخته شده و فعالیت میکند. با این حال مردم این پلیس را با نام "مطاوعه" میشناسند. آنها پیشتر وظیفه اجرای قوانین اخلاق اسلامی را برعهده داشتند.
کار آنها شامل نظارت بر هر اقدامی میشود که غیر اخلاقی و قانونی به شمار می آمد. از قاچاق مواد مخدر تا قاچاق نوشیدنی الکلی.
نظارت نیروهای پلیس مذهبی عربستان شامل جداسازی شدید جنسیتی در این کشور نیز میشد.
با این حال کار و فعالیت نیروهای پلیس مذهبی عربستان پس از سال 2016 به حاشیه رفت زیرا این کشور نفت خیز خلیج فارس درصدد حذف وجهه سختگیرانه و فوق جنسیتی خود برآمد.
برخی از محدودیت ها برای زنان عربستان کاهش یافته و به انها اجازه میدهد بدون تائید قیم مرد رانندگی کنند، به سفر بروند یا در هتل بمانند. زنان عربستان سعودی میتوانند در رویدادهای ورزشی در کنار مردان شرکت کنند و پاسپورت جدا بگیرند.
زن عربستان سعودی در حال سیگار کشیدن در کافی شاپ در مرکز ریاض/ عکس: خبرگزاری فرانسه
این در حالیست که منتقدان سیاسی و حتی فعالان حقوق زنان در عربستان هنوز شدیدا سرکوب میشوند.
نیروهای محروم از "اختیار"
فیصل 37 ساله که لباس سنتی تیره پوشیده، میگوید که نیروهای "مطاوعه" از "همه امتیازات خود محروم شده اند" و "دیگر نقش روشنی ندارد".
او با طعنه افزود: "قبلا مرجع اصلی و شناخته شده عربستان سعودی کمیسیون ترویج فضلیت بود اما امروز مهمترین مرجع سازمان سرگرمیهای عمومی است".
اشاره این نیروی سابق پلیس امر به معروف و نهی از منکر به سازمان دولتیای است که رویدادهای تفریحی – فرهنگی را ساماندهی میکند.
سازمان سرگرمی عربستان سعودی در سال گذشته (میلادی) کنسرت "جاستین بیبر" ستاره کانادایی در مراسم رقابت های بزرگ فرمول یک عربستان و یک جشنواره چهار روزه موسیقی الکترونیک را ساماندهی و برگزار کرد.
در چندین دهه گذشته "مطاوعه" به سرکوب زنانی می پرداخت که به درستی "عبا" نمیپوشیدند.
اینک قوانین برای پوشش عبا (حجاب مشکی، گشاد و بلند زنان عرب و برخی از کشورهای مسلمان) کاهش یافته و اختلاط بین زن و مرد رایج شده است. صاحبان مشاغل و کسب و کار نیز دیگر مجبور نیستند که کار یا فروشگاه خود را در طول روز برای نمازهای پنج گانه یومیه تعطیل کنند.
"ترکی" یکی از ماموران سابق "مطاوعه" که او نیز خواستار تغییر نام خود در این گفت و گو و گزارش شده است، میگوید: "موسسه ای که او دهه ها در آن کار میکرد "دیگر عملا وجود ندارد".
او افزود افسران باقی مانده "فقط برای حقوق" این کار را انجام میدهند.
وی گفت: "ما دیگر حق مداخله و تغییر رفتارهایی که نامناسب تلقی میشد را نداریم".
یک مامور کمیته امر به معروف و نهی از منکر عربستان سعودی در برابر دو زن عبا پوش در این کشور/ عکس ارشیوی خبرگزاری فرانسه
خبرگزاری فرانسه نوشت: "محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان از زمان تبدیل شدن به رهبر بالفعل (واقعی) این کشور در سال 2017 سعی کرده که خود را قهرمان "میانه روی" اسلام معرفی کند. این در حالیست که شهرت "محمد بن سلمان" پس از قتل "جمال خاشقچی" روزنامه نگار منتقد دولت سعودی (2018) در داخل کنسولگری عربستان سعودی در استانبول ترکیه به شدت آسیب دید.
از نگاه "سعود الکاتب" نویسنده عربستان سعودی، کاهش قدرت مطاوعه یا همان پلیس امر به معروف و نهی از منکر "تغییر مهم و اساسی" است.
بسیاری از مردم عادی عربستان سعودی مانند "لاما" که در حال پک زدن به سیگار الکترونیک خود در مرکز ریاض پایتخت عربستان است می گویند، برای ماموران پلیس مذهبی عربستان اشک نمیریزند و دل نمی سوزانند.
لاما که اینک لباس عبایی گشادش را برای نمایش لباس های زیرین خود باز گذاشته، گفت: "تا چند سال پیش فکر نمی کردیم در خیابان سیگار بکشیم".
او با خنده گفت: "[ماموران مطاوعه] با چوب هایشان ما را می زدند".
ماموران مطاوعه به جای گشت زنی در خیابان ها اکنون بیشتر وقت خود را پشت میزهای خود میگذرانند و کمپین های آگاهی بخشی در مورد اخلاق خوب یا اقدامات بهداشتی ایجاد میکنند.
یک مقام عربستان سعودی که خواست نامش مطرح نشود، گفت که مطاوعه اینک "منزوی" است و به "کاهش قابل توجه در تعداد کارکنان" این نهاد اشاره کرد.
هویت سعودی
یکی از مقامات در پلیس مذهبی عربستان اعتراف کرده که ماموران در گذشته مرتکب "سوء استفاده" شده اند. او افزود: آنها بدون "تجربه و صلاحیت" کار کرده اند.
"احمد بن قاسم غامدی" یکی از مقامات ارشد "مطاوعه" که در سال 2015 به دلیل دیدگاه های مترقی تر خود برکنار شد، در این باره گفت که "بزرگترین اشتباه کمیسیون امر به معروف و نهی از منکر به دلیل اشتباهات فردی برخی از افسران و نیروهای آن" رخ داده است.
او فزود: این رفتارها "تاثیر منفی و نامطلوب" بر تصویر این کمیته گذاشته است.
به گفته "استفان لاکروا" کارشناس منطقه و استاد دانشگاه "ساینس Po" فرانسه، مقامات نمیتوانند به این سادگی ها از شر چنین سازمان و نهادی رها شوند.
لاکروا گفت که مطاوعه "هویت خاص سعودی دارد و بسیاری از محافظه کاران سعودی به آن پایبند هستند".
در حالی که از قدرت پلیس مذهبی عربستان کاسته شده و اصلاحات در این کشور رخ میدهد اما سرکوب مخالفان، روشنفکران و فعالان حقوق زنان همچنان در این کشور صورت میگیرد.